โลโกตตรวาทปราติโมกษ์สูตร
ปาฏิโมกข์ฝ่ายโลโกตตรวาท

 

โลโกตตรวาทปราติโมกษ์สูตร ปาฏิโมกข์ฝ่ายโลโกตตรวาท
ภาษาสันสกฤต[แบบผสม] ปริวรรตเป็นอักษรไทย

โลโกตตรวาท หรือ โลโกตตระ เป็นนิกายในพุทธศาสนายุคแรก เป็นนิกายฝ่ายสาวกยาน สายมหาสังฆิกะ ที่แตกแขนงมาจากนิกายมหาสังฆิกะโดยตรง นิกายโลโกตตรวาทเป็นนิกายที่มีกล่าวถึงเฉพาะหลักฐานทางฝ่ายภาษาสันสกฤต คือคัมภีร์เภทธรรมมติจักรศาสตร์ แต่งโดยพระวสุมิตร และศาริปุตฺรปริปฤจฺฉา เท่านั้น ไม่มีกล่าวถึงในหลักฐานของฝ่ายบาลี

เมื่อเริ่มแรกเคยเจริญรุ่งเรืองอยู่ในมัธยมประเทศของประเทศอินเดีย ต่อมาได้ไปเจริญขึ้นไปทางเหนือใน แคว้นคันธาระ กัมโพชะ ถึง โยนกประเทศ (ปัจจุบันได้แก่เขตประเทศปากีสถาน และอัฟกานิสถาน) ดังปรากฎหลักฐานทางโบราณคดีและบันทึกของพระถังซำจัง และคัมภีร์สำคัญที่หลงเหลืออยู่อย่างสมบูรณ์ของนิกายนี้ คือ คัมภีร์มหาวัสตุอวทาน
โลโกตตรวาท มติส่วนใหญ่เหมือนกับฝ่ายมหาสังฆิกะ แต่มีหลักธรรมบางประการที่ได้ขยายเป็นหลักธรรมเป็นของตนเอง โดยมีหลักธรรมที่เน้นคือ โลกียธรรมไร้แก่นสาร ส่วนโลกุตรธรรมเป็นของจริง กล่าวคือ ไม่มีสิ่งใดแท้จริงในโลกนี้ เว้นแต่ความว่าง[จากอัตตา] (บาลี. สุญญตา สันสกฤต. ศูนยตา) สองอย่าง คือ ปุทฺคลศูนฺยตา ศูนฺยตาของบุคคล และ ธรฺมศูนฺยตา ศูนฺยตาของสรรพสิ่ง

และหลักธรรมอีกข้อที่สำคัญคือ นิกายนี้เชื่อว่า พระพุทธเจ้าคือผู้อยู่เหนือโลก (โลโกตตร : โลก + อุตฺตร) โดยได้ขยายหลักธรรมในส่วนนี้จากมหาสังฆิกะ ว่าชีวิตในชาติต่างๆ ของพระพุทธเจ้าที่ผ่านมา[กล่าวคือพระโพธิสัตว์] จนถึงพระชาติสุดท้ายคือเจ้าชายสิทธัตถะ รวมทั้งการปรากฏให้เห็นทางกายภาพทั้งหมดของพระองค์นั้น เป็นเพียงปรากฏการณ์หนึ่งเท่านั้น แท้จริงพระองค์มิใช่มนุษย์ธรรมดา จึงเรียกตนว่า โลโกตตรวาทิน

รวมถึงหลักธรรมอื่นๆ อีก เช่น โพธิสัตว์มรรค, ยาน 3 , โพธิสัตว์ภูมิ 10 ,โลกแห่งพระพุทธเจ้าองค์อื่น หรือ พุทธเกษตร เป็นต้น ต่อมานิกายนี้ถือเป็นมูลรากหนึ่งที่สำคัญของแนวคิดแบบมหายาน
โลโกตตรวาทปราติโมกษ์ ใช้สิกขาบทสืบต่อจากปราติโมกษ์นิกายมหาสังฆิกะ เป็นสิกขาบทใช้ที่แสดงกันในที่ประชุมสงฆ์โลโกตตรวาท ทุกระยะครึ่งเดือน ต้นฉบับนี้มาจาก Tibetan Sanskrit Works Series
สิกขาบทใน ปราติโมกษ์ฉบับนี้มี 219 สิกขาบท ได้แก่
1.ปาราชิก 4 สิกขาบท
2.สังฆาทิเสส(สํฆาติเศษา) 13 สิกขาบท
3.อนิยตะ 2 สิกขาบท
4.นิสสัคคิยปาจิตตีย์(นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกา) 30 สิกขาบท
5.ปาจิตตีย์(ศุทฺธปาจตฺติกา) 92 สิกขาบท
6.ปาฏิเทสนียะ(ปฺราติเทศนิกา) 4 สิกขาบท
7.เสขิยวัตร(ไศกฺษา) 67 สิกขาบท
8.อธิกรณสมถะ(อธิกรณศมถา) 7 สิกขาบท

อักษรต้นฉบับเปรียบเทียบ

---

อารฺยมหาสําฆิกานํา โลโกตฺตรวาทินํา ปฺราติโมกฺษสูตฺรํ

นโม ภควเต วีตราคาย ฯ

[อุโปทฺฆาตะ]

นเรนฺทฺรเทเวนฺทฺรสุวนฺทิเตน ตฺริโลกวิฆุษฺฏวิศาลกีรฺตินา ฯ
พุทฺเธน โลการฺถจเรณ ตายินา สุเทศิตํ ปฺราติโมกฺษํ วิทุนา ๚ ๑ ๚

ตํ ปฺราติโมกฺษํ ภวทุะขโมกฺษํ ศฺรุตฺวาน ธีราะ สุคตสฺย ภาษิตํ ฯ
ษฑินฺทฺริยสํวรสํวฤตตฺวาตฺ กโรนฺติ ชาตีมรณสฺย อนฺตํ ๚ ๒ ๚

จิรสฺย ลพฺธฺวา รตนานิ ตฺรีณิ พุทฺโธตฺปาทํ มานุษิกาญฺ จ ศฺรทฺธํา ฯ
เทาะศีลฺยวทฺยํ ปริวรฺชยิตฺวา วิศุทฺธศีลา ภวถาปฺรมตฺตาะ ๚ ๓ ๚

ศีเลน ยุกฺโต ศฺรมโณ ‘ติเวติ ศีเลน ยุกฺโต พฺราหฺมโณ ‘ติเวติ ฯ
ศีเลน ยุกฺโต นรเทวปูชฺโย ศีเลน ยุกฺตสฺย หิ ปฺราติโมกฺษํ ๚ ๔ ๚

อเนกพุทฺธานุมตํ วิศุทฺธํ ศีลํ ปฺรติษฺฐา ธรณีว สานุํ ฯ
อุทาหริษฺยามฺยฺ อหํ สํฆมธฺเย หิตาย โลกสฺย สเทวกสฺย ๚ ๕ ๚

[อิติ] อุโปทฺฆาตะ ๚

---

[วสฺตุ]

กิํ ชีวิเตน เตษํา เยษามฺ อิหากุศลมูลชาลานิ ฯ
ปฺรจฺฉาทยนฺติ หฤทยํ คคนมฺ อิว สมุนฺนตา เมฆาะ ๚
อติชีวิตํ จ เตษํา เยษามฺ อิหากุศลมูลชาลานิ ฯ
วิลยํ วฺรชนฺติ กฺษิปฺรํ ทิวสกรหตานฺธการมฺ อิว ๚ ๖-๗ ๚

กิํ โปษเธน เตษํา เย เต สาวทฺยศีลจริตฺราะ ฯ
ชรามรณปญฺชรคตา อมรวิตรฺเกหิ ขาทฺยนฺติ ๚
การฺยํ จ โปษเธน เตษํา เย เต อนวทฺยศีลจาริตฺราะ ฯ
ชรามรณานฺตกรา มารพลปฺรมรฺทนา ธีราะ ๚ ๘-๙ ๚

กิํ โปษเธน เตษามฺ อลชฺชินํา ภินฺนวฤตฺตศีลานํา ฯ
มิถฺยาชีวรตานามฺ อสรณมฺ อิว จรนฺตานํา ๚
การฺยํ จ โปษเธน เตษํา ลชฺชินามฺ อภินฺนวฤตฺตศีลานํา ฯ
สมฺยคฺชีวรตานามฺ อธฺยาศยศุทฺธศีลานํา ๚ ๑๐-๑๑ ๚

กิํ โปษเธน เตษํา เย เต ทุะศีลปาปกรฺมานฺตาะ ฯ
กุณปมฺ อิว สมุทฺรโต สมุตฺกฺษิปฺตาะ ศาสฺตุ ปฺราวจนาตฺ ๚
การฺยํ จ โปษเธน เตษํา เย เต ไตฺรธาตุเก อนุปลิปฺตาะ ฯ
อากาเศ วิย ปาณิ ศุทฺธานํา วิมุกฺตจิตฺตานํา ๚ ๑๒-๑๓ ๚

กิํ โปษเธน เตษํา ษฑินฺทฺริยํ เยหิ เยหิ สุรกฺษิตํ นิตฺยํ ฯ
ปติตานํา มารวิษเย สฺวโคจรํ วรฺชยนฺตานํา ๚
การฺยํ จ โปษเธน เตษํา ษฑินฺทฺริยํ เยหิ สุรกฺษิตํ นิตฺยํ ฯ
ยุกฺตานํา ศาสฺตุรฺ วจเน ชินวจเน ศาสนรตานํา ๚ ๑๔-๑๕ ๚

กิํ โปษเธน เตษามฺ อาตฺมศีเลหิ เย หฺยฺ อุปวทนฺติ ฯ
สพฺรหฺมจาริณศฺ จ ศสฺตา เทวมนุษฺยาศฺ จ ทุะศีลาะ ๚
การฺยํ จ โปษเธน เตษํา ศีเลหิ นาสฺติ คารฺหฺยํ ฯ
สรฺวตฺร โนปวทฺยา วิชฺญานํา ไว สเทวเก โลเก ๚ ๑๖-๑๗ ๚

กิํ โปษเธน เตษํา วิราคิตํ ศาสฺตุะ ศาสนํ เยหิ ฯ
อาเสวิตา จ เยหิ วิปตฺตีโย ปญฺจ จาปตฺตีะ ๚
การฺยํ จ โปษเธน เตษํา ยุกฺตานํา ศาสเน ทศพลสฺย ฯ
สรฺวชฺญสฺย สรฺวทรฺศิโน ไมตฺรีปทา เยหิ ปริจีรฺณาะ ๚ ๑๘-๑๙ ๚

เยษํา จ วสติ หฤทเย ศาสฺตา ธรฺโม คโณตฺตโม ฯ
ศิกฺษา อุทฺเทโศ สํวาโส สํโภโค ศาสฺตุโน วจนํ ๚
เตษามฺ อุโปษโธ ‘ทฺย อปริตฺยกฺตานิ เยหิ เอตานิ ฯ
ปริจรฺย ธรฺมราชํ เต ยานฺติ อสํสฺกฤตํ สฺถานํ ๚ ๒๐-๒๑ ๚

ศุทฺธสฺย ไว สทา ผลฺคุะ สทา ศุทฺธสฺย โปษโธ ฯ
ศุทฺธสฺย ศุจิกรฺมสฺย สทา สมฺปทฺยเต วฺรตํ ๚ ๒๒ ๚

ยาวตฺ สูตฺรปฺรติเกฺษโป คณมธฺเย น เภษฺยติ ฯ
ตาวตฺ สฺถาสฺยติ สทฺธรฺโม สามคฺรี จ คโณตฺตเม ๚ ๒๓ ๚

ยาวจฺ จ เทศยิตาระ ปฺรติปตฺตารศฺ จ ธรฺมรตฺนสฺย ฯ
ตาวตฺ สฺถาสฺยติ สทฺธรฺมฺโม หิตาย สรฺวโลกสฺย ๚ ๒๔ ๚

ตสฺมาตฺ สมคฺราะ สหิตาะ สเคารวาะ ภวิยา อนฺยมนฺยํ ปริจรถ ฯ
ธรฺมราชมฺ อธิคจฺฉถ นิรฺวาณมฺ อตนฺทฺริตา อจฺยุตมฺ ปทมฺ อโศกมฺ อิติ ๚ ๒๕ ๚
(อิติ) วสฺตุ ฯ

---

อภิกฺรานฺตาะ สุวิหิตาะ ศุทฺธา นิปุณา อนุสงฺคายนฺโต อุปนิษณฺณา, จาริตาะ ศลากา, คณิตา ภิกฺะู สีมาปฺราปฺตา เอตฺตกา ชนาะ  ฯ อนาคตานามฺ อายุะมนฺโต ภิกฺะูณํา จฺฉนฺทปาริศุทฺธิมฺ อาโรเจตฺถ, อาโรจิตํ จ ปฺรติเวเทถ ฯ โก ภิกฺะุ ภิกฺะุณีนํา จฺฉนฺทหารโก? นาสฺติ จาตฺร กศฺจิทฺ อนุปสํปนฺโน นาสฺติ อุตฺกฺะิปฺตโก ฯ นาสฺติ มาตฤฆาตี, นาสฺติ ปิตฤฆาตี ฯ นาสฺติ อรฺหนฺตฆาตโก, นาสฺติ สํฆเภทโก, นาสฺติ ตถาคตสฺย ทุะฏจิตฺตรุธิโรตฺปาทโก ฯ นาสฺติ ภิกฺะุณีทูะโก ฯ นาสฺติ สฺไตนฺยสํวาสิโก, นาสฺติ นานาสํวาสิโก, นาสฺติ อสํวาสิโก ฯ นาสฺติ ตีรฺถิกาปกฺรานฺตโก ฯ นาสฺติ สฺวยํสนฺนทฺธโก ฯ ตทฺ เอวํ สมนฺวาหรนฺตุ ภควโต ศฺราวกาณํา นิตฺยวิศุทฺธานํา ปริศุทฺธศีลานํา ฯ

ศฤโณตุ เม ภนฺเต สํโฆ อทฺย สํฆสฺย จาตุรฺทศิโก วา สนฺธิโปษโธ วา วิศุทฺธินกฺษตฺรํ ฯ เอตฺตกํ ฤตุสฺย นิรฺคตํ ฯ เอตฺต[ก]มฺ อวศิษฺฏํ ฯ กิํ สํฆสฺย ปูรฺวกฤตฺยํ? อลฺปกฤตฺโย ภควตะ ศฺราวกสํโฆ โส ภวติ ฯ

ศฤโณตุ เม ภนฺเต สํโฆ อทฺย สํฆสฺย ปาญฺจทศิโก โปษโธ วิศุทฺธินกฺษตฺรํ ฯ ยทิ สํฆสฺย ปฺราปฺตกาลํ สํโฆ อิมสฺมินฺ ปฤถิวีปฺรเทเศ ยาวตกํ ภิกฺษุสํเฆนาภิคฤหีตํ สมนฺตนวฺยามมาตฺรํ อตฺรานฺตเร ปาญฺจทศิกํ โปษธํ กุรฺยาตฺ ปฺราติโมกฺษํ จ สูตฺรมฺ อุทฺทิเศยฺยา ฯ โอวยิกา เอษา ชฺญปฺติะ ฯ

กริษฺยติ ภนฺเต สํโฆ อิมสฺมินฺ ปฤถิวีปฺรเทเศ ยาวตกํ ภิกฺษุสํเฆนาภิคฤหีตํ สมนฺตนวฺยามมาตฺรมฺ อตฺรานฺตเร ปาญฺจทศิกํ โปษธํ ปฺราติโมกฺษํ จ สูตฺรมฺ อุทฺทิศิษฺยติ ฯ กฺษมเต ตํ สํฆสฺย, ยสฺมาตฺ ตูษฺณีมฺ เอวมฺ เอตํ ธารยามิ ฯ

อภิมุขํ กฺรามติ ชรามรณํ กฺษียติ ชีวิเตนฺทฺริยํ, หายติ สทฺธรฺโม อสฺตเมติ ธรฺโมลฺโก, นิรฺวายนฺติ เทศยิตาระ, ปรีตฺตา ภวนฺติ ปฺรติปตฺตาระ ฯ คจฺฉนฺติ กฺษณลวมุหูรฺตฺตราตฺรินฺทิวสมาสารฺธมาสฤตุสํวตฺสราะ ฯ คิรินทีชลจปลจญฺจโลปมา อายุะ สํสฺการา มุหูรฺตฺตมฺ อปิ นาวติษฺฐนฺเต ฯ อปฺรมาเทนายุษฺมนฺเตหิ สมฺปาทยิตวฺยํ ฯ ตตฺ กสฺย เหโตะ? อปฺรมาทาธิคตานํา หิ ตถาคตานามฺ อรฺหตํา สมฺยกฺสํพุทฺธานํา โพธิะ ฯ อปฺรมาทาธิคโต จานุตฺตโร อุปธิสํกฺษโย ติ วทามิ ฯ เตนาปฺรมาเทนายุษฺมนฺเตหิ สํปาทยิตวฺยํ ฯ ทศารฺถวศานฺ สมฺปศฺยมานาสฺ ตถาคตารฺหนฺตะ สมฺยกฺสํพุทฺธาะ ศฺราวกาณามฺ อธิศีลํ ศิกฺษาปทํ ปฺรชฺญาปยนฺติ, ปฺรติโมกฺษํ จ สูตฺรมฺ อุทฺทิศนฺติ ฯ กตมานฺ ทศ? สํยฺยถีทํ (๑) สํฆสํคฺรหาย (๒) สํฆสุษฺฐุตาย (๓) ทุรฺมงฺกูนํา ปุทฺคลานํา นิคฺรหาย (๔) เปศลานํา จ ภิกฺษูณํา ผาสุวิหาราย (๕) อปฺรสนฺนานํา ปฺรสาทาย (๖) ปฺรสนฺนานํา จ ภูโยภาวาย ทฤษฺฏธารฺมิกาณามฺ อาศฺรวาณํา นิรฺฆาตาย (๘) สมฺปรายิกาณามฺ อาศฺรวาณามฺ อายตฺยามฺ อนนุศฺรวณตาย (๙) ยเถมํ สฺยาตฺ ปฺราวจนํ จิรสฺถิติกํ (๑๐) พาหุชนฺยํ วิวฤตํ สุปฺรกาศิตํ ยาวทฺ เทวมนุษฺเยษฺวฺ อิติ ฯ อิมานฺ ทศารฺถวศานฺ สํปศฺยมานาสฺ ตถาคตา อรฺหนฺตะ สมฺยกฺสมฺพุทฺธาะ ศฺราวกาณามฺ อธิศีลํ ศิกฺษาปทํ ปฺรชฺญาปยนฺติ ปฺราติโมกฺษํ จ สูตฺรมฺ อุทฺทิศนฺติ ฯ

---

[นิทานํ ]

ปฺราติโมกฺษมฺ อายุษฺมนฺโต สูตฺรมฺ อุทฺทิศิษฺยามิ ฯ ตํ ศฤณุต สาธุ จ สุษฺฐุ จ มนสิ กุรุต ฯ ภาษิษฺยามิ ฯ ยสฺย โว สิยาปตฺติะ โส ‘วิษฺกโรตุ, อสนฺตีเย อาปตฺตีเย ตูษฺณีํ ภวิตวฺยํ ฯ ตูษฺณีมฺภาเวน โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต ปริศุทฺธา อิติ เวทยิษฺยามิ ฯ ยถา โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต ปฺรตฺเยกํ ปฺรตฺเยกํ ปฤจฺฉิตสฺย ภิกฺษุสฺย วฺยากรณํ ภวติ เอวมฺ เอว รูปาเย ภิกฺษุปรฺษาเย ยาวนฺตฤตียกํ สมนุศฺราวยิษฺยติ ฯ โย ปุน ภิกฺษุ เอวํรูปาเย ภิกฺษุปรฺษาเย ยาวนฺตฤตียกํ สมนุศฺราวิยมาโณ สฺมรมาโณ สนฺตีมฺ อาปตฺติํ นาวิษฺกโรติ สํปฺรชานมฤษาวาโท เส ภวติ ฯ สํปฺรชานมฤษาวาโท โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต อานฺตรายิโก ธรฺโม อุกฺโต ภควตา ฯ ตสฺมาตฺ สฺมรมาเณน ภิกฺษุณา อาปนฺเนน วิศุทฺธิเปฺรเกฺษณ สนฺตี อาปตฺตี อาวิษฺกรฺตวฺยา ฯ อาวิษฺกฤตฺวา จ เส ผาสุ ภวติ, โน อนาวิษฺกฤตฺวา ฯ
๚ [อิติ] นิทานํ ๚

---

[๑. จตฺวาระ(๔) ปาราชิกา ธรฺมาะ]

อิเม โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต จตฺวาระ ปาราชิกา ธรฺมา อนฺวรฺธมาสํ สูเตฺร ปฺราติโมเกฺษ อุทฺเทศมฺ อาคจฺฉนฺติ ฯ

๑. โย ปุน ภิกฺษุ ภิกฺษูณํา ศิกฺษาสามีจีสมาปนฺโน ศิกฺษามฺ อปฺรตฺยาขฺยาย เทารฺพลฺยมฺ อนาวิษฺกฤตฺวา ไมถุนํ คฺรามฺยธรฺมํ ปฺรติเษเวย อนฺตมศโต ติรฺยคฺโยนิคตายมฺ อปิ สาธมฺ อยํ ภิกฺษุะ ปาราชิโก ภวตฺยฺ อสํวาสฺโย, น ลภเต ภิกฺษูหิ สารฺธสํวาสํ ฯ

อิทํ ภควตา เวศาลียํ ศิกฺษาปทํ ปฺรชฺญปฺตํ ปญฺจวรฺษาภิสํพุทฺเธน เหมนฺตปเกฺษ ปญฺจเม, ทิวเส ทฺวาทศเม, ปุเรภกฺตมฺ อุตฺตรามุขนิษณฺเณน ทฺวฺยรฺธเปารุษายํา จฺฉายายํา, อายุษฺมนฺตํ ยศิกํ กลนฺทกปุตฺรมฺ อารภฺย ฯ อิมสฺย จ ศิกฺษาปทสฺย ปฺรชฺญปฺติรฺ ธรฺโม, ยถาปฺรณิหิตสฺย จ ยา อนุวรฺตนตา อยมฺ อุจฺยเต อนุธรฺโม ฯ

๒. โย ปุน ภิกฺษุ คฺรามาทฺ วา อรณฺยาทฺ วา อทินฺนมฺ อนฺยาตกํ สฺไตนสํสฺการมฺ อาทิเยย ยถารูเปณาทินฺนาทาเนน [รา]ชาโน คฤหีตฺวา หเนํสุ วา พนฺเธํสุ วา ปฺรวฺราเชํสุ วา หมฺโภ ปุรุษ โจโร ‘สิ พาโล ‘สิ มูโฒ ‘สิ สฺไตนฺโย ‘สีติ วา วเทํสุ, ตถารูปํ ภิกฺษุรฺ อทินฺนมฺ อาทิยมาโน อยมฺ ปิ ภิกฺษุะ ปาราชิโก ภวตฺยฺ อสํวาสฺโย, น ลภเต ภิกฺษูหิ สารฺธสํวาสํ ฯ

อิทํ ภควตา ราชคฤเห ศิกฺษาปทํ ปฺรชฺญปฺตํ ษฑฺวรฺษาภิสมฺพุทฺเธน เหมนฺตปเกฺษ ทฺวิตี[เย, ทิ]วเส นวเม, ปศฺจาทฺภกฺตํ ปุรสฺตานฺ มุขนิษณฺเณน อฑฺฒาตียเปารุษายํา จฺฉายายามฺ อายุษฺมนฺตํ ธนิกํ กุมฺภการชาตียมฺ อารภฺย ราชานํ จ เศฺรณียํ พิมฺพสารํ ปําสุกูลิกํ จ ภิกฺษํ ฯ อิมสฺย จ ศิกฺษาปทสฺย ปฺรชฺญปฺติรฺ ธรฺโม ยถาปฺรณิหิตสฺย จ ยา อนุวรฺตนตา อยมฺ อุจฺยเต อนุธรฺโม ฯ

๓. โย ปุน ภิกฺษุะ สฺวหสฺตํ มนุษฺยวิคฺรหํ ชีวิตาทฺ วฺยปโรเปย ศสฺตฺรหารกํ วาสฺย ปรฺเยเษย, มรณาย ไจนํ สมาทาเปย, มรณวรฺณํ วาสฺย สํวรฺเณย หมฺโภ ปุรุษ กิํ เต อิมินา ปาปเกน ทุรฺชีวิเตน ธิคฺชีวิเตน, มฤตํ เต ชีวิตาจฺ เฉฺรโย อิติ จิตฺตมฺ อลํ จิตฺตสํกลฺปมฺ อเนกปรฺยาเยณ มรณาย ไวนํ สมาทาเปย มรณวรฺณํ วาสฺย สํวรฺเณย, โส จ ปุรุโษ เตโนปกฺรเมณ กาลํ กุรฺยานฺ นานฺเยน, อยํ ปิ ภิกฺษุะ ปาราชิโก ภวตฺยฺ อสํวาสฺโย, น ลภเต ภิกฺษูหิ สารฺธสํวาสํ ฯ

อิทํ ภควตา เวศาลียํ ศิกฺษาปทํ ปฺรชฺญปฺตํ ษฑฺวรฺษาภิสมฺพุทฺเธน เหมนฺตปเกฺษ ตฤตีเย, ทิวเส ทศเม, ปศฺจาทฺภกฺตํ ปุรสฺตานฺ มุขนิษณฺเณน อฑฺฒาตียเปารุษายํา จฺฉายายํา สมฺพหุลานฺ คิลาโนปสฺถาปกานฺ ภิกฺษูนฺ อารภฺย มฤคทณฺฑิกํ จ ปริวฺราชกํ ฯ อิมสฺย จ ศิกฺษาปทสฺย ปฺรชฺญปฺติรฺ ธรฺโม, ยถาปฺรณิหิตสฺย จ ยา อนุวรฺตนตา อยมฺ อุจฺยเต อนุธรฺโม ฯ

๔. โย ปุน ภิกฺษุรฺ อนภิชานนฺนฺ อปริชานนฺนฺ อาตฺโมปนายิกมฺ อุตฺตริมนุษฺยธรฺมมฺ อลมารฺยชฺญานทรฺศนํ วิเศษาธิคมํ ปฺราตชาเนย อิต ชานามิ อิต ปศฺยามีติ ฯ โส ตทฺ อปเรณ สมเยน สมนุคฺราหิยมาโณ วา อส[ม]นุคฺราหิยมาโณ วา อาปนฺโน วิศุทฺธิเปฺรโกฺษ เอวมฺ อวจิ อชานนฺนฺ เอวาหมฺ อายุษฺมนฺโต อวจิ ชานามิ, อปศฺยนฺ ปศฺยามีติ ฯ อิติ ตุจฺฉํ มฤษา วิลาปมฺ อนฺยตฺราภิมานาตฺ* อยํ ปิ ภิกฺษุะ ปาราชิโก ภวตฺยฺ อสํวาสฺโย น ลภเต ภิกฺษูหิ สารฺธสํวาสํ ฯ

อิทํ ภควตา ศฺราวสฺตียํ ศิกฺษาปทํ ปฺรชฺญปฺตํ ษฑฺวรฺษาภิสมฺพุทฺเธน เหมนฺตปเกฺษ จตุรฺเถ, ทิวเส ตฺรโยทศเม, ปุเรภกฺตํ อุตฺตรามุขนิษณฺเณน อฑฺฒุจฺฉเปารุษายํา จฺฉายายํา สํพหุลานฺ คฺรามวาสิกานฺ ภิกฺษูนฺ อารภฺย อาภิยานิกํ จ ภิกฺษุํ ฯ อิมสฺย จ ศิกฺษาปทสฺย ปฺรชฺญปฺติรฺ ธรฺโม, ยถา ปฺรณิหิตสฺย จ ยา อนุวรฺตนตา อยมฺ อุจฺยเต อนุธรฺโม ฯ

อุทฺทานํ
(๑) ไมถุนมฺ (๒) อทินฺนาทานํ (๓) วโธ มนุษฺยวิคฺรหสฺยา- (๔) ภูเตน โจตฺตริมนุษฺยธรฺมํ ปฺรติชานาตีติ ฯ

อุทฺทิษฺฏาะ โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต จตฺวาระ ปาราชิกา ธรฺมาะ ฯ เยษํา ภิกฺษุรฺ อิโต ‘นฺยตรามฺ อาปตฺติมฺ อาปทฺยิตฺวา ปาราชิโก ภวตฺยฺ อสํวาสฺโย น ลภเต ภิกฺษูหิ สารฺธสํวาสํ ฯ

ยถา ปูรฺเว ตถา ปศฺจาทฺ ยถา ปศฺจาตฺ ตถา ปูรฺเว ปาราชิโก ภวตฺยฺ อสํวาสฺโย น ลภเต ภิกฺษูหิ สํวาสํ
ตตฺรายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ทฺวิตียํ ปิ อายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ตฤตียํ ปิ อายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ปริศุทฺธาตฺรายุษฺมนฺโต ยสฺมาตฺ ตูษฺณีมฺ เอวมฺ เอตํ ธารยามิ

---

[๒. ตฺรโยทศ(๑๓) สํฆาติเศษา ธรฺมาะ]

อิเม โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต ตฺรโยทศ สํฆาติเศษา ธรฺมา อนฺวรฺธมาสํ สูเตฺร ปฺราติโมเกฺษ อุทฺเทศมฺ อาคจฺฉนฺติ ฯ

๑. สํเจตนิกาเย ศุกฺรสฺย วิสฤษฺฏีเย อนฺยตฺร สฺวปฺนานฺตเร สํฆาติเศโษ ฯ
๒. โย ปุน ภิกฺษุ โอตีรฺโณ วิปริณเตน จิตฺเตน มาตฤคฺราเมณ สารฺธํ กายสํสรฺคํ สมาปทฺเยย สํยถีทํ หสฺตคฺรหณํ วา เวณีคฺรหณํ วา อนฺยตรานฺยตรสฺย วา ปุนรฺ องฺคชาตสฺย อาโมษณปราโมษณํ สาทิเยย สํฆาติเศโษ ฯ
๓. โย ปุน ภิกฺษุ โอตีรฺโณ วิปริณเตน จิตฺเตน มาตฤคฺรามํ ทุษฺฐุลฺลาย วาจาย โอภาเษย ปาปิกาย ไมถุโนปสํหิตาย สํยถีทํ ยุวํา ยุวตีติ สํฆาติเศโษ ฯ
๔. โย ปุน ภิกฺษุ โอตีรฺโณ วิปริณเตน จิตฺเตน มาตฤคฺรามสฺย อนฺติเก อาตฺมิกาเย ปริจรฺยาเย วรฺณํ ภาเษย เอตทฺ อคฺรํ ภคินิ ปริจรฺยาณํา ยา มาทฤศํ ศฺรมณํ ศีลวนฺตํ กลฺยาณธรฺมํ พฺรหฺมจาริํ เอเตน ธรฺเมณ อุปสฺถิเหย ปริจเรย ยทุต ไมถุโนปสํหิเตเนติ สํฆาติเศโษ ฯ
๕. โย ปุน ภิกฺษุะ สํจริตฺรํ สมาปทฺเยย อิสฺตฺริยาเย มตํ ปุรุษสฺโยปสํหเรย ปุรุษสฺย วา มตํ อิสฺตฺริยาเย อุปสํหเรย ชายตฺตเนน วา ชารฺตเนน วา อนฺตมศโต ตตฺกฺษณิกายามฺ อปิ สํฆาติเศโษ ฯ
๖. สฺวยํ ยาจิกาย ภิกฺษุณา กุฏี การยมาเณน อสฺวามิกาตฺโมทฺเทศิกา กุฏี การาปยิตวฺยา ฯ ตเตฺรทํ ปฺรมาณํ ทีรฺฆโศ ทฺวาทศ วิตสฺตีโย สุคตวิตสฺตินา ฯ ติรฺยกฺ สปฺตานฺตรํ ฯ ภิกฺษู จาเนนาภิเนตวฺยา วสฺตุเทศนาย ฯ เตหิ ภิกฺษุหิ วสฺตุ เทศยิตวฺยํ ฯ อนารํภํ สปริกฺรมณํ ฯ สารํเภ เจทฺ ภิกฺษุ วสฺตุสฺมินฺนฺ อปริกฺรมเณ สฺวยํยาจิกาย กุฏีํ การาเปย อสฺวามิกามฺ อาตฺโมทฺเทศิกํา ภิกฺษูนฺ วา นาภิเนย วสฺตุเทสนาย, ปฺรมาณํ วา อติกฺรเมย, อเทศิเต วสฺตุสฺมินฺนฺ อปริกฺรมเณ สํฆาติเศโษ ฯ
๗. มหาลกํ ภิกฺษุณา วิหารํ [การา]ปยมาเณน สสฺวามิกมฺ อาตฺโมทฺเทศิกํ ภิกฺษู จาเนนาภิเนตวฺยา วสฺตุเทศนาย ฯ เตหิ ภิกฺษูหิ วสฺตุ เทศยิตวฺยํ ฯ อนารํภํ สปริกฺรมณํ ฯ สารํเภ เจทฺ ภิกฺษุ วสฺตุสฺมินฺนฺ อปริกฺรมเณ มหลฺลกํ วิหารํ การาเปย สสฺวามิกมฺ อาตฺโมทฺเทศิกํ ภิกฺษูนฺ วา นาภิเนย วสฺตุเทศนาย, อเทศิเต วสฺตุสฺมินฺนฺ อปริกฺรมเณ สํฆาติเศโษ ฯ
๘. โย ปุน ภิกฺษุ ภิกฺษุสฺย ทุษฺโฏ, โทษาตฺ กุปิโต, อนาตฺตมโน ศุทฺธํ ภิกฺษุมฺ อนาปตฺติกมฺ อมูลเกน ปาราชิเกน ธรฺเมณ อนุธฺวํเสย อปฺยฺ เอวํ นาม อิมํ ภิกฺษุํ พฺรหฺมจรฺยาโต จฺยาเวยํ ติ, โส ตทฺ อปเรณ สมเยน สมนุคฺราหิยมาโณ วา อสมนุคฺราหิยมาโณ วา อมูลกมฺ เอว ตมฺ อธิกรณํ ภวติ ฯ อมูลกสฺย จ อธิกรณสฺย จ อธรฺโม อุปาทินฺโน ภวติ, ภิกฺษุ จ โทเษ ปฺรติษฺฐิหติ โทษาทฺ อวจามีติ สํฆาติเศโษ ฯ
๙. โย ปุน ภิกฺษุ ภิกฺษุสฺย ทุษฺโฏ, โทษาตฺ กุปิโต, อนาตฺตมโน อนฺยภาคียสฺยาธิกรณสฺย กิญฺจิทฺ เอว เลศมาตฺรกํ ธรฺมมฺ อุปาทาย อปราชิกํ ภิกฺษุํ ปาราชิเกน ธรฺเมณ อนุธฺวํเสย อปฺยฺ เอว นาม อิมํ ภิกฺษุํ พฺรหฺมจรฺยาโต จฺยาเวยํ ติ, โส ตทฺ อปเรณ สมเยน สมนุคฺราหิยมาโณ วา อสมนุคฺราหิยมาโณ วา อนฺยภาคียมฺ เอว ตมฺ อธิกรณํ ภวติ, อนฺยภาคียสฺย จาธิกรณสฺย โกจิทฺ เอ[ว] เลศมาตฺรโก ธรฺโม อุปาทินฺโน ภวติ, ภิกฺษุ จ โทเษ ปฺรติษฺฐิหติ โทษาทฺ อวจามีติ สํฆาติเศโษ ฯ
๑๐. โย ปุน ภิกฺษุะ สมคฺรสฺย สํฆสฺย เภทาย ปรากฺรเมย เภทนสํวรฺตนียํ วาธิกรณํ สมาทาย ปฺรคฤหฺย ติษฺเฐย, โส ภิกฺษุ ภิกฺษูหิ เอวมฺ อสฺย วจนีโย มา อายุษฺมนฺ สมคฺรสฺย สํฆสฺย เภทาย ปรากฺรเมหิ, เภทนสํวรฺตนียํ วา อธิกรณํ สมาทาย ปฺรคฤหฺย ติษฺฐาหิ ฯ สเมตุ อายุษฺมานฺ สารฺธํ สํเฆน, สมโคฺร หิ สํโฆ สหิโต สมฺโมทมาโน อวิวทมาโน เอกุทฺเทโศ กฺษีโรทกีภูโต ศาสฺตุะ ศาสนํ ทีปยมาโน สุขํ จ ผาสุํ จ วิหรติ ฯ เอวํ จ โส ภิกฺษุ ภิกฺษูหิ วุจฺยมาโน ตํ วสฺตุํ ปฺรตินิสฺสเรย อิตฺยฺ เอตํ กุศลํ ฯ โน จ ปฺรตินิสฺสเรย, โส ภิกฺษุ ภิกฺษูหิ ยาวนฺตฤตียกํ สมนุคฺราหิตวฺโย สมนุภาษิตวฺโย ตสฺย วสฺตุสฺย ปฺรตินิสฺสรฺคาย ฯ ยาวนฺตฤตียกํ สมนุคฺราหิยมาโณ วา สมนุภาษิยมาโณ วา ตํ วสฺตุํ ปฺรตินิสฺสเรย อิตฺยฺ เอตํ กุศลํ ฯ โน จ ปฺรตินิสฺสเรย ตมฺ เอว วสฺตุํ สมาทาย ปฺรคฤหฺย ติษฺเฐย สํฆาติเศโษ ฯ
๑๑. ตสฺย โข ปุน ภิกฺษุสฺย ภิกฺษู สหายกา โภนฺติ เอโก วา, ทฺเวา วา ตฺรโย วา สํพหุลา วา, วรฺควาทกา อนุวรฺตกาะ สมนุชฺญาะ สํฆเภทาย ฯ เต ภิกฺษู ตานฺ ภิกฺษูนฺ เอวํ วเทํสุ มา อายุษฺมนฺโต เอตํ ภิกฺษุํ กิญฺจิทฺ วทถ กลฺยาณํ วา ปาปกํ วา ฯ ธรฺมวาที ไจโษ ภิกฺษุรฺ วิน[ย]วาที ไจโษ ภิกฺษุ, อสฺมากํ ไจโษ ภิกฺษุ จฺฉนฺทํ จ รุจิํ จ สมาทาย ปฺรคฤหฺย วฺยวหรติ ฯ ยํ ไจตสฺย ภิกฺษุสฺย กฺษมเต จ โรจเต จ อสฺมากมฺ อปิ ตํ กฺษมเต จ โรจเต จ ฯ ชานนฺ ไจโษ ภิกฺษุ ภาษเต โน อชานนฺ ฯ เต ภิกฺษุ ภิกฺษูหิ เอวมฺ อสฺย วจนียา มา อายุษฺมนฺโต เอวํ วทถ, น เอโษ ภิกฺษุรฺ ธรฺมวาที, น เอโษ ภิกฺษุรฺ วินยวาที, อธรฺมวาที ไจโษ ภิกฺษุ, อวินยวาที ไจโษ ภิกฺษุ, อชานนฺ* ไจโษ ภิกฺษุ ภาษเต โน ชานนฺ* ฯ มา อายุษฺมนฺโต สํฆเภทํ โรเจนฺตุ, สํฆสามคฺรีมฺ เอวายุษฺมนฺโต โรเจนฺตุ ฯ สเมนฺตุ อายุษฺมนฺโต สารฺธํ สํเฆน ฯ สมโคฺร หิ สหิโต สมฺโมทมาโน อวิวทมาโน เอกุทฺเทโศ กฺษีโรทกีภูโต ศาสฺตุะ ศาสนํ ทีปยมาโน สุขํ จ ผาสุํ จ วิหรติ ฯ เอวํ จ เต ภิกฺษู ภิกฺษูหิ วุจฺยมานาสฺ ตํ วสฺตุํ ปฺรตินิสฺสเรํสุ อิตฺยฺ เอตํ กุศลํ, โน จ ปฺรตินิสฺสเรํสุ เต ภิกฺษู ภิกฺษูหิ ยาวนฺตฤตียกํ สมนุคฺราหิตวฺยาะ สมนุภาษิตวฺยาะ ตสฺย วสฺตุสฺย ปฺรตินิสฺสรฺคาย ฯ ยาวนฺตฤตียกํ สมนุคฺราหิยมาณา วา สมนุภาษิยมาณา วา ตํ วสฺตุํ ปฺรตินิสฺสเรํสุ อิ[ตฺยฺ เอ]ตํ กุศลํ, โน จ ปฺรตินิสฺสเรํสุ ตมฺ เอว จ วสฺตุํ สมาทาย ปฺรคฤหฺย ติษฺเฐํสุ สํฆาติเศโษ ฯ
๑๒. ภิกฺษุะ โข ปุน ทุรฺวจกชาตีโย โภติ ฯ โส อุทฺเทศปรฺยาปนฺเนหิ ศิกฺษาปเทหิ ภิกฺษูหิ ศิกฺษายํา สห ธรฺเมณ สห วินเยน วุจฺยมาโน อาตฺมานมฺ อวจนียํ กโรติ ฯ โส เอวมฺ อาห มา เม อายุษฺมนฺโต กิญฺจิทฺ วทถ กลฺยาณํ วา ปาปกํ วา ฯ อหมฺ อปฺยฺ อายุษฺมนฺตานํา น กิญฺจิทฺ วกฺษฺยามิ กลฺยาณํ วา ปาปกํ วา ฯ วิรมถายุษฺมนฺโต มม วจนาย ฯ โส ภิกฺษุ ภิกฺษูหิ เอวมฺ อสฺย วจนีโย มา อายุษฺมนฺนฺ อุทฺเทศปรฺยาปนฺเนหิ ศิกฺษาปเทหิ ภิกฺษูหิ ศิกฺษายํา สห ธรฺเมณ สห วินเยน วุจฺยมาโน อาตฺมานมฺ อวจนียํ กโรหิ ฯ [อ]วจนียมฺ เอวายุษฺมานฺ อาตฺมานํ กโรตุ ฯ ภิกฺษู ปิ อายุษฺมนฺตํ วกฺษฺยนฺติ ศิกฺษายํา สห ธรฺเมณ สห วิน[เยน] ฯ อายุษฺมานฺ อปิ ภิกฺษูนฺ วทตุ ศิกฺษายํา สห ธรฺเมณ สห วินเยน ฯ เอวํ สํพทฺธา โข ปุนสฺ ตสฺย ภควโต ตถาคตสฺยารฺหตะ สมฺยกฺสมฺพุทฺธสฺย ปรฺษา ยทฺ อิทมฺ อนฺยมนฺยสฺย วจนียา, อนฺโยนฺยาปตฺติ วฺยุตฺถาปนียา ฯ เอวํ จ โส ภิกฺษู ภิกฺษูหิ วุจฺยมาโน ตํ วสฺตุํ ปฺรตินิสฺสเรย อิตฺยฺ เอตํ กุศลํ, โน จ ปฺรตินิสฺสเรย โส ภิกฺษุ ภิกฺษูหิ ยาวนฺตฤตียกํ สมนุคฺราหิตวฺโย สมนุภาษิตวฺโย ตสฺย วสฺตุสฺย ปฺรตินิสฺสรฺคาย ฯ ยาวนฺตฤตียกํ สมนุคฺราหิยมาโณ วา ตํ วสฺตุํ ปฺรตินิสฺสเรย อิตฺยฺ เอตํ กุศลํ, โน จ ปฺรตินิสฺสเรย ตมฺ เอว วสฺตุํ สมาทาย ปฺรคฤหฺย ติษฺเฐย สํฆาติเศโษ ฯ
สํพหุลา ภิกฺษู โข ปุนรฺ อนฺยตรํ คฺรามมฺ วา นครํ วา นิคมํ วา อุปนิศฺราย วิหรนฺติ กุลทูษกาะ ปาปสมาจาราะ ฯ เตษํา เต ปาปกาะ สมาจารา ทฤศฺยนฺเต จ ศฺรูยนฺเต จ ฯ กุลานฺยฺ อปิ ทุษฺฏานิ ทฤศฺยนฺเต จ ศฺรูยนฺเต จ ฯ กุลทูษกาศฺ จ ปุนรฺ ภวนฺติ ปาปสมาจาราะ ฯ เต ภิกฺษู ภิกฺษูหิ เอวมฺ อสฺย วจนียาะ อายุษฺมนฺตานํา ขลุ ปาปกาะ สมาจาราะ ทฤศฺยนฺเต จ ศฺรูยนฺเต จ ฯ กุลานฺยฺ อปิ ทุษฺฏานิ ทฤศฺยนฺเต จ ศฺรูยนฺเต จ ฯ กุลทูษกาศฺ จ ปุนรฺ อายุษฺมนฺตะ ปาปสมาจาราะ ฯ ปฺรกฺรมถายุษฺมนฺโต อิมสฺมาทฺ อาวาสาทฺ อลํ โว อิห วุสฺเตน ฯ เอวํ จ เต ภิกฺษู ภิกฺษูหิ วุจฺยมานาสฺ เต ภิกฺษู ตานฺ ภิกฺษูนฺ เอวํ วเทํสุ จฺฉนฺทคามี จายุษฺมนฺโต โทษคามี จายุษฺมนฺโต สํโฆ, โมหคามี จายุษฺมนฺโต สํโฆ, ภยคามี จายุษฺมนฺโต สํโฆ, สํโฆ จ ตาหิ ตาทฤศิกาหิ อาปตฺตีหิ เอกตฺยานฺ ภิกฺษูนฺ ปฺรวฺราเชติ เอกตฺยานฺ ภิกฺษูนฺ น ปฺรวฺราเชติ ฯ เต ภิกฺษู ภิกฺษูหิ เอวมฺ อสฺย วจนียาะ มา อายุษฺมนฺโต เอวํ วทถ ฯ น สํโฆ จฺฉนฺทคามี, น สํโฆ โทษคามี, น สํโฆ โมหคามี, น สํโฆ ภยคามี ฯ น จ สํโฆ ตาหิ ตาทฤศิกาหิ อาปตฺตีหิ เอกตฺยานฺ ภิกฺษูนฺ ปฺรวฺราเชติ, เอกตฺยานฺ ภิกฺษูนฺ น ปฺรวฺราเชติ ฯ อายุษฺมนฺตานามฺ เอว ขลุ ปาปกาะ สมาจาราะ ทฤศฺยนฺเต จ ศฺรูยนฺเต จ ฯ กุลานฺยฺ อปิ ทุษฺฏานิ ทฤศฺยนฺเต จ ศฺรูยนฺเต จ ฯ กุลทูษกาศฺ จ ปุนรฺ อายุษฺมนฺตะ ปาปสมาจาราะ ฯ ปฺรกฺรมถายุษฺมนฺโต อิมสฺมาทฺ อาวาสาทฺ อลํ โว อิห วุสฺเตน ฯ เอวํ จ เต ภิกฺษู ภิกฺษูหิ วุจฺยมานา ตํ วสฺตุํ ปฺรตินิสฺสเรํสุ อิตฺยฺ เอตํ กุศลํ ฯ โน จ ปฺรตินิสฺสเรํสุ เต ภิกฺษู ภิกฺษูหิ ยาวนฺตฤตียกํ สมนุคฺราหิตวฺยา สมนุภาษิตวฺยาสฺ ตสฺย วสฺตุสฺย ปฺรตินิสฺสรฺคาย ฯ ยาวนฺตฤตียกํ สมนุคฺราหิยมาณา วา สมนุภาษิยมาณา วา ตํ วสฺตุํ ปฺรติ[นิ]สฺสเรํสุ อิตฺยฺ เอตํ กุศลํ ฯ โน จ ปฺรตินิสฺสเรํสุ ตมฺ เอว วสฺตุํ สมาทาย ปฺรคฤหฺย ติษฺเฐํสุ สํฆาติเศโษ ฯ

๚ อุทฺทานํ ๚
(๑) สํเจตนิกา (๒) หสฺตคฺรโห (๓) โอภาโษ (๔) ปริจรฺยา อถ (๕) สํจริตฺรํ (๖) กุฏีํ (๗) วิหาโร (๘-๙) ทฺเว จาภูเตน (๑๐) สํฆสฺย จ เภทาโยปกฺรามติ ฯ (๑๑) ตสฺย จานุวรฺตกาะ (๑๒) ทุรฺวจโก (๑๓) กุลทูษกาศฺ จ ๚

อุทฺทิษฺฏา โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต ตฺรโยทศ สํฆาติเศษา ธรฺมาะ ฯ ตตฺร นว ปฺรถมาปตฺติกาศฺ จตฺวาโร ยาวนฺตฤตียกา, เยษํา ภิกฺษุรฺ อโต ‘นฺยตรามฺ อาปตฺติมฺ อาปทฺยิตฺวา ยาวตกํ ชานนฺ* จฺฉาเทติ ตาวตกํ เตน ภิกฺษุณา อกามปริวาสํ ปริวสิตวฺยํ ฯ

ปริวุสฺตปริวาเสน ภิกฺษุณา อุตฺตริษฑาหํ ภิกฺษุสํเฆ มานตฺวํ จริตวฺยํ ฯ จีรฺณมานตฺโว ภิกฺษุะ กฤตานุธรฺโม อาหฺวยนปฺรติพทฺโธ ยตฺร สฺยาทฺ วิํศคโณ ภิกฺษุสํโฆ ตตฺร โส ภิกฺษุ อาหฺวยิตวฺโย ฯ เอกภิกฺษุณาปิ เจทฺ อูโนวิํศติคโณ ภิกฺษุสํโฆ ตํ ภิกฺษุมฺ อาหฺเวย, โส จ ภิกฺษุ อนาหูโต เต จ ภิกฺษู ครฺหฺยาะ ฯ อิยมฺ อตฺร สามีจี ฯ

ตตฺรายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ทฺวิตียํ ปิ อายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ตฤตียํ ปิ อายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ปริศุทฺธา อตฺรายุษฺมนฺโต ยสฺมาตฺ ตูษฺณีมฺ เอวมฺ เอตํ ธารยามิ ฯ

---

[๓. ทุเว(๒) อนิยตา ธรฺมาะ ฯ]

อิเม โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต ทุเว อนิยตา ธรฺมา อนฺวรฺธมาสํ สูเตฺร ปฺราติโมเกฺษ อุทฺเทศมฺ อาคจฺฉนฺติ

๑. โย ปุน ภิกฺษุ มาตฤคฺราเมณ สารฺธํ ปฺรติจฺฉนฺนาสเน อลํกรฺมณีเย เอโก [เอกา]ย รโห นิษทฺยํา กลฺเปย, ตมฺ เอนํ ศฺรทฺเธยวจสา อุปาสิกา ทฤษฺฏฺวา ตฺรยาณํา ธรฺมาณามฺ อนฺยตรานฺยตเรณ ธรฺเมณ วเทย ปาราชิเกน วา สํฆาติเศเษณ วา ปาจตฺติเกน วา ฯ นิษทฺยํา ภิกฺษุะ ปฺรติชานมาโน ตฺรยาณํา ธรฺมาณามฺ อนฺยตรานฺยตเรณ ธรฺเมณ การาปยิตวฺโย ปาราชิเกน วา สํฆาติเศเษณ วา ปาจตฺติเกน วา เยน เยน วา ปุนรฺ อสฺย ศฺรทฺเธยวจสา อุปาสิกา ทฤษฺฏฺวา ธรฺเมณ วเทย, เตน โส ภิกฺษุ ธรฺเมณ การาปยิตวฺโย ฯ อยํ ธรฺโม อนิยโต ฯ
๒. น ไหว โข ปุนะ ปฺรติจฺฉนฺนาสนํ ภวติ, นาลํ กรฺมณียํ, อลํ โข ปุน มาตฤคฺรามํ ทุษฺฐุลฺลาย วาจาย โอภาษิตุํ ปาปิกาย ไมถุโนปสํหิตาย ฯ ตถารูเป จ ภิกฺษุ อาสเน มาตฤคฺราเมณ สารฺธมฺ เอโก เอกาย รโห นิษทฺยํา กลฺเปย, ตมฺ เอนํ ศฺรทฺเธยวจสา อุปาสิกา ทฤษฺฏฺวา ทฺวินฺนํา ธรฺมาณามฺ อนฺยตรานฺยตเรณ ธรฺเมณ วเทย สํฆาติเศเษณ วา ปาจตฺติเกน วา ฯ นิษทฺยํา ภิกฺษุะ ปฺรติชานมาโน ทฺวินฺนํา ธรฺมาณามฺ อนฺยตรานฺตเรณ ธรฺเมณ การาปยิตวฺโย สํฆาติเศเษณ วา ปาจตฺติเกน วา, เยน เยน วา ปุนรฺ อสฺย ศฺรทฺเธยวจสา อุปาสิกา ทฤษฺฏฺวา ธรฺเมณ วเทย, เตน เตน โส ภิกฺษุ ธรฺเมณ การาปยิตวฺโย ฯ อยํ ปิ ธรฺโม อนิยโต ฯ

๚ อุทฺทานํ ๚
(๑) ปฺรติจฺฉนฺนาสนํ (๒) รโหนิษทฺยา จ ฯ

อุทฺทิษฺฏาะ โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต ทุเว อนิยตา ธรฺมาะ ฯ
ตตฺรายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ทฺวิตียํ ปิ อายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธา?
ตฤตียํ ปิ อายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ปริศุทฺธา อตฺรายุษฺมนฺโต ยสฺมาตฺ ตูษฺณีมฺ เอวมฺ เอตํ ธารยามิ ฯ

---

[๔. ตฺริํศนฺ(๓๐) นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกา ธรฺมาะ]

อิเม โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต ตฺริํศนฺ นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกา ธรฺมา อนฺวรฺธมาสํ สูเตฺร ปฺราติโมเกฺษ อุทฺเทศมฺ อาคจฺฉนฺติ

๑. กฤตจีวเรหิ ภิกฺษูหิ อุทฺธฤตสฺมินฺ กฐิเน ทศาหปรมํ ภิกฺษุณา อติเรกจีวรํ ธารยิตวฺยํ ฯ ตทุตฺตริํ ธาเรย, นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๒. กฤตจีวเรหิ ภิกฺษูหิ อุทฺธฤตสฺมินฺ กฐิเน เอกราตฺรํ ปิ เจทฺ ภิกฺษุะ ตฺรยาณํา จีวราณามฺ อนฺยตรานฺยตเรณ วิปฺรวเสย อนฺยตฺร สํฆสํมุตีเย, นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๓. กฤตจีวเรหิ ภิกฺษูหิ อุทฺธฤตสฺมินฺ กฐิเน อุตฺปทฺเยย ภิกฺษุสฺย อกาลจีวรมฺ อากํากฺษมาเณน ภิกฺษุณา ปฺรติคฤหฺณิตวฺยํ ฯ ปฺรติคฤหฺณิตฺวา กฺษิปฺรมฺ เอว ตํ จีวรํ การาปยิตวฺยํ ฯ การาปยโต จ ตสฺย ภิกฺษุสฺย ตํ จีวรํ น ปริปูเรย, มาสปรมํ เตน ภิกฺษุณา ตํ จีวรํ นิกฺษิปิตวฺยํ อูนสฺย ปาริปูรีเย สนฺตีเย ปฺรตฺยาศาเย ฯ ตทุตฺตริํ นิกฺษิเปย สนฺตีเย วา อสนฺตีเย วา ปฺรตฺยาศาเย นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๔. โย ปุน ภิกฺษุรฺ อนฺยาติกาเย ภิกฺษุณีเย จีวรํ ปฺรติคฤหฺเณย อนฺยตฺร ปลฺลฏฺฐเกน นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๕. โย ปุน ภิกฺษุรฺ อนฺยาติกาเย ภิกฺษุณีเย ปุราณจีวรํ โธวาเปย วา รญฺชาเปย วา อาโกฏาเปย วา นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๖. โย ปุน ภิกฺษุรฺ อนฺยาตกํ คฤหปติํ วา คฤหปติปุตฺรํ [?ศฺติปตินีํ] วา จีวรํ ยาเจย อนฺยตฺร สมเย นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ ตตฺรายํ สมโย อาจฺฉินฺนจีวโร ภิกฺษุรฺ ภวติ ฯ อยมฺ อตฺร สมโย ฯ
๗. อาจฺฉินฺนจีวเรณ ภิกฺษุณา กฺษมเต อนฺยาตกํ คฤหปติํ วา คฤหปติปุตฺรีํ [ศฺติปตินีํ] วา จีวรํ ยาจิตุํ ฯ ตมฺ เอนมฺ อภิหฤษฺโฏ สมาโน สํพหุเลหิ จีวเรหิ ปฺรวาเรย, ตถาปฺรวาริเตน ภิกฺษุณา สานฺตโรตฺตรปรมํ จีวรํ สาทยิตวฺยํ ฯ ตทุตฺตริํ สาทิเยย นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๘. ภิกฺษุํ โข ปุนรฺ อุทฺทิศฺย อนฺยตเรษํา ทฺวินฺนํา คฤหปติกานํา จีวรเจตาปนานฺยฺ อภิสํสฺกฤตานิ ภวนฺติ อภิสํเจตยิตานิ อิเมหิ วยํ จีวรเจตาปเนหิ จิวรํ เจตาปยิตฺวา อิตฺถนามํ ภิกฺษุํ จีวเรณาจฺฉทยิษฺยามะ ฯ ตตฺร จ ภิกฺษุะ ปูรฺวํ อปฺรวาริโต อุปสํกฺรมิตฺวา วิกลฺปมฺ อาปทฺเยย สาธุ โข ปุน ยูยมฺ อายุษฺมนฺโต อิเมหิ จีวรเจตาปเนหิ จีวรํ เจตาปยิตฺวา อิตฺถํนามํ ภิกฺษุํ จีวเรณาจฺฉาเทถ ฯ เอวํรูเปณ วา [เอวํรูเปณ วา] อุเภา ปิ สหิเตา เอเกน กลฺยาณกามตามฺ อุปาทาย ฯ อภินิษฺปนฺเน จีวเร นิ[สฺส]รฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๙. ภิกฺษุํ โข ปุนรฺ อุทฺทิศฺย อนฺยตเรษํา ทฺวินฺนํา คฤหปติกสฺย คฤหปตินีเย จ ปฺรตฺเยกจีวรเจตาปนานิ อภิสํสฺกฤตานิ ภวนฺติ, อภิสํเจตยิตานิ อิเมหิ วยํ ปฺรตฺเยกจีวรเจตาปเนหิ ปฺรตฺเยกํ ปฺรตฺเยกํ จีวรํ เจตาปยิตฺวา อิตฺถํนามํ ภิกฺษุํ ปฺรตฺเยกํ ปฺรตฺเยกํ จีวเรณาจฺฉทยิษฺยามะ ฯ ตตฺร จ ภิกฺษุะ ปูรฺวํ อปฺรวาริโต อุปสํกฺรมิตฺวา วิกลฺปมฺ อาปทฺเยย สาธุ โข ปุนสฺ ตฺวมฺ อายุษฺมนฺ, ตฺวํ จ ภคินิ, อิเมหิ ปฺรตฺเยกจีวรเจตาปเนหิ ปฺรตฺเยกํ จีวรํ เจตาปยิตฺวา อิตฺถํนามํ ภิกฺษุํ ปฺรตฺเยกํ จีวเรณาจฺฉาเทถ เอวํรูเปณ วา เอวํรูเปณ วา อุเภา ปิ สหิเตา เอเกน กลฺยาณกามตามฺ อุปาทาย ฯ อภินิษฺปนฺเน จีวเร นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๑๐. ภิกฺษุํ โข ปุนรฺ อุทฺทิศฺย อนฺยตโร ราชา วา ราชโภคฺโย วา ทูเตน จีวรเจตาปนานิ เปฺรเษย ฯ โส ภิกฺษุสฺ เตโนปสํกฺรมิตฺวา ตํ ภิกฺษุมฺ เอวํ วเทย อิมานิ ขลฺวฺ อารฺยมฺ อุทฺทิศฺย อิตฺถํนาเมน ราชฺญา จ ราชโภคฺเยน วา ทูเตน จีวรเจตาปนานิ เปฺรษิตานิ, ตานิ อารฺโย ปฺรติคฤหฺณาตุ ฯ เตน ภิกฺษุณา โส ทูโต เอวมฺ อสฺย วจนีโย น โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺ กฺษมเต ภิกฺษุสฺย จีวรเจตาปนานิ ปฺรติคฤหฺณิตุํ ฯ จีวรํ ตุ วยํ ปฺรติคฤหฺณามะ กาเลน สมเยน กลฺปิกํ ทียมานํ ฯ เอวมฺ อุกฺเต โส ทูโต ตํ ภิกฺษุมฺ เอวํ วเทย [ส]นฺติ ปุนรฺ อารฺย เกจิทฺ ภิกฺษูณํา ไวยาปฤตฺยกราติ ฯ อากํากฺษมาเณน ภิกฺษุณา สนฺตา ไวยาปฤตฺยกรา วฺยปทิศิตวฺยาะ อารามิกา วา ฯ เอเต อายุษฺมนฺ ภิกฺษูณํา ไวยาปฤตฺยกรา เย ภิกฺษูณํา ไวยาปฤตฺยํ กโรนฺติ ฯ เอวมฺ อุกฺเต โส ทูโต เยน ไวยาปฤตฺยกราสฺ เตโนปสํกฺรมิตฺวา ตานฺ ไวยาปฤตฺยกรานฺ เอวํ วเทย สาธุ โข ปุน ยูยมฺ อายุษฺมนฺโต ไวยาปฤตฺยกรา อิเมหิ จีวรเจตาปเนหิ จีวรํ เจตาปยิตฺวา อิตฺถํนาม ภิกฺษุํ จีวเรณาจฺฉาเทถ กาเลน สมเยน กลฺปิเกนานวทฺเยน ฯ โส จ ทูโต ตานฺ ไวยาปฤตฺยกรานฺ สํชฺญปยิตฺวา เยน โส ภิกฺษุสฺ เตโนปสํกฺรมิตฺวา น ภิกฺษุมฺ เอว วเทย เย ขุ เต อารฺเยณ ไวยาปฤตฺยกรา วฺยปทิษฺฏาสฺ เต มยา สํชฺญปฺตาสฺ ตานฺ อุปสํกฺรเมยามิ ฯ อาจฺฉาทยิษฺยนฺติ เต จีวเรณ กาเลน สมเยน กลฺปิเกนานวทฺเยน ฯ อากํากฺษมาเณน ภิกฺษุณา จีวรารฺถิเกน [เยน] เต ไวยาปฤตฺยกราสฺ เตโนปสํกฺรมิตฺวา เต ไวยาปฤตฺยกราะ สกฤตฺ* ทฺวิกฺขุตฺโต ตฺริกฺขุตฺโต โจทยิตวฺยา วิชฺญาปยิตวฺยาะ อรฺโถ อายุษฺมนฺโต ภิกฺษุสฺย จีวเรเณติ ฯ สกฤตฺ* ทฺวิกฺขุตฺโต ตฺริกฺขุตฺโต โจทยนฺโต วิชฺญาปยนฺโต ตํ จีวรมฺ อภินิษฺปาเทย อิตฺยฺ เอตตฺ กุศลํ, โน เจทฺ อภินิษฺปาเทย จตุกฺขุตฺโต ปญฺจขุตฺโต ษฏฺขุตฺโตปรมํ เตน ภิกฺษุณา ตูษฺณีภูเตน อุทฺเทเศ สฺถาตวฺยํ ฯ จตุกฺขุตฺโต ปญฺจกฺขุตฺโต ษฏฺกฺขุตฺโตปรมํ ตูษฺณีภูโต อุทฺเทเศ ติษฺฐนฺโต ตํ จีวรมฺ อภินิษฺปาเทย, อิตฺยฺ เอตตฺ กุศลํ, โน เจทฺ อภินิษฺปาเทย ตทฺ อุตฺตปนฺโต วา วฺยายมนฺโต วา ตํ จีวรมฺ อภินิษฺปาเทย, อภินิษฺปนฺเน จีวเร นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ โน เจทฺ อภินิษฺปาเทย เยน เส ตานิ ราชฺญา วา ราชโภคฺเยน วา ทูเตน จีวรเจตาปนานิ เปฺรษิตานิ ตตฺร เตน ภิกฺษุณา สฺวยํ วา คนฺตวฺยํ, ทูโต วา ปฺรติรูโป เปฺรษยิตวฺโย, ยานิ ขุ อายุษฺมนฺเตหิ อิตฺถํนามํ ภิกฺษุมฺ อุทฺทิศฺย ทูเตน จีวรเจตาปนานิ เปฺรษิตานิ น ขุ ตานิ ตสฺย ภิกฺษุสฺย กิญฺจิทฺ อรฺถํ สฺผรนฺติ, ปฺรตฺยนฺเวษถ, น สฺวกํ ธรฺโม ฯ โว วิปฺรณศิษฺยตีติ อิยมฺ อตฺร สามีจี ฯ

๚ อุทฺทานํ ๚
(๑) ทศาหํ (๒) วิปฺรวาโส (๓) อกาเล จ (๔) ปฺรติคฺรโห (๕) โธวนา (๖) ยาจนา จํว ฯ (๗) สานฺตโรตฺตรํ (๘-๙) ทฺเว จ วิกลฺเปน (๑๐) ราชา จ ๚ ปฺรถโม วรฺคะ ๚

๑๑. โย ปุน ภิกฺษุะ ศุทฺธกาลกานามฺ เอฑกโลมานํา นวํ สนฺถตํ การาเปย นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๑๒. นวํ สนฺถตํ ภิกฺษุณา การาปยมาเณน ศุทฺธกาลกานามฺ เอฑกโลมานํา ทฺเว ภาคา อาทยิตวฺยาสฺ ตฤตีโย โอทาติกานํา จตุรฺโถ โคจริกาณํา ฯ ตทุตฺตริมฺ อาทิเยย นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๑๓. โย ปุน ภิกฺษุะ เกาเศยมิศฺราณามฺ เอฑกโลมานํา นวํ สนฺถตํ การาเปย นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๑๔. นวํ สนฺถตํ ภิกฺษุณา การาปยมาเณน อกามํ ษฑฺวรฺษาณิ ธารยิตวฺยํ ฯ ตโต จ ภิกฺษุะ ปฺรตฺโยเรณ ตํ ปุราณํ สนฺถตํ วิสรฺชยิตฺวา วา อวิสรฺชยิตฺวา วา อนฺยํ นวํ สนฺถตํ การาเปย กลฺยาณกามตามฺ อุปาทาย, อนฺยตฺร นมตสํมุตีเย นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๑๕. นวํ สนฺถตนิษีทนํ ภิกฺษุณา การาปยมาเณน ตโต ปุราณสนฺถตาโต สมนฺตาตฺ สุคตวิตสฺตินา ภาโค อาทยิตวฺโย นวสฺย ทุรฺวณฺณีกรณารฺถํ ฯ ตโต จ ภิกฺษุรฺ อนาทาย นวสนฺถตํ นิษีทนํ การาเปย นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๑๖. ภิกฺษุสฺย โข ปุนรฺ อธฺวานมารฺเค ปฺรติปนฺนสฺย อุตฺปทฺเยํสุ เอ[ฑ]กโลมานิ ฯ อากํากฺษมาเณน ภิกฺษุณา ปฺรติคฤหฺณิตวฺยํ ฯ ปฺรติคฤหฺณิตฺวา สามํ ตฺริโยชนปรมํ หรฺตวฺยมฺ อสนฺเต อนฺยสฺมิ[นฺ] หารเก ตทุตฺตริํ หาเรย สนฺเต วา อสนฺเต วา อนฺยสฺมิ[นฺ] หารเก, นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๑๗. โย ปุน ภิกฺษุรฺ อนฺยาติกาเย ภิกฺษุณีเย เอฑกโลมาทิ โธวาเปย วา รํชาเป[ย] วา วิวฏาปเย วา, นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๑๘. โย ปุน ภิกฺษุะ สฺวหสฺตํ ชาตรูปรชตมฺ อุทฺคฤหฺเณย วา อุทฺคฤหฺณาเปย วา อนฺตมสโต อิห นิกฺษิเปหีติ วา วเทย, อุปนิกฺษิปฺตํ วา สาทิเยย นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๑๙. โย ปุน ภิกฺษุรฺ อเนกวิธํ กฺรยวิกฺรยวฺยวหารํ สมาปทฺเยย สํยฺยถีทํ อิมํ กฺริณ อิโต กฺริณ เอตฺตกเมตฺตเก[น กฺรี]ณาหีติ วา วเทย, นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๒๐. โย ปุน ภิกฺษุรฺ อเนกวิธํ ชาตรูปรชตวิกฤติวฺยวหารํ สมาปทฺเยย นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกมฺ ๚

๚ อุทฺทานํ ๚
(๑๑) ศุทฺธกาลกานํา (๑๒) ทฺเว ภาคา (๑๓) เกาเศยมิศฺร (๑๔) ษฑฺวรฺษาณิ (๑๕) นิษีทนํ (๑๖) อธฺวานมารฺโค (๑๗) วิวฏา วา (๑๘) สฺวหสฺตํ (๑๙) กฺรยวิกฺรย (๒๐) วิกฤติวฺยวหาเรณ ๚ ทฺวิตีโย วรฺคะ ๚

๒๑. ทศาหปรมํ ภิกฺษุณา อติเรกปาตฺรํ ธารยิตวฺยํ ฯ ตทุตฺตริํ ธาเรย นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๒๒. โย ปุน ภิกฺษุ อูนปญฺจพนฺธนพทฺเธน ปาเตฺรณ อนฺยํ นวํ ปาตฺรํ ปรฺเยเษย กามาตามฺ อุปาทาย, เตน ภิกฺษุณา ตํ ปาตฺรํ ภิกฺษุปรฺษาเย นิสฺสริตวฺยํ ฯ โย ตหิ ภิกฺษุปรฺษาเย ปาตฺรปรฺยนฺโต ภวติ โส ตสฺย ภิกฺษุสฺย อนุปฺรทาตวฺโย เอวํ เต อายุษฺมนฺ ปาโตฺร ธารยิตวฺโย ยาวทฺ เภทนํ, นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๒๓. ยานิ โข ปุนรฺ อิมานิ คิลานปฺรติเษวณียานิ ไภษชฺยานิ ภวนฺติ สยฺยถีทํ สรฺปิสฺไตลมธุผาณิตํ เอวํรูปาณิ คิลาเนน ภิกฺษุณา สตฺกฤตฺยาภิคฤหีตานิ, กฺษมเต สปฺตาหํ สนฺนิธิการํ ปริภุญฺชิตุํ, สนฺตํ เศษํ นิสฺสริตวฺยํ ตทฺ อุตฺตริตวฺยํ ฯ ตทุตฺตริํ ขาเทย วา ภุํเชย วา สนฺตํ วา เศษภู[ตํ] นิสฺสเรย นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๒๔. โย ปุน ภิกฺษุ ภิกฺษุสฺย จีวรํ ทตฺวา ยถา ทุษฺโฏ โทษาตฺ กุปิโต อนาตฺตมาโน อาจฺฉินฺเทย วา อาจฺฉินฺทาปเยย วา อาหร ภิกฺษุ จีวรํ, น เต ‘หํ เทมีติ วา วเทย, นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๒๕. มาโส เศโษ คฺรีษฺมาณามฺ อิติ ภิกฺษุณา วรฺษาสาฏิกาจีวรํ ปรฺเยษิตวฺยํ ฯ อรฺธมาโส อวศิษฺโฏ ติ กฤตฺวา สฺนปิตวฺยมฺ ฯ ตโต จ ภิกฺษุะ ปฺร[ตฺโย]เรณ วรฺษาสาฏิกาจีวรํ ปรฺเยเษย, กฤตฺวา วา สฺนาเปย, นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๒๖. โย ปุน ภิกฺษุะ สฺวยํยาจิกาย สูตฺรํ ตนฺตุวาเยน จีวรํ วุนาเปย นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๒๗. ภิกฺษุํ โข ปุนรฺ อุทฺทิศฺย อนฺยตโร คฤหปติรฺ วา คฤหปติปุโตฺร วา ตนฺตุวาเยน จีวรํ วุนาเปย, เตน จ ภิกฺษุะ ปูรฺวํ อปฺรวาริโต อุปสํกฺรมิตฺวา วิกลฺปมฺ อาปทฺเยย สาธุ โข ปุนสฺ ตฺวมฺ อายุษฺมนฺนฺ อิมํ จีวรมฺ อายตํ จ กโรหิ, วิสฺตฤตํ จ กโรหิ, สุวุตํ จ กโรหิ, สุตจฺฉิตํ จ กโรหิ, สุวิลิขิตํ จ กโรหิ ฯ อปฺยฺ เอว นาม วยํ ปิ ตว กิญฺจิทฺ เอว มาตฺรามฺ อุปสํหเรม, มาษกํ วา มาษการฺหํ วา ปิณฺฑปาตํ วา ปิณฺฑปาตารฺหํ วา ฯ ตตฺร จ โส ภิกฺษุรฺ เอวํ วทิตฺวา น กิญฺจิทฺ เอว มาตฺรามฺ อุปสํหเรย มาษกํ วา มาษการฺหํ วา ปิณฺฑปาตํ วา ปิณฺฑปาตารฺหํ วา, อภินิษฺปนฺเน จีวเร นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกํ ฯ
๒๘. ทศาหานาคตํ โข ปุน เตฺรมาสํ การฺตฺติกี เปารฺณมาสี อุตฺปทฺเยย ภิกฺษุสฺย อาตฺยายิกํ จีวรมฺ อาตฺยายิกํ มนฺยมาโน น ภิกฺษุณา ปฺรติคฤหฺณิตวฺยํ ฯ ปฺรติคฤหฺณิตฺวา ยาวจฺ จีวรทานกาลสมยํ นิกฺษิปิตวฺยํ ฯ ตทุตฺตริํ นิกฺษิเปย นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกมฺ ฯ
๒๙. อุปวรฺษํ โข ปุนะ เตฺรมาสํ การฺตฺติกี เปารฺณมาสี ภิกฺษุ จารณฺยเก ศยนาสเน วิหรนฺติ สมเย สปฺรติภเย สาศํกสํมเต ฯ อากํากฺษมาเณน ภิกฺษุณา ตฺรยาณํา จีวราณามฺ อนฺยตรานฺยตรํ จีวรมฺ อนฺตรคฤเห นิกฺษิปิตวฺยํ, สฺยาตฺ ตสฺย ภิกฺษุสฺย โกจิทฺ เอว ปฺรตฺยโย ตสฺมาจฺ จีวราทฺ วิปฺรวาสาย, ษฑาหปรมํ เตน ภิกฺษุณา ตสฺมาจฺ จีวราทฺ วิปฺรวสิตวฺยํ ฯ ตทุตฺตริํ วิปฺรวเสย อนฺยตฺร ภิกฺษุ สํมุตีเย นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกมฺ ฯ
๓๐. โย ปุน ภิกฺษุรฺ ชานนฺ สําฆิกํา ลาภํ สํเฆ ปริณตมฺ อาตฺมโน ปริณาเมย นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกมฺ ๚

๚ อุทฺทานํ ๚
(๒๑) ปาตฺร (๒๒) พนฺธนํ (๒๓) ไภษชฺยมฺ (๒๔) อาจฺเฉโท (๒๕) วรฺษาศาฏิกา ฯ (๒๖-๒๗) ตนฺตุวาเยน ทฺเว (๒๘) ทศาหานาคตมฺ (๒๙) อุปวรฺษํ (๓๐) ปริณามเนน ๚ ตฤตีโย วรฺคะ ๚

อุทฺทิษฺฏาะ โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต ตฺริํศนฺ นิสฺสรฺคฺคิกปาจตฺติกา ธรฺมฺมาะ ฯ
ตตฺรายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ทฺวิตียํ ปิ อายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ตฤตียํ ปิ อายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ปริศุทฺธา อตฺรายุษฺมนฺโต ยสฺมาตฺ ตูษฺณีมฺ เอวมฺ เอตํ ธารยามิ ฯ

---

[๕. ทฺวานวติ(๙๒) ศุทฺธปาจตฺติกา ธรฺมาะ]

อิเม โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต ทฺวานวติํ ศุทฺธปาจตฺติกา ธรฺมา อนฺวรฺธมาสํ สูเตฺร ปฺราติโมเกฺษ อุทฺเทศมฺ อาคจฺฉนฺติ

๑. สํปฺรชานมฤษาวาเท ปาจตฺติกํ ฯ
๒. โอมฤษฺยวาเท ปาจตฺติกํ ฯ
๓. ภิกฺษุไปศุนฺเย ปาจตฺติกํ ฯ
๔. โย ปุน ภิกฺษุรฺ ชานํ สํฆสฺยาธิกรณานิ ธรฺเมณ วินเยน วิหิตานิ วฺยุปศานฺตานิ ปุนะ กรฺมาย อุตฺโขเฏย อิทํ ปุนะ กรฺม กรฺตวฺยํ ภวิษฺยตีติ เอตทฺ เอว ปฺรตฺยยํ กฤตฺวา อนนฺยมฺ อิมํ ตสฺย ภิกฺษุสฺย อุตฺโขฏนํ ปาจตฺติกํ ฯ
๕. โย ปุน ภิกฺษุรฺ อกลฺปิยกาโร มาตฤคฺรามสฺย ธรฺมํ เทเศย อุตฺตริ จฺฉหิ ปญฺจหิ วาจาหิ อนฺยตฺร วิชฺญปุรุษปุทฺคเลน ปาจตฺติกํ ฯ
๖. โย ปุน ภิกฺษุรฺ อนุปสํปนฺนํ ปุทฺคลํ ปทโศ ธรฺมํ วาเจย ปาจตฺติกํ ฯ
๗. โย ปุน ภิกฺษุรฺ อนุปสํปนฺนสฺย ปุทฺคลสฺย สนฺติเก อาตฺโมปนายิกมฺ อุตฺตริมนุษฺยธรฺมมฺ อลมารฺยชฺญานทรฺศนํ วิเศษาธิคมํ ปฺรติชาเนย อิติ ชานามิ อิติ ปศฺยามีติ ภูตสฺมิํ ปาจตฺติกํ ฯ
๘. โย ปุน ภิกฺษุรฺ ชานนฺ ภิกฺษุสฺย ทุษฺฐุลฺลามฺ อาปตฺติมฺ อนุปสํปนฺนสฺย ปุทฺคลสฺย สนฺติเก อาโรเจย อนฺยตฺร กฤตาเย ปฺรกาศนาสํมุตีเย ปาจตฺติกํ ฯ
๙. โย ปุน ภิกฺษุรฺ ชานนฺ สําฆิเก ลาเภ ภาชียมาเน ปูรฺเว สมนุชฺโญ ภูตฺวา ปศฺจาตฺ กฺษิยาธรฺมมฺ อาปทฺเยย ยถาสํสฺตุตมฺ เอวายุษฺมนฺโต, ชานนฺ สําฆิกํ ลาภํ สํเฆ ปริณตํ ปุทฺคโล ปุทฺคลสฺย ปริณามยตีติ ปาจตฺติกํ ฯ
๑๐. โย ปุน ภิกฺษุรฺ อนฺวรฺธมาสํ สูเตฺร ปฺราติโมเกฺษ อุทฺทิศฺยมาเน เอวํ วเทย กิํ ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต อิเมหิ กฺษุทฺรานุกฺษูเทฺรหิ ศิกฺษาปเทหิ อุทฺทิษฺเฏหิ ยาวทฺ เอว ภิกฺษูณํา เกากฤตฺยาย วิฆาตาย วิเลขาย สํวรฺตนฺตีติ, ศิกฺษาวิครฺหเณ ปาจตฺติกํ ฯ

๚ อุทฺทานมฺ ๚
(๑) มฤษา (๒) โอมฤษฺย (๓) ไปศุนฺย (๔) อุตฺโขฏน (๕) ธรฺมเทศนา ฯ (๖) ปทโศ (๗) วิเศษณมฺ (๘) อาโรจนา (๙) ยถาสํสฺตุต (๑๐) วิครฺหเณน จ ๚ ปฺรถโม วรฺคะ ๚

๑๑. พีชคฺรามภูตคฺรามปาตาปนเก ปาจตฺติกํ ฯ
๑๒. อนฺยวาทวิหิํสนเก ปาจตฺติกํ ฯ
๑๓. โอธฺยายนกฺษียนเก ปาจตฺติกํ ฯ
๑๔. โย ปุน ภิกฺษุะ สําฆิเก ภิกฺษุวิหาเร อภฺยวกาเศ มญฺจํ วา ปีฐํ วา วิศิกํ วา จตุรศฺรกํ วา กุรฺจํ วา พิมฺโพหนํ วา ปฺรชฺญาเปตฺวา วา ปฺรชฺญาปยิตฺวา วา ตโต ปฺรกฺรมนฺโต น อุทฺธเรย วา, น อุทฺธราเปย วา, อนามนฺตฺรยิตฺวา วา ปฺรกฺรเมย ปาจตฺติกํ ฯ
๑๕. โย ปุนรฺ ภิกฺษุะ สําฆิเก ภิกฺษุวิหาเร อนฺโตศยฺยํา ปฺรชฺญาเปตฺวา ปฺรชฺญาปยิตฺวา วา ตโต ปฺรกฺรมนฺโต น อุทฺธเรย วา, น อุทฺธราเปย วา, อนามนฺตฺรยิตฺวา วา ปฺรกฺรเมย ปาจตฺติกํ ฯ
๑๖. โย ปุนรฺ ภิกฺษุ ภิกฺษุสฺย ทุษฺโฏ โทษาตฺ กุปิโต อนาตฺตมโน สําฆิกาทฺ ภิกฺษุวิหาราทฺ ภิกฺษุํ นิกฑฺเฒย วา นิกฑฺฒาเปย วา อนฺตมสโต เนห ภิกฺษู ติ วา วเทย ปาจตฺติกํ ฯ
๑๗. โย ปุน ภิกฺษุ สําฆิเก ภิกฺษุวิหาเร ชานนฺ ภิกฺษูณํา ปูรฺวปฺรชฺญปฺตาหิ ศยฺยาหิ ปศฺจาทฺ อาคตฺวา มธฺเยศยฺยํา ปฺรชฺญาเปย ยสฺโยทฺวหิษฺยติ โส ปฺรกฺรมิษฺยตีติ ฯ เอตทฺ เอว ปฺรตฺยยํ กฤตฺวา, อนนฺยมฺ อิมํ ตสฺย ภิกฺษุสฺย อุทฺวาหนปาจตฺติกํ ฯ
๑๘. โย ปุน ภิกฺษุะ สําฆิเก ภิกฺษุวิหาเร อุปริ ไวหายสกุฏิกาเย อาหตฺย ปาทเก มญฺเจ วา ปีเฐ วา อภินิษีเทย วา อภินิปทฺเยย วา ปาจตฺติกํ ฯ
๑๙. โย ปุน ภิกฺษุรฺ ชานนฺ สปฺราณเกโนทเกน ตฤณํ วา มฤตฺติกํา วา สิญฺเจย วา สิญฺจาเปย วา ปาจตฺติกํ ฯ
๒๐. มหลฺลกํ ภิกฺษุณา วิหารํ ฉาทาปยมาเนน ยาวทฺ ทฺวารโกษารฺคลปฺรติษฺฐานมฺ อาโลกสนฺธิปริกรฺมมฺ อุปาทาย ทฺเว วา ตฺรโย วา จฺฉาทนปรฺยายา อธิษฺฐิหิตวฺยาะ อลฺปหริเต สฺถิเตน ฯ ตทุตฺตริํ อธิษฺฐิเหย อลฺปหริเต สฺถิโต ปิ ปาจตฺติกํ ฯ

๚ อุทฺทานํ ๚
(๑๑) พีชมฺ (๑๒) อนฺยวาทํ (๑๓) โอธฺยายนํ (๑๔) มญฺจ (๑๕) ศยฺยา (๑๖) นิกฑฺฒนํ ฯ (๑๗) ปูรฺโวปคตํ (๑๘) ไวหายสํ (๑๙) อุทก (๒๐) จฺฉาทเนน ๚ ทฺวิตีโย วรฺคะ ๚

๒๑. โย ปุน ภิกฺษุ อสํมโต ภิกฺษุณีมฺ โอวเทย ปาจตฺติกํ ฯ
๒๒. สํมโต วาปิ ภิกฺษุะ ภิกฺษูณีมฺ โอวเทย วิกาเล, อสฺตํคเต สูรฺเย, อนูหเต อรุเณ ปาจตฺติกํ ฯ
๒๓. โย ปุน ภิกฺษุ โอวาทเปฺรโกฺษ ภิกฺษุณีอุปาศฺรยมฺ อุปสํกฺรเมย สนฺตํ ภิกฺษุมฺ อนามนฺตฺรยิตฺวา, อนฺยตฺร สมเย ปาจตฺติกํ ฯ ตตฺรายํ สมโย คิลานา ภิกฺษุณี โอวทิตวฺยา อนุศาสิตวฺยา ภวติ ฯ อยมฺ อตฺร สมโย ฯ
๒๔. โย ปุน ภิกฺษุ ภิกฺษุมฺ เอวํ วเทย อามิษเหโตรฺ อายุษฺมนฺ ภิกฺษุ ภิกฺษุณีํ เต โอวทตีติ ปาจตฺติกํ ฯ
๒๕. โย ปุน ภิกฺษุ ภิกฺษุณีย สารฺธมฺ เอโก เอกาย รโห นิษทฺยํา กลฺเปย ปาจตฺติกํ ฯ
๒๖. โย ปุน ภิกฺษุ ภิกฺษุณีย สารฺธํ สํวิธาย อธฺวานมารฺคํ ปฺรติปทฺเยย อนฺตมสโต คฺรามานฺตรํ ปิ, อนฺยตฺร สมเย, ปาจตฺติกํ ฯ ตตฺรายํ สมโย มารฺโค ภวติ สภโย สปฺรติภโย สาศํกสํมโต ฯ อยมฺ อตฺร สมโย ฯ
๒๗. โย ปุน ภิกฺษุ ภิกฺษุณีย สารฺธํ สํวิธาย เอกนาวํา อภิรุเหย อูรฺธฺวคามินีํ วา อโธคามินีํ วา, อนฺยตฺร ติรฺโยตฺตรณาย ปาจตฺติกํ ฯ
๒๘. โย ปุน ภิกฺษุ อนฺยาติกาเย ภิกฺษุณีเย จีวรํ ททฺยาทฺ อนฺยตฺร ปลฺลฏฺฐเกน ปาจตฺติกํ ฯ
๒๙. โย ปุน ภิกฺษุรฺ อนฺยาติกาเย ภิกฺษุณีเย จีวรํ สีเวย วา สีวาเปย วา ปาจตฺติกํ ฯ
๓๐. โย ปุน ภิกฺษุรฺ ชานนฺ ภิกฺษุณีปริปาจิตํ ปินฺฑปาตํ ปริภุญฺเชย, อนฺยตฺร ปูรฺเว คฤหีสมารมฺเภ ปาจตฺติกํ ฯ

๚ อุทฺทานํ ๚
(๒๑) อสํมโต (๒๒) สํมโต จาปิ (๒๓) โอวาโท (๒๔) อามิษํ (๒๕) นิษทฺยา จ ฯ (๒๖) อธฺวานมารฺโค (๒๗) นาวา จ (๒๘) เทติ (๒๙) สีเวติ (๓๐) ปริปาจเนน ๚ ตฤตีโย วรฺคะ ๚

๓๑. เอกาหปรมํ ภิกฺษุณา อคิลาเนน อาวสถปิณฺฑปาโต ปริภุญฺชิตวฺโย, ตทุตฺตริํ ปริภุํเชย ปาจตฺติกํ ฯ
๓๒. ปรมฺปราโภชเน อนฺยตฺร สมเย ปาจตฺติกํ ฯ ตตฺรายํ สมโย คิลานสมโย จีวรทานกาลสมโย ฯ อยมฺ อตฺร สมโย ฯ
๓๓. โย ปุน ภิกฺษุรฺ ภุํชาวี ปฺรวาริโต อุตฺถิโต อาสนาโต, อนติริกฺตํ กฤตํ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ขาเทย วา ภุํเชย วา ปาจตฺติกํ ฯ
๓๔. โย ปุน ภิกฺษุรฺ ชานนฺ ภิกฺษุ ภุกฺตาวี ปฺรวาริตมฺ อุตฺถิตมฺ อาสนาโต อาสาทนาเปฺรโกฺษ อนติริกฺตกฤเตน ขาทนีเยน วา โภชนีเยน วา อุปนิมนฺเตฺรย, เอหิ ภิกฺษุ ขาทาหิ ภุํชาหีติ วา วเทย ภุกฺตสฺมิํ ปาจตฺติกํ ฯ
๓๕. โย ปุน ภิกฺษุรฺ อทินฺนมฺ อปฺรติคฺราหิตํ มุขทฺวาริกมฺ อาหารมฺ อาหาเรย อนฺยโตฺรทกทนฺตโปเณ ปาจตฺติกํ ฯ
๓๖. วิกาลาโภชเน ปาจตฺติกํ ฯ
๓๗. สนฺนิธิการโภชเน ปาจตฺติกํ ฯ
๓๘. ภิกฺษุํ โข ปุนะ กุเลหิ อุปสํกฺรานฺตํ ปฺรวาเรํสุ ปูเปหิ วา มนฺเถหิ วา ฯ ตถาปฺรวาริเตน ภิกฺษุณา ยาวตฺตฺริปาตฺรปูรปรมํ ตโต ปฺรติคฤหฺณิตวฺยํ ฯ ปฺรติคฤหฺณิตฺวา พหิรฺธา นีหริตวฺยํ ฯ พหิรฺธา นีหริตฺวา อคิลานเกหิ ภิกฺษูหิ สารฺธํ สํวิภชิตฺวา ขาทิตวฺยํ ภุํชิตวฺยํ ฯ ตทุตฺตริํ ปฺรติคฤหฺณิตฺวา พหิรฺธา นีหริตฺวา อคิลานเกหิ ภิกฺษูหิ สารฺธํ สํวิภชิตฺวา วา อสํวิภชิตฺวา วา ขาเทย วา ภุํเชย วา ปาจตฺติกํ ฯ
๓๙. ยานิ โข ปุนรฺ อิมานิ ปฺรณีตสํมตานิ โภชนานิ ภวนฺติ สํยฺยถีทํ สรฺปิสฺไตลํ มธุ ผาณิตํ ทุคฺธํ ทธิ มตฺสฺยํ มําสํ โย ปุน ภิกฺษุรฺ เอวํรูปาณิ ปฺรณีตสํมตานิ โภชนานิ อาตฺมารฺถาย อคิลาโน กุเลหิ วิชฺญเปตฺวา วา วิชฺญาปาเยตฺวา วา ขาเทย วา ภุํเชย วา ปาจตฺติกํ ฯ
๔๐. คณโภชเน อนฺยตฺร สมเย ปาจตฺติกํ ฯ ตตฺรายํ สมโย คิลานสมโย จีวรทานกาลสมโย อธฺวานคมนสมโย นาวาภิโรหณสมโย มหาสมโย ศฺรวณภกฺตํ ฯ อยมฺ อตฺร สมโย ฯ

๚ อุทฺทานํ ๚
(๓๑) อาวสโถ (๓๒) ปรมฺปร (๓๓) ปฺรวารณา (๓๔) อาสาทนา (๓๕) อทินฺนํ ฯ (๓๖) วิกาลํ (๓๗) สนฺนิธิํ (๓๘) มนฺถา (๓๙) วิชฺญปฺติะ (๔๐) คณโภชเนน ๚ จตุรฺโถ วรฺคะ ๚

๔๑. โย ปุน ภิกฺษุรฺ อาตฺมารฺถาย อคิลาโน ชฺโยติสฺมิํ วิตาปนาเปฺรโกฺษ ตฤณํ วา กาษฺฐํ วา โคมยํ วา สกลิกํา วา ตุษํ วา สํการํ วา อาทเหย วา อาทหาเปย วา อนฺยตฺร สมเย ปาจตฺติกํ ฯ
๔๒. โย ปุน ภิกฺษุรฺ อนุปสํปนฺเนน ปุทฺคเลน สารฺธํ อุตฺตริ ทฺวิราตฺรํ ตฺริราตฺรํ วา สหคารศยฺยํา กลฺเปย ปาจตฺติกํ ฯ
๔๓. โย ปุน ภิกฺษุ ภิกฺษูณํา กรฺมณา จฺฉนฺทํ ทตฺวา ปศฺจาทฺ ทุษฺโฏ โทษาตฺ กุปิโต อนาตฺตมโน เอวํ วเทย อทินฺโน เม ฉนฺโท, ทุรฺทินฺโน เม ฉนฺโท, อกฤตานฺยฺ เอตานิ กรฺมาณิ ทุษฺกฤตานฺยฺ เอตานิ กรฺมาณิ, นาหมฺ เอเตษํา กรฺมณํา จฺฉนฺทํ เทมีติ วเทย ปาจตฺติกํ ฯ
๔๔. โย ปุน ภิกฺษุ ภิกฺษุมฺ เอวํ วเทย เอหิ ตฺวมฺ อายุษฺมนฺ คฺรามํ ปินฺฑาย ปฺรวิศิษฺยามะ ฯ อหํ จ เต ตตฺร กิํจิทฺ ทาปยิษฺยํ ฯ โส ตตฺร ตสฺย กิญฺจิทฺ ทาปยิตฺวา วา อทาปยิตฺวา วา ปศฺจาทฺ อุทฺโยชนเปฺรโกฺษ เอวํ วเทย คจฺฉ ตฺวมฺ อายุษฺมนฺ น เม ตฺวยา สารฺธํ ผาสุ ภวติ กถาย วา นิษทฺยาย วา, เอกสฺไยว มม ผาสุ ภวติ กถาย วา นิษทฺยาย วา ฯ เอตทฺ เอว ปฺรตฺยยํ กฤตฺวา อนนฺยมฺ, อิมํ ตสฺย ภิกฺษุสฺย อุทฺโยชนปาจตฺติกํ ฯ
๔๕. โย ปุน ภิกฺษุ ภิกฺษูนฺ เอวํ วเทย ฯ ตถาหมฺ อายุษฺมนฺโต ภควตา ธรฺมํ เทศิตมฺ อาชานามิ ยถา เย อิเม อนฺตรายิกา ธรฺมา อุกฺตา ภควตา ตานฺ ปฺรติเสวโต นาลมฺ อนฺตรายาย ฯ โส ภิกฺษุ ภิกฺษูหิ เอวมฺ อสฺย วจนีโย มา อายุษฺมนฺนฺ เอวํ วท, มา ภควนฺตมฺ อภฺยาจกฺษ อสตา ทุรฺคฤหีเตน ฯ อนฺตรายิกา เอวายุษฺมนฺ ธรฺมาะ สมานา อนฺตรายิกา ธรฺมา อุกฺตา ภควตา, อลํ จ ปุนสฺ ตานฺ ปฺรติเษวโต อนฺตรายาย ฯ เอวํ จ โส ภิกฺษุ ภิกฺษูหิ วุจฺยมาโน ตํ วสฺตุํ ปฺรตินิสฺสเรย อิตฺยฺ เอตํ กุศลํ ฯ โน จ ปฺรตินิสฺสเรย โส ภิกฺษุ ภิกฺษูหิ ยาวนฺตฤตียกํ สมนุคฺราหิตวฺโย สมนุภาษิตวฺโย ตสฺย วสฺตุสฺย ปฺรตินิสฺสรฺคาย ฯ ยาวนฺตฤตียกํ สมนุคฺราหิยมาโณ วา สมนุภาษิยมาโณ วา ตํ วสฺตุํ ปฺรตินิสฺสเรย อิตฺยฺ เอตํ กุศลํ ฯ โน จ ปฺรตินิสฺสเรย โส ภิกฺษุะ สมเคฺรณ สํเฆน อุตฺกฺษิปิตวฺโย ฯ อิมํ ตสฺย ภิกฺษุสฺย อุตฺเกฺษปณปาจตฺติกํ ฯ
๔๖. โย ปุน ภิกฺษุรฺ ชานนฺ ภิกฺษุํ ตถา อุตฺกฺษิปฺตํ สมเคฺรณ สํเฆน ธรฺเมณ วินเยน ยถาวาทิํ ตถาการิํ ตํา ปาปิกํา ทฤษฺฏิํ อปฺรตินิสฺสรนฺตํ อกฤตานุธรฺมํ สํภุญฺเชย วา สํวเสย วา สหคารศยฺยํา วา กลฺเปย ปาจตฺติกํ ฯ
๔๗. ศฺรมณุทฺเทโส ปิ เจทฺ เอวํ วเทย ตถาหมฺ อายุษฺมนฺโต ภควตา ธรฺมํ เทศิตมฺ อาชานามิ ยถา เย อิเม อนฺตรายิกา กามา อุกฺตา ภควตา ตานฺ ปฺรติเสวโต นาลมฺ อนฺตรายาย ฯ โส ศฺรมณุทฺเทโศ ภิกฺษูหิ เอวมฺ อสฺย วจนีโย มา อายุษฺมนฺ จฺฉฺรมณุทฺเทศ เอวํ วท, มา ภควนฺตมฺ อภฺยาจกฺษ อสตฺตา ทุรฺคฤหีเตน ฯ อนฺตรายิกา เอวายุษฺมนฺ จฺฉฺรมณุทฺเทศ กามาะ สมานา อนฺตรายิกาะ กามา อุกฺตา ภควตา ฯ อลํ จ ปุนสฺ ตานฺ ปฺรติเสวโต อนฺตรายาย ฯ เอวํ จ โส ศฺรมณุทฺเทโศ ภิกฺษูหิ วุจฺยมาโน ตํ วสฺตุํ ปฺรตินิสฺสเรย อิตฺยฺ เอตํ กุศลํ ฯ โน จ ปฺรตินิสฺสเรย โส ศฺรมณุทฺเทโศ ภิกฺษูหิ ยาวนฺตฤตียกํ สมนุคฺราหิตวฺโย สมนุภาษิตวฺโย ตสฺย วสฺตุสฺย ปฺรตินิสฺสรฺคาย ยาวนฺตฤตียกํ สมนุคฺราหิยมาโณ วา สมนุภาษิยมาโณ วา ตํ วสฺตุํ ปฺรตินิสฺสเรย อิตฺยฺ เอตํ กุศลํ, โน จ ปฺรตินิสฺสเรย โส ศฺรมณุทฺเทโศ ภิกฺษูหิ นาศยิตวฺโย อทฺยทเคฺรณ เต อายุษฺมนฺ ศฺรมณุทฺเทศ น ไจว โส ภควําสฺ ตถาคโต ‘รฺหนฺ สมฺยกฺสํพุทฺโธ ศาสฺตา วฺยปทิศิตวฺโย ฯ ยํ ปิ จ ทานิ ลภสิ ภิกฺษูหิ สารฺธํ ทฺวิราตฺรํ วา ตฺริราตฺรํ วา สหคารศยฺยํา สาปิ เต อทฺยทเคฺรณ นาสฺติ ฯ คจฺฉ นศฺย จล ปฺรปลาหิ ฯ โย ปุน ภิกฺษุรฺ ชานนฺ ตถานาศิตํ ศฺรมณุทฺเทศํ ยถาวาทีํ ตถาการิํ ตํา ปาปิกํา ทฤษฺฏิมฺ อปฺรตินิสฺสรนฺตํ อกฤตานุธรฺมํ อุปสฺถาเปย วา อุปลาเปย วา สํภุํเชย วา สํวเสย วา สหคารศยฺยํา วา กลฺเปย ปาจตฺติกํ ฯ
๔๘. นวจีวรลาภินา ภิกฺษุณา ตฺรยาณํา ทุรฺวรฺณีกรณานามฺ อนฺยตรานฺยตรํ ทุรฺวณีกรณมฺ อาทยิตวฺยํ นีลํ วา กรฺทมํ วา กาลศฺยามํ วา ฯ ตโต จ ภิกฺษุรฺ อนาทาย นวํ จีวรํ ปริภุํเชย ปาจตฺติกํ ฯ
๔๙. โย ปุน ภิกฺษุรฺ อนฺยตฺร อธฺยาราเม วา อธฺยาวสเถ วา รตนํ วา รตนสํมตํ วา อุทฺคฤหฺเณย วา อุทฺคฤหฺณาเปย วา, ปาจตฺติกํ ฯ อากํากฺษมาเณน ภิกฺษุณา รตนํ วา รตนสํมตํ วา อธฺยาราเม วา อธฺยาวสเถ วา อุทฺคฤหฺณิตวฺยํ วา อุทฺคฤหฺณาปยิตวฺยํ วา ยสฺย ภวิษฺยติ โส หริษฺยตีติ ฯ เอตทฺ เอว ปฺรตฺยยํ กฤตฺวา, อนนฺยมฺ ฯ อิยมฺ อตฺร สามีจี ฯ
๕๐. อนฺวรฺธมาสํ สฺนานมฺ อุกฺตํ ภควตา ฯ อนฺยตฺร สมเย ปาจตฺติกํ ฯ ตตฺรายํ สมโย ทฺวฺยรฺโธ มาโส เศโษ คฺรีษฺมาณํา, วรฺษาณํา จ ปุริโม มาโส อิตฺยฺ เอเต อฑฺฒาตียมาสาะ, ปริทาหกาลสมโย, อธฺวานคมนกาลสมโย, คิลานสมโย, กรฺมสมโย, วาตสมโย, วฤษฺฏิสมโย ฯ อยมฺ อตฺร สมโย ฯ

๚ อุทฺทานมฺ ๚
(๔๑) ชฺโยติะ (๔๒) สหคาร (๔๓) จฺฉนฺทมฺ (๔๔) อุทฺโยชนา (๔๕-๔๗) ตฺรโย ‘นฺตรายิกา (๔๘) อกฤตกลฺปํ (๔๙) รตนํ (๕๐) สฺนาเนน ๚ ปญฺจโม วรฺคะ ๚

๕๑. โย ปุน ภิกฺษุรฺ ชานนฺ สปฺราณกมฺ อุทกํ ปริภุญฺเชย ปาจตฺติกํ ฯ
๕๒. โย ปุน ภิกฺษุ อเจลกสฺย วา อเจลิกาย วา ปริวฺราชกสฺย วา ปริวฺราชกาเย วา สฺวหสฺตํ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ททฺยาตฺ ปาจตฺติกํ ฯ
๕๓. โย ปุน ภิกฺษุรฺ ชานนฺ สํโภชนีเย กุเล อนุปขชฺชาสเน นิษทฺยํา กลฺเปย ปาจตฺติกํ ฯ
๕๔. โย ปุน ภิกฺษุรฺ ชานนฺ สํโภชนีเย กุเล ปฺรติจฺฉนฺนาสเน นิษทฺยํา กลฺเปย ปาจตฺติกํ ฯ
๕๕. โย ปุน ภิกฺษุรฺ อุทฺยุกฺตํา เสนํา ทรฺศนาย คจฺเฉย ปาจตฺติกํ ฯ
๕๖. สฺยาตฺ ตสฺย ภิกฺษุสฺย โกจิทฺ เอว ปฺรตฺยโย เสนายํา คมนาย, ทฺวิราตฺรํ วา ตฺริราตฺรํ วา เตน ภิกฺษุณา เสนายํา วสิตวฺยํ ฯ ตทุตฺตริํ วเสย ปาจตฺติกํ ฯ
๕๗. ตตฺราปิ จ ภิกฺษุ ทฺวิราตฺรํ วา ตฺริราตฺรํ วา เสนายํา วสมาโน อายูหิกํ วา นิยูทฺธิกํ วา อเนกวฺยูหํ วา สํคฺรามศีรฺษํ วา ทรฺศนาย คจฺเฉย ปาจตฺติกํ ฯ
๕๘. โย ปุน ภิกฺษุ ภิกฺษุํ ปฺรหเรย ปาจตฺติกํ ฯ
๕๙. โย ปุน ภิกฺษุ ภิกฺษุสฺย ตลศกฺติกามฺ อาวรฺเชย ปาจตฺติกํ ฯ
๖๐. โย ปุน ภิกฺษุรฺ ชานนฺ ภิกฺษุสฺย ทุษฺฐุลฺลามฺ อาปตฺติํ กฤตามฺ อธฺยาจีรฺณํา จฺฉาเทย, โส น ปเรษามฺ อาโรเจย กิํ ติ เส มา ปเร ชานนฺตู ติ ฯ อวทฺย ปฺรติจฺฉาทเน ปาจตฺติกํ ฯ

๚ อุทฺทานํ ๚
(๕๑) สปฺราณกมฺ (๕๒) อเจลโก (๕๓) อนุปขชฺชํ (๕๔) ปฺรติจฺฉนฺนาสนํ (๕๕-๕๗) ตฺรยํ เสนายํา (๕๘) ปฺรหรติ (๕๙) ตลศกฺติกา (๖๐) ปฺรติจฺฉาทเนน ๚ ษษฺโฐ วรฺคะ ๚

๖๑. โย ปุน ภิกฺษุะ สํจินฺตฺย ติรฺยคฺโยนิคตํ ปฺราณินํ ชีวิตาทฺ วฺยปโรเปย ปาจตฺติกํ ฯ
๖๒. โย ปุน ภิกฺษุ ภิกฺษุสฺย สํจินฺตฺย เกากฤตฺยมฺ อุปสํหเรย กิํ ติ เส มุหูรฺตํ ปิ อผาสุ ภวตู ติ ปาจตฺติกํ ฯ
๖๓. โย ปุน ภิกฺษุ ภิกฺษุสฺย วา ภิกฺษุณีเย วา ศฺรามเณรสฺย วา ศฺรามเณรีเย วา ศิกฺษมาณาเย วา จีวรํ ทตฺวา อปฺรตฺยุทฺธเรย ปริภุํเชย, อปฺรตฺยุทฺธารปริโภเค ปาจตฺติกํ ฯ
๖๔. โย ปุน ภิกฺษุ ภิกฺษุสฺย ปาตฺรํ วา จีวรํ วา นิษีทนํ วา สูจีวิคฺรหํ วา อปนิเหย วา อปนิหาเปย วา อนฺตมศโต หาสฺยารฺถํ ปิ ปาจตฺติกํ ฯ
๖๕. โย ปุน ภิกฺษุรฺ ภิกฺษุํ ภีเษย ปาจตฺติกมฺ ฯ
๖๖. อุทกหสฺตสํมรฺทนาตฺ ปาจตฺติกํ ฯ
๖๗. องฺคุลิปฺรโตทนเก ปาจตฺติกํ ฯ
๖๘. โย ปุน ภิกฺษุ มาตฤคฺราเมณ สารฺธํ สํวิธาย อธฺวานมารฺคํ ปฺรติปทฺเยย อนฺตมศโต คฺรามานฺตรํ ปิ ปาจตฺติกํ ฯ
๖๙. โย ปุน ภิกฺษุ มาตฤคฺราเมณ สารฺธํ สหคารศยฺยํา กลฺเปย ปาจตฺติกํ ฯ
๗๐. โย ปุน ภิกฺษุ มาตฤคฺราเมณ สารฺธํ เอโก เอกาย รโห นิษทฺยํา กลฺเปย ปาจตฺติกํ ฯ

๚ อุทฺทานมฺ ๚
(๖๑) สํจินฺตฺย (๖๒) เกากฤตฺยมฺ (๖๓) อปฺรตฺยุทฺธริตฺวา (๖๔) อปนิเหย ฯ (๖๕) ภีเษย (๖๖) อุทก (๖๗) องฺคุลิ (๖๘) สํวิธาย (๖๙) สหคาร (๗๐) นิษทฺยาย ๚ สปฺตโม วรฺคะ ๚

๗๑. โย ปุน ภิกฺษุรฺ ชานนฺ อูนวิํศติวรฺษปุทฺคลํ ภิกฺษุภาวาย อุปสํปาเทย, โส จ ปุทฺคโล อนุปสํปนฺโน, เต จ ภิกฺษู คารฺหฺยํา, อิมํ เตษํา ภิกฺษูณํา ครฺหณปาจตฺติกํ ฯ
๗๒. โย ปุน ภิกฺษุรฺ ชานนฺ สฺไตนฺยสารฺเถน สารฺธํ สํวิธาย อธฺวานมารฺคํ ปฺรติปทฺเยย อนฺตมศโต คฺรามานฺตรํ ปิ ปาจตฺติกํ ฯ
๗๓. โย ปุน ภิกฺษุะ สฺวหสฺตํ ปฤถิวีํ ขเนย วา ขนาเปย วา อนฺตมศโต อิห ขเนหีติ วา วเทย ปาจตฺติกํ ฯ
๗๔. จาตุรฺมาสิกา ภิกฺษุณา ปฺรตฺเยกปฺรวารณา สาทยิตวฺยา ฯ ตทุตฺตริํ สาทิเยย, อนฺยตฺร ปุนะ ปฺรวารเณ, อนฺยตฺร ยาวชฺชีวิกาเย ปาจตฺติกํ ฯ
๗๕. โย ปุน ภิกฺษุ ภิกฺษูหิ เอวํ วุจฺยมาโน อิเมหิ เต อายุษฺมนฺ ปญฺจหิ อาปตฺติกาเยหิ อนธฺยาวาจาย ศิกฺษา กรณีเยติ, โส ภิกฺษุ ตานฺ ภิกฺษูนฺ เอวํ วเทย น ยาวทฺ อหมฺ อายุษฺมนฺตานํา วจเนน ศิกฺษิษฺยํ ยาวทฺ อหํ น ทฺรกฺษฺยามิ สฺถวิรานฺ ภิกฺษูนฺ สูตฺรธรานฺ วินยธรานฺ มาตฤกาธรานฺ มธฺยมานฺ ภิกฺษูนฺ สูตฺรธรานฺ วินยธรานฺ มาตฤกาธรานฺ, นวกานฺ ภิกฺษูนฺ สูตฺรธรานฺ วินยธรานฺ มาตฤกาธรานฺ ฯ ตําสฺ ตาวทฺ อหมฺ อุปสํกฺรมฺย ปริปฤจฺฉิษฺยํ ปริปฺรศฺนีกริษฺยํ ติ, ปาจตฺติกํ ฯ ศิกฺษากาเมน ภิกฺษุณา อาชฺญาตวฺยมฺ อุปลกฺษยิตวฺยํ อุปธารยิตวฺยํ ๚
๗๖. สุราไมเรยมทฺย[ปานํ] ปาจตฺติกํ ฯ
๗๗. ภิกฺษุนาทรฺเย ปาจตฺติกํ ฯ
๗๘. โย ปุน ภิกฺษุ ภิกฺษูหิ กลหชาเตหิ ภณฺฑนชาเตหิ วิคฺรหวิวาทาปนฺเนหิ วิหรนฺเตหิ อุปโศฺรตฺรสฺถาเน ติษฺเฐย ยํ เอเต วทิษฺยนฺติ ตํ ปศฺจาทฺ อุปสํหริษฺยามีติ ฯ เอตทฺ เอว ปฺรตฺยยํ กฤตฺวา, อนนฺยมฺ, อิมํ ตสฺย ภิกฺษุสฺย อุปโศฺรตฺรสฺถาเน ปาจตฺติกํ ฯ
๗๙. โย ปุน ภิกฺษุะ สํเฆ วินิศฺจยกถาหิ วรฺตมานาหิ อุตฺถายาสนาตฺ ปฺรกฺรเมย สนฺตํ ภิกฺษุมฺ อนามนฺตฺรยิตฺวา, อนฺยตฺร ตถารูเป อตฺยายิเก กรณีเย ปาจตฺติกํ ฯ
๘๐. โย ปุน ภิกฺษุ อารณฺยเก ศยฺยาสเน วิหรนฺโต วิกาเล คฺรามํ ปฺรวิเศย สนฺตํ ภิกฺษุมฺ อนามนฺตฺรยิตฺวา, อนฺยตฺร ตถารูเป อตฺยายิเก กรณีเย ปาจตฺติกํ ฯ

๚ อุทฺทานํ ๚
(๗๑) อูนวิํศติ (๗๒) สฺไตนฺยสารฺโถ (๗๓) ปฤถิวี (๗๔) ปฺรวารณา (๗๕) น ศิกฺษิษฺยํ (๗๖) มทฺยปานมฺ (๗๗) อนาทรฺยมฺ (๗๘) อุปโศฺรตฺร (๗๙) วินิศฺจย (๘๐) อารณฺยเกน ๚ อษฺฏโม วรฺคะ ๚

๘๑. โย ปุน ภิกฺษุ สภกฺโต สมาโน ปุเรภกฺตํ ปศฺจาทฺภกฺตํ วา กุเลษุ จาริตฺรมฺ อาปทฺเยย สนฺตํ ภิกฺษุมฺ อนามนฺตฺรยิตฺวา, อนฺยตฺร สมเย ปาจตฺติกํ ฯ ตตฺรายมฺ สมโย จีวรทานกาลสมโย ฯ อยมฺ อตฺร สมยะ ฯ
๘๒. โย ปุน ภิกฺษุ ราชฺญะ กฺษตฺริยสฺย มูรฺธาภิษิกฺตสฺย ชนปทสฺถามวีรฺยปฺราปฺตสฺย อนฺตะปุรํ ปฺรวิเศยานิษฺกฺรานฺเต ราชาเน, อนิษฺกฺรานฺเต อนฺตะปุเร, อนิรฺคเตหิ รตเนหิ อนฺตมศโต อินฺทฺรกีลํ ปิ อติกฺรเมย ปาจตฺติกํ ฯ
๘๓. โย ปุน ภิกฺษุ ทนฺตมยํ วา อสฺถิมยํ วา ศฤงฺคมยํ วา สุวรฺณมยํ วา รูปฺยมยํ วา รตนมยํ วา สูจีวิคฺรหํ การาเปย เภทนปาจตฺติกํ ฯ
๘๔. มญฺจํ วา ปีฐํ วา ภิกฺษุณา การาปยมาเณน สุคตาษฺฏางฺคุลปฺรมาณาะ ปาทกาะ การาปยิตวฺยาะ อนฺยตฺราฏฺฏนีเย, ตทุตฺตริํ การาเปย จฺเฉทนปาจตฺติกํ ฯ
๘๕. โย ปุน ภิกฺษุะ ตูลสํสฺตฤเต มญฺเจ วา ปีเฐ วา อภินิษีเทย วา อภิ[นิ]ปทฺเยย วา อุทฺทาลนปาจตฺติกํ ฯ
๘๖. นิษีทนํ ภิกฺษุณา การาปยมาเณน ปฺรามาณิกํ การาปยิตวฺยํ ฯ ตเตฺรทํ ปฺรมาณํ ทีรฺฆโศ ทฺเว วิตสฺตีโย สุคตวิตสฺตินา ติรฺยคฺ ทฺวฺยรฺธมฺ อนฺยตฺร ทศวิตสฺติกํ ฯ ตทุตฺตริํ การาเปย จฺเฉทนปาจตฺติกํ ฯ
๘๗. กณฺฑูปฺรติจฺฉาทนํ ภิกฺษุณา การาปยมาเณน ปฺรามาณิกํ การาปยิตวฺยํ ฯ ตเตฺรทํ ปฺรมาณํ ทีรฺฆโศ จตฺวาริ วิตสฺตีโย สุคตวิตสฺตินา, ติรฺยคฺ ทฺเว ฯ ตทุตฺตริํ การาเปย จฺเฉทนปาจตฺติกํ ฯ
๘๘. วรฺษาศาฏิกา ภิกฺษุณา การาปยมาเณน ปฺรามาณิกา การาปยิตวฺยา ฯ ตเตฺรทํ ปฺรมาณํ ทีรฺฆโศ ษฑฺวิตสฺตีโย สุคตวิตสฺตินา, ติรฺยคฺ อฑฺฒตียํ ฯ ตทุตฺตริํ การาเปย จฺเฉทนปาจตฺติกํ ฯ
๘๙. โย ปุน ภิกฺษุะ สุคตจีวรปฺรมาณํ จีวรํ การาเปย กิญฺจ ตสฺย ภควโต ตถาคตสฺยารฺหตะ สมฺยกฺสํพุทฺธสฺย สุคตสฺย สุคตจีวรปฺรมาณํ? ทิรฺฆโศ นว วิตสฺตีโย สุคตวิตสฺตินา, ติรฺยกฺ ษฏฺ ฯ อิทํ ตสฺย ภควโต ตถาคตสฺยารฺหตะ สมฺยกฺสํพุทฺธสฺย สุคตสฺย สุคตจีวรปฺรมาณํ ฯ ตโต วา ปุนรฺ อุตฺตริํ การาเปย จฺเฉทนปาจตฺติกํ ฯ
๙๐. โย ปุน ภิกฺษุ ภิกฺษุสฺย ทุษฺโฏ โทษาตฺ กุปิโต อนาตฺตมโน อมูลเกน สํฆาติเศเษณ ธรฺเมณานุธฺวํเสย ปาจตฺติกํ ฯ
๙๑. โย ปุน ภิกฺษุรฺ ชานนฺ สําฆิกํ ลาภํ สํเฆ ปริณตํ ปุทฺคโล ปุทฺคลสฺย ปริณาเมย ปาจตฺติกํ ฯ
๙๒. โย ปุน ภิกฺษุรฺ อนฺวรฺธมาสํ สูเตฺร ปฺราติโมเกฺษ อุทฺทิศฺยมาเน เอวํ วเทย อทฺย ปุนรฺ อหํ ชานามิ, อิทานีํ ปุนรฺ อหํ ชานามิ อยํ ปิ ธรฺโม สูตฺราคโต สูตฺรปรฺยาปนฺโน อนฺวรฺธมาสํ สูเตฺร ปฺราติโมเกฺษ อุทฺเทศมฺ อาคจฺฉติ ฯ ยาวทฺ อหํ น ชานามิ ตาวนฺ นาสฺตีตฺถํ มหฺยมฺ อาปตฺติรฺ ชาเนํสุ จ เต ภิกฺษุ ตํ ภิกฺษุํ สกฤทฺ ทฺวิกฺขุโต ตฺริกฺขุโต อาคตปูรฺวํ ปิ สนฺนิษณฺณปูรฺวํ ปิ, กะ ปุนรฺ วาโท พหุโศ ฯ นาสฺติ โข ปุนสฺ ตสฺย ภิกฺษุสฺย อชฺญาเนน มุกฺติะ ฯ อถ ขุ ยํา ปิ จ โส ภิกฺษุรฺ อาปตฺติมฺ อาปนฺโน ตํา กฺษิปฺรมฺ เอว ยถาธรฺมฺมํ ยถาวินยํ การาปยิตวฺโย, อุตฺตริํ จ สํโมหมฺ อาปาทยิตวฺโย ฯ ตสฺย เต อายุษฺมนฺ ลาภา ทุรฺลพฺธา ยสฺ ตฺวํ อนฺวรฺธมาสํ สูเตฺร ปฺราติโมเกฺษ อุทฺทิศฺยมาเน นาสฺถีกฤตฺวา น มนสิกฤตฺวา น สรฺวเจตสา สมนฺวาหฤตฺย อวหิตโศฺรโต สตฺกฤตฺย ธรฺมํ ศฤโณษีติ ฯ อิมํ ตสฺย ภิกฺษุสฺย สํโมหปาจตฺติกํ ฯ

๚ อุทฺทานมฺ ๚
(๘๑) สภกฺโต (๘๒) ราชฺโญ (๘๓) สูจี คฤหํ (๘๔) มญฺจ (๘๕) ตูล (๘๖) นิษีทนํ ฯ (๘๗) กณฺฑู (๘๘) วรฺษาศาฏิกา (๘๙) สุคตจีวรมฺ (๙๐) อภฺยาขฺยานํ (๙๑) ปริณามนมฺ (๙๒) อชฺญานเกน ๚ นวโม วรฺคะ ๚
๚ วรฺคาณามฺ อุทฺทานํ ๚

(๑) มฤษา (๒) พีชํ (๓) อสํมโต (๔) เอกาหปรโม ฯ (๕) ชฺโยติ (๖) สปฺราณกํ (๗) สญฺจินฺตฺย (๘) อูนวิํศติ (๙) สภกฺตเกน นวมะ ฯ

อุทฺทิษฺฏาะ โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต ทฺวานวติ ศุทฺธปาจตฺติกา ธรฺมาะ ฯ
ตตฺรายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ทฺวิตียํ ปิ อายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ตฤตียํ ปิ อายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ปริศุทฺธา อตฺรายุษฺมนฺโต ยสฺมาตฺ ตูษฺณีมฺ เอวมฺ เอตํ ธารยามิ ฯ

---

[๖. จตฺวาระ(๔) ปฺราติเทศนิกา ธรฺมาะ]

อิเม โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต จตฺวาระ ปฺราติเทศนิกา ธรฺมา อนฺวรฺธมาสํ สูเตฺร ปฺราติโมเกฺษ อุทฺเทศมฺ อาคจฺฉนฺติ

๑. โย ปุน ภิกฺษุ อารณฺยเก ศยนาสเน วิหรนฺโต ปูรฺเว อปฺรติสํเวทิตํ พหิรฺธา อปฺรติคฤหีตํ, อนฺโตวาสวสฺตุสฺมินฺนฺ อคิลาโน สฺวหสฺตํ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ปฺรติคฤหฺณิตฺวา ขาเทย วา ภุญฺเชย วา ภุกฺตาวินา เตน ภิกฺษุณา ปฺรติเทศยิตวฺยํ อสํเปฺรยํ เม อายุษฺมนฺ คารฺหฺยํ ปฺราติเทศนิกํ ธรฺมมฺ อาปนฺโน ฯ ตํ ธรฺมํ ปฺรติเทศยามิ ฯ อยํ ธรฺโม ปฺราติเทศนิโก ๚
๒. โย ปุน ภิกฺษุรฺ อนฺยาติกาเย ภิกฺษุณีเย อนฺตรคฤหํ ปฺรวิษฺฏาเย อคิลาโน สฺวหสฺตํ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ปฺรติคฤหฺณิตฺวา ขาเทย วา ภุํเชย วา ภุกฺตาวินา เตน ภิกฺษุณา ปฺรติเทศยิตวฺยํ อสํเปฺรยํ เม อายุษฺมนฺ คารฺหฺยํ ปฺราติเทศนิกํ ธรฺมมฺ อาปนฺโน ฯ ตํ ธรฺมฺมํ ปฺรติเทศยามิ ฯ อยํ ปิ ธรฺโม ปฺราติเทศนิโก ฯ
๓. ภิกฺษุ โข ปุนรฺ อนฺตรคฤเห นิมนฺตฺริตกา ภุญฺชนฺติ ฯ ตตฺร จ ภิกฺษุณี วิศฺวาสมานรูปา สฺถิตา ภวติ ฯ สา เอวมฺ อาห อิห โอทนํ เทหิ, อิห สูปํ เทหิ, อิห วฺยญฺชนํ เทหีติ วา วเทย ฯ สรฺเวหิ เตหิ ภิกฺษุหิ สา ภิกฺษุณี เอวมฺ อสฺย วจนียา อาคมย ตาว ตฺวํ ภคินิ ยาวทฺ ภิกฺษู ภุญฺชนฺตีติ ฯ เอกภิกฺษู ปิ จ ตํา ภิกฺษุณีํ เนว วเทย อาคมย ตาว ตฺวํ ภคินิ ยาวทฺ ภิกฺษู ภุญฺชนฺตีติ, ภุกฺตาวีหิ เตหิ ภิกฺษูหิ ปฺรติเทศยิตวฺยํ อสํเปฺรยํ เม อายุษฺมนฺ คารฺหฺยํ ปฺราติเทศนิกํ ธรฺมมฺ อาปนฺโน ฯ ตํ ธรฺมํ ปฺรติเทศยามิ ฯ อยํ ปิ ธรฺโม ปฺราติเทศนิโก ๚
๔. ยานิ โข ปุนรฺ อิมานิ ไศกฺษสํมตานิ กุลานิ ภวนฺติ ตตฺร จ ภิกฺษุะ ปูรฺเว อปฺรวาริโต อุปสํกฺรมิตฺวา สฺวหสฺตํ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ปฺรติคฤหฺณิตฺวา ขาเทย วา ภุญฺเชย วา ภุกฺตาวินา เตน ภิกฺษุณา ปฺรติเทศยิตวฺยํ อสํเปฺรยํ เม อายุษฺมนฺ คารฺหฺยํ ปฺราติเทศนิกํ ธรฺมมฺ อาปนฺโน ฯ ตํ ธรฺมํ ปฺรติเทศยามิ ฯ อยํ ปิ ธรฺโม ปฺราติเทศนิโก ๚

๚ อุทฺทานมฺ ๚
(๑) อารณฺยกมฺ (๒) อนฺตรคฤเห (๓) ภิกฺษู จ นิมนฺตฺริตกาะ (๔) ไศกฺษสํมเตน จตุรฺถะ ๚

อุทฺทิษฺฏาะ โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต จตฺวาระ ปฺราติเทศนิกา ธรฺมาะ ฯ
ตตฺรายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ทฺวิตียํ ปิ อายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ตฤตียํ ปิ อายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ปริศุทฺธา อตฺรายุษฺมนฺโต ยสฺมาตฺ ตูษฺณีมฺ เอวมฺ เอตํ ธารยามิ ฯ

---

[๗. สาติเรกปญฺจาศจฺ ไฉกฺษา ธรฺมาะ]

อิเม โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต สาติเรกปญฺจาศจฺ ไฉกฺษา ธรฺมา อนฺวรฺธมาสํ สูเตฺร ปฺราติโมเกฺษ อุทฺเทศมฺ อาคจฺฉนฺติ

๑. ปริมณฺฑลํ นิวสนํ นิวาสยิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒. ปริมณฺฑลํ จีวรํ ปฺราวริษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓. สุสํวฤโต อนฺตรคฤหมฺ อุปสํกฺรมิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔. น อุตฺกฺษิปฺตจกฺษุรฺ อนฺตรคฤหมฺ อุปสํกฺรมิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕. อลฺปศพฺโท อนฺตรคฤหมฺ อุปสํกฺรมิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖. น อุจฺจคฺฆิกาย อนฺตรคฤหมฺ อุปสํกฺรมิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๗. น โอคุณฺฐิกาย อนฺตรคฤหมฺ อุปสํกฺรมิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๘. น อุตฺกฺษิปฺติกาย อนฺตรคฤหมฺ อุปสํกฺรมิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๙. น อุตฺกุฏุกาย อนฺตรคฤหมฺ อุปสํกฺรมิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๐. น ขมฺภกฤโต อนฺตรคฤหมฺ อุปสํกฺรมิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๑. น กายปฺรจาลกมฺ อนฺตรคฤหมฺ อุปสํกฺรมิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๒. น ศีรฺษปฺรจาลกมฺ อนฺตรคฤหมฺ อุปสํกฺรมิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๓. น พาหุวิเกฺษปกมฺ อนฺตรคฤหมฺ อุปสํกฺรมิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ

๚ อุทฺทานมฺ ๚
(๑) นิวสนํ (๒) ปฺราวรณํ (๓) สุสํวฤโต (๔) จกฺษุะ (๕) ศพฺท (๖) โนจฺจคฺฆิกา (๗) น โอคุณฺฐิกา (๘) โนตฺกฺษิปฺติกา (๙) น อุตฺกุฏุกา (๑๐) น ขมฺภ (๑๑) น กาย (๑๒) น ศีรฺษ (๑๓) น พาหุเกน ๚ ปฺรถโม วรฺคะ ๚

๑๔. สุสํวฤโต อนฺตรคฤเห นิษีทิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๕. น อุตฺกฺษิปฺตจกฺษุ อนฺตรคฤเห นิษีทิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๖. อลฺปศพฺโท อนฺตรคฤเห นิษีทิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๗. น อุจฺจคฺฆิกาย อนฺตรคฤเห นิษีทิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๘. น โอคุณฺฐิกาย อนฺตรคฤเห นิษีทิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๙. น อุตฺกฺษิปฺติกาย อนฺตรคฤเห นิษีทิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒๐. น โอสกฺติกาย อนฺตรคฤเห นิษีทิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒๑. น ปลฺลตฺถิกาย อนฺตรคฤเห นิษีทิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒๒. น ขมฺภกฤโต อนฺตรคฤเห นิษีทิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒๓. น อนฺตรคฤเห นิษณฺโณ หสฺตเกากฤตฺยํ ปาทเกากฤตฺยํ วา กริษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ

๚ อุทฺทานํ ๚
(๑๔) สุสํวฤโต (๑๕) จกฺษุะ (๑๖) ศพฺท (๑๗) โนจฺจคฺฆิกา (๑๘) น โอคุณฺฐิกา (๑๙) โนตฺกฺษิปฺติกา (๒๐) โนสกฺติกา (๒๑) น ปลฺลตฺถิกา (๒๒) น ขมฺภ (๒๓) น หสฺตปาทเกากฤตฺเยน ๚ ทฺวิตีโย วรฺคะ ๚

๒๔. สตฺกฤตฺย ปิณฺฑปาตํ ปฺรติคฤหฺณิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒๕. สมสูปํ ปิณฺฑปาตํ ปริภุํชิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒๖. น สฺตูปการกํ ปิณฺฑปาตํ ปริภุํชิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒๗. นาวกีรฺณการกํ ปิณฺฑปาตํ ปริภุํชิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒๘. นาวคณฺฑการกํ ปิณฺฑปาตํ ปริภุํชิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒๙. น ชิหฺวานิจารกํ ปิณฺฑปาตํ ปริภุํชิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓๐. นาติมหนฺเตหิ กวเฑหิ ปิณฺฑปาตํ ปริภุํชิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓๑. นานาคเต กวเฑ มุขทฺวารํ วิวริษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓๒. น กวโฑตฺเกฺษปกํ ปิณฺฑปาตํ ปริภุํชิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓๓. น กวฑจฺเฉทกํ ปิณฺฑปาตํ ปริภุํชิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓๔. น สกวเฑน มุเขน วาจํ ภาษิษฺยมีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ

๚ อุทฺทานํ ๚
(๒๔) สตฺกฤตฺย (๒๕) สมสูป (๒๖) น สฺตูป (๒๗) นาวกีรฺณ (๒๘) นาวคณฺฑ (๒๙) น ชิหฺวา (๓๐) นาติมหนฺตํ (๓๑) นานาคตํ (๓๒) น กวโฑตฺเกฺษปก (๓๓) น กวฑจฺเฉทก (๓๔) น สกวเฑน มุเขน วาจํ ๚ ตฤตีโย วรฺคะ ๚

๓๕. น ปาตฺรนิรฺเลหกํ ปิณฺฑปาตํ ปริภุํชิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓๖. น หสฺตนิรฺเลหกํ ปิณฺฑปาตํ ปริภุํชิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓๗. นางฺคุลินิรฺเลหกํ ปิณฺฑปาตํ ปริภุํชิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓๘. น จุจฺจุการํ ปิณฺฑปาตํ ปริภุํชิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓๙. น สุรุสุรุการํ ปิณฺฑปาตํ ปริภุํชิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔๐. น คุลุคุลุการกํ ปิณฺฑปาตํ ปริภุํชิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔๑. น หสฺตนิรฺธูนกํ ปิณฺฑปาตํ ปริภุํชิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
{หสฺตนิรฺธูตกํ}
๔๒. น สิตฺถาปการกํ ปิณฺฑปาตํ ปริภุํชิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔๓. นาติเวลํ ปรสฺย ปาตฺรํ นิธฺยายิษฺยามิ โอธฺยายนกรฺมตามฺ อุปาทาเยติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔๔. น ปาตฺรสํชฺญี ปิณฺฑปาตํ ปริ[ภุํชิ]ษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔๕. น อคิลาโน โอทนํ วา สูปํ วา วฺยญฺชนํ วา อาตฺมารฺถาย กุเลหิ วิชฺญาเปตฺวา วา วิชฺญาปาเยตฺวา วา ปิณฺฑปาตํ ปริภุํชิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔๖. น ทินฺนทินฺนานิ วฺยํชนานิ โอทเนน ปฺรจฺฉาทยิษฺยามิ ภูโย อาคมนกรฺมตามฺ อุปาทาเยติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔๗. น สสิตฺถํ ปาโตฺรทกํ ปฤถิวฺยํา นิษิญฺจิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔๘. น สสิตฺเถน ปาณินา ปานียสฺถาลกํ ปฺรติคฤหฺณิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ

๚ อุทฺทานมฺ ๚
(๓๕-๗) ตฺรโย นิรฺเลหาะ (๓๘) จุจฺจุ (๓๙) สุรุสุรุ (๔๐) น คุลุคุลุ (๔๑) น หสฺต (๔๒) น สิตฺถ (๔๓) น โอธฺยายน (๔๔) น ปาตฺรสํชฺญี (๔๕) วิชฺญปฺติะ (๔๖) จฺฉาทยติ (๔๗) ปาโตฺรทก (๔๘) สสิตฺเถน ๚ จตุรฺโถ วรฺคะ ๚

๔๙. น สฺถิโต นิษณฺณสฺย อคิลานสฺย ธรฺมํ เทศยิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕๐. น นิษณฺโณ นิษณฺณสฺย อคิลานสฺย ธรฺมํ เทศยิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕๑. น นีจาสเน นิษณฺโณ อุจฺจาสเน นิษณฺณสฺย อคิลานสฺย ธรฺมํ เทศยิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕๒. น อุปานหารูฒสฺย อคิลานสฺย ธรฺมํ เทศยิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕๓. น ปาทุการูฒสฺย อคิลานสฺย ธรฺมํ เทศยิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕๔. น โอคุณฺฐิกากฤตสฺย อคิลานสฺย ธรฺมํ เทศยิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕๕. น สํมุขาเวษฺฏิตสฺย อคิลานสฺย ธรฺมํ เทศยิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕๖. น โอสกฺติกาย นิษณฺณสฺย อคิลานสฺย ธรฺมํ เทศยิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕๗. น ปลฺลตฺถิกาย นิษณฺณสฺย อคิลานสฺย ธรฺมํ เทศยิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ

๚ อุทฺทานมฺ ๚
(๔๙) น สฺถิโต (๕๐) น นิษณฺโณ (๕๑) อุจฺจาสน (๕๒) อุปานห (๕๓) ปาทุกา (๕๔) โอคุณฺฐิกา (๕๕) น สํมุข (๕๖) น โอสกฺติกา (๕๗) น ปลฺลตฺถิกาย ๚ ปญฺจโม วรฺคะ ฯ

๕๘. น ศสฺตฺรปาณิสฺย อคิลานสฺย ธรฺมํ เทศยิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕๙. นายุธปาณิสฺย อคิลานสฺย ธรฺมํ เทศยิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖๐. น ทณฺฑปาณิสฺย อคิลานสฺย ธรฺมํ เทศยิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖๑. น จฺฉตฺรปาณิสฺย อคิลานสฺย ธรฺมํ เทศยิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖๒. น อุตฺปเถน คจฺฉนฺโต ปเถน คจฺฉนฺตสฺย อคิลานสฺย ธรฺมํ เทศยิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖๓. น ปฤษฺฐโต คจฺฉนฺโต ปุรโต คจฺฉนฺตสฺย อคิลานสฺย ธรฺมํ เทศยิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖๔. น ปาเทน คจฺฉนฺโต ยาเนน คจฺฉนฺตสฺย อคิลานสฺย ธรฺมํ เทศยิษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖๕. น หริเต ตฤเณ อุจฺจารํ วา ปฺรสฺราวํ วา เขฏํ วา สิํหาณํ วา อคิลาโน กริษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖๖. น อุทเก อุจฺจารํ วา ปฺรสฺราวํ วา เขฏํ วา สิํหาณกํ วา อคิลาโน กริษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖๗. น สฺถิโต อุจฺจารํ วา ปฺรสฺราวํ วา อคิลาโน กริษฺยามีติ ศิกฺษา กรณียา ฯ

๚ อุทฺทานมฺ ๚
(๕๘-๕๙) น ศสฺตฺรายุธ (๖๐) ทณฺฑ (๖๑) จฺฉตฺร (๖๒) อุตฺปถ (๖๓) ปฤษฺฐโต (๖๔) ยานํ (๖๕) หริตํ (๖๖) อุทก (๖๗) สฺถิเตน ฯ ษษฺโฐ วรฺคะ ๚

อุทฺทิษฺฏาะ โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต สาติเรกปญฺจาศจฺ ไฉกฺษา ธรฺมาะ ฯ

ตตฺรายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ทฺวิตียํ ปิ อายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ตฤตียํ ปิ อายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ปริศุทฺธา อตฺรายุษฺมนฺโต ยสฺมาตฺ ตูษฺณีมฺ เอวมฺ เอตํ ธารยามิ ฯ

---

[๘. สปฺต(๗) อธิกรณศมถา ธรฺมาะ]

อิเม โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต สปฺต อธิกรณสมถา ธรฺมา อนฺวรฺธมาสํ สูเตฺร ปฺราติโมเกฺษ อุทฺเทศมฺ อาคจฺฉนฺติ เย อุตฺปนฺโนตฺปนฺนานามฺ อธิกรณานํา ศมถาย วฺยปศมถาย สํวรฺตนฺเต ฯ สยฺยถีทํ

๑. สํมุขวินโย ศมโถ ฯ
๒. สฺมฤติวินโย ศมโถ ฯ
๓. อมูฒวินโย ศมโถ ฯ
๔. ปฺรติชฺญาการโก ศมโถ ฯ
๕. ตสฺย ปาเปยสิโก ศมโถ ฯ
๖. โย ภูยสิโก ศมโถ ฯ
๗. ตฤณปฺรสฺตารโก จ ศมโถ สปฺตโม ฯ

อุทฺทิษฺฏาะ โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต สปฺต อธิกรณศมถา ธรฺมาะ ฯ
ตตฺรายุะมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ทฺวิตียํ ปิ อายุะมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ตฤตียํ ปิ อายุะมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ปริศุทฺธา อตฺรายุะมนฺโต ยสฺมาตฺ ตูะณีมฺ เอวมฺ เอตํ ธารยามิ ฯ

---

[๙. ทุเว ธรฺมาะ]

อิเม โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต ทุเว ธรฺมาะ ธรฺโม อนุธรฺมศฺ จ อนฺวรฺธมาสํ สูเตฺร ปฺราติโมเกฺษ อุทฺเทศมฺ อาคจฺฉนฺติ ฯ
ตตฺร ธรฺโม นาม ยมฺ อุภยโต วินโย ฯ
อนุธรฺโม นาม ยา อตฺร ปฺรติปตฺติะ ฯ

อุทฺทิษฺฏาะ โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต ทุเว ธรฺมาะ ธรฺโม อนุธรฺมศฺ จ ฯ
ตตฺรายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ทฺวิตียํ ปิ อายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ตฤตียํ ปิ อายุษฺมนฺโต ปฤจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริศุทฺธาะ?
ปริศุทฺธา อตฺรายุษฺมนฺโต ยสฺมาตฺ ตูษฺณีมฺ เอวมฺ เอตํ ธารยามิ ฯ

อุทฺทิษฺฏํ โข ปุนรฺ อายุษฺมนฺโต ปฺราติโมกฺษสฺย วสฺตุ ฯ
อุทฺทิษฺฏํ นิทานํ ฯ
อุทฺทิษฺฏาศฺ จตฺวาระ ปาราชิกา ธรฺมาะ ฯ
อุทฺทิษฺฏาะ ตฺรโยทศ สํฆาติเศษา ธรฺมาะ ฯ
อุทฺทิษฺฏาะ ทุเว อนิยตา ธรฺมาะ ฯ
อุทฺทิษฺฏาะ ตฺริํศนฺ นิสฺสรฺคิกปาจตฺติกา ธรฺมาะ ฯ
อุทฺทิษฺฏา ทฺวานวติ ศุทฺธปาจตฺติ[กา] ธรฺมาะ ฯ
อุทฺทิษฺฏาศฺ จตฺวาระ ปฺราติเทศนิกา ธรฺมาะ ฯ
อุทฺทิษฺฏาะ สาติเรกปญฺจาศจฺ ไฉกฺษา ธรฺมาะ ฯ
อุทฺทิษฺฏาะ สปฺตาธิกรณศมถา ธรฺมาะ ฯ
อุทฺทิษฺฏา ทุเว ธรฺมาะ, ธรฺโม อนุธรฺมศฺ จ ฯ

เอตโก ‘ยํ ปุนสฺ ตสฺย ภควโต ตถาคตสฺยารฺหตะ สมฺยกฺสํพุทฺธสฺย ธรฺมวินโย ปฺราติโมกฺษสูตฺราคโต สูตฺรปรฺยาปนฺโน ฯ โย วา อนฺโย ‘ปิ กศฺจิทฺ ธรฺมสฺย อนุธรฺโม ตตฺร สมเคฺรหิ สรฺเวหิ สหิเตหิ สํโมทมาเนหิ อวิวทมาเนหิ เอกุทฺเทเศหิ กฺษีโรทกีภูเตหิ ศาสฺตุะ ศาสนํ ทีปยมาเนหิ สุขํ จ ผาสุํ จ วิหรนฺเตหิ อนธฺยาจาราย ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑.
กฺษานฺติะ ปรมํ ตโป ติติกฺษา นิรฺวาณํ ปรมํ วทนฺติ พุทฺธาะ ฯ
น หิ ปฺรวฺรชิตะ ปโรปตาปี ศฺรวโณ โภติ ปรานฺ วิเหฐยานะ ๚
อิทํ ตสฺย ภควโต วิปศฺยิสฺย ตถาคตสฺยารฺหตะ สมฺยกฺสํพุทฺธสฺย อจิราภิสํพุทฺธสฺย นิรรฺพุเท ภิกฺษุสํเฆ สํกฺษิปฺเตน ปฺราติโมกฺษํ สุภาษิตํ ฯ
๒.
อโนปวาที อปโรปฆาตี ปฺราติโมเกฺษ จ สํวโร ฯ
มาตฺรชฺญตา จ ภกฺตสฺมิํ ปฺรานฺตํ จ ศยนาสนํ ฯ
อธิจิตฺเต จาโยโค เอตํ พุทฺธานุศาสนํ ๚
อิทํ ตสฺย ภควโต ศิกฺษิสฺย ตถาคตสฺยารฺหตะ สมฺยกฺสํพุทฺธสฺย อจิราภิสํพุทฺธสฺย นิรรฺพุเท ภิกฺษุสํเฆ สํกฺษิปฺเตน ปฺราติโมกฺษํ สุภาษิตํ ๚
๓.
อธิเจตสิ มา ปฺรมาทฺยโต มุนิโน เมานปเทษุ ศิกฺษตะ ฯ
โศกา น ภวนฺติ ตายิโน อุปศานฺตสฺย สทา สฺมฤตีมตะ ๚
อิทํ ตสฺย ภควโต วิศฺวภุวสฺย ตถาคตสฺยารฺหตะ สมฺยกฺสํพุทฺธสฺย อจิราภิสํพุทฺธสฺย นิรรฺพุเท ภิกฺษุสํเฆ สํกฺษิปฺเตน ปฺราติโมกฺษํ สุภาษิตํ ๚
๔.
สรฺวปาปสฺยากรณํ กุศลสฺโยปสํปทา ฯ
สฺวจิตฺตปรฺโยทปนํ เอตํ พุทฺธานุศาสนมฺ ๚
อิทํ ตสฺย ภควโต กฺรกุจฺฉนฺทสฺย ตถาคตสฺยารฺหตะ สมฺยกฺสํพุทฺธสฺย อจิราภิสํพุทฺธสฺย นิรรฺพุเท ภิกฺษุสํเฆ สํกฺษิปฺเตน ปฺราติโมกฺษํ สุภาษิตํ ๚
๕.
ยถา หิ ภฺรมโร ปุณฺยํ วรฺณคนฺธมฺ อเหฐยํ ฯ
ปไรติ รสมฺ อาทาย เอวํ คฺราเม มุนิศฺ จเรตฺ ๚
๖.
น ปเรษํา วิโลมานิ น ปเรษํา กฤตากฤตํ ฯ
อาตฺมโน ตุ สมีเกฺษต กฤตานฺยฺ อกฤตานิ จ ๚
อิทํ ตสฺย ภควโต โกนากมุนิสฺย ตถาคตสฺยารฺหตะ สมฺยกฺสํพุทฺธสฺย อจิราภิสํพุทฺธสฺย นิรรฺพุเท ภิกฺษุสํเฆ สํกฺษิปฺเตน ปฺราติโมกฺษํ สุภาษิตมฺ ฯ
๗.
นาสฺติ ธฺยานมฺ อปฺรชฺญสฺย ปฺรชฺญา นาสฺติ อธฺยายโต ฯ
ยสฺย ธฺยานํ จ ปฺรชฺญา จ ส ไว นิรฺวาณสฺย อนฺติเก ๚
๘.
ตตฺรายมฺ อาทิ ภวติ อิหปฺรชฺญสฺย ภิกฺษุโณ ฯ
อินฺทฺริไย คุปฺติะ สํตุษฺฏิะ ปฺราติโมเกฺษ จ สํวโร ๚
๙.
มิตฺรํ ภเชต กลฺยาณํ ศุทฺธาชีวีมฺ อตนฺทฺริตํ ฯ
ปฺรติสํสฺตรวรฺตี จ อาจารกุศโล สิยา ฯ
ตตะ ปฺราโมทฺย พหุโล ภิกฺษุ นิรฺวาณสฺไยว อนฺติเก ๚
อิทํ ตสฺย ภควตะ กาศฺยปสฺย ตถาคตสฺยารฺหตะ สมฺยกฺสํพุทฺธสฺย อจิราภิสํพุทฺธสฺย นิรรฺพุเท ภิกฺษุสํเฆ สํกฺษิปฺเตน ปฺราติโมกฺษํ สุภาษิตมฺ ๚
๑๐.
จกฺษุษา สํวระ สาธุะ สาธุะ โศฺรเตฺรณ สํวระ ฯ
ฆฺราเณน สํวระ สาธุะ สาธุะ ชิหฺวาย สํวระ ๚
๑๑.
กาเยน สํวระ สาธุะ มนสา สาธุ สํวระ ฯ
สรฺวตฺร สํวฤโต ภิกฺษุะ สรฺวทุะขาตฺ ปฺรมุจฺยเต ๚
อิทํ ตสฺย ภควตะ ศากฺยมุเนะ ศากฺยาธิราชสฺย ตถาคตสฺยารฺหตะ สมฺยกฺสมฺพุทฺธสฺย อจิราภิสํพุทฺธสฺย นิรรฺพุเท ภิกฺษุสํเฆ สํกฺษิปฺเตน ปฺราติโมกฺษํ สุภาษิตมฺ ฯ
๑๒.
เอตานิ ปฺราติโมกฺษาณิ สํพุทฺธานํา ศิรีมตํา ฯ
กีรฺติตานฺยฺ อปฺรเมยาณิ ……….. ติษฺฏมฺ อ ……… ณาศฺ จ ๚
๑๓.
กฺษานฺติวาที จ ภควานฺ วิปศฺยี
อโนปวทฺยํ จ ศิขี ปฺรกาศยติ ฯ
อธิจิตฺตํ จ วิศฺวภูะ
อกรณํ จ ปาปานํา กฺรกุจฺฉนฺทะ ฯ
จรฺยํา จ โกนากมุนิะ
ธฺยานานิ จ กาศฺยโป ปฺรกาศยติ ฯ
สํวรํ ศากฺยมุนิะ ๚
เอเต สปฺต ทศพลา มหาปฺรชฺญา อมิตพุทฺธี สปฺตานํา สมฺยกฺสํพุทฺธานามฺ อภินฺนานฺ …. โลกาขฺยาธิปตีนํา ธรฺมาขฺยานานิ อุกฺตานิ ฯ
อุทฺทิสฺตํ ปฺราติโมกฺษสูตฺรํ ฯ กฤตํ สํเฆน โปษธํ ฯ อารฺยาะ ศิกฺษํา จิรํ ปาลยนฺตุ ฯ ศาสนํ …. สนฺตุ สํสฺถาตุ ฯ
สมาปฺตํ ปฺราติโมกฺษสูตฺรํ อารฺยมหาสําฆิกานํา โลโกตฺตรวาทินํา มธฺโยทฺเทศิกานํา ปาฐ อิติ ๚

---

เย ธรฺมา เหตุปฺรภวา เหตุํ ปิ เตษํา ตถาคโต หฺยฺ อวทตฺ* ฯ
เตษํา จ โย นิโรธ เอวํวาที มหาศฺรวณะ ฯ
โย ธรฺโม ‘ยํ ปฺรวรมหายานยยิสฺย ศากฺยภิกฺษุโลก ศฺรี[ธรสฺย] ฯ

ศากฺยภิกฺษุศฺรีวิชยภทฺรลิขิตมฺ อิทมฺ ๚

 

---

Bibliography

• Pratimoksasutram of the Lokottaravadimahasanghika = PrMoSū(Mā-L)
• Based on the ed. by N. Tatia: Pratimoksasutram of the Lokottaravadimahasanghika School.
• Patna 1976 (Tibetan Sanskrit Works Series, 16)
• Input by Klaus Wille, Göttingen
• Year: 1976
• http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/1_sanskr/4_rellit/buddh/prmosulu.htm

Seishi KARASHIMA Manuscript Fragments of the Prātimokṣasūtra of the Mahāsāṃghika(-Lokottaravādin)s (2)

• http://iriab.soka.ac.jp/content/pdf/karashima/Karashima2013Manuscript_Fragments_of_the_Pr%C4%81timok%E1%B9%A3as%C5%ABtra_of_the_Mah%C4%81s%C4%81%E1%B9%83ghika(-Lokottarav%C4%81din)s(2).pdf

Lokottaravāda
https://en.wikipedia.org/wiki/Lokottarav%C4%81da