มูลสรรวาสติวาทปราติโมกษ์สูตร
ปาฏิโมกข์ฝ่ายมูลสรรวาสติวาท

 

คัมภีร์มูลสรรวาสติวาทปราติโมกษ์สูตร(ปาฏิโมกข์ฝ่ายมูลสรรวาสติวาท) ภาษาสันสกฤต ปริวรรตเป็นอักษรไทย

นิกายมูลสรรวาสติวาทนั้นมีจุดเริ่มต้นจากภิกษุสรรวาสติวาทินบางกลุ่มเกิดข้อขัดแย้งเรื่องพระวินัยและ มีความคิดเห็นไม่ตรงกัน กับกลุ่มสรรวาสติวาทบางกลุ่มที่ยอมรับแนวความคิดใหม่ซึ่ง แปลกไปจากแนวความคิดเดิม สันนิษฐานว่าเป็นแนวความคิดแบบมหายาน ทําให้ฝ่ายอนุรักษ์นิยม แยกตัวไปเป็น “มูลสรรวาสติวาท ไม่ยอมประพฤติตามแนวความคิดใหม่ยังคงยึดถือแนวปฏิบัติตามแบบฉบับสรรวาสติวาทเดิม ดังนั้นคัมภีร์หลายๆคัมภีร์ จะใช้ร่วมกับสรรวาสติวาท

อักษรต้นฉบับเปรียบเทียบ

---

มูลสรฺวาสฺติวาท ภิกฺษุ ปฺราติโมกฺษ

นมะ สรฺวชฺญาย ๚

ปฺรณมฺย ปูรฺวํ ชคติ ปฺรธานํ ทุะขาลโยตฺตีรฺณมฺ อนนฺตปารมฺ* ฯ
สรฺวชฺญศิกฺษาปทรตฺนโกศมฺ อุทฺฆาฏยามฺยฺ อารฺยคณสฺย มธฺเย ๚ ๑ ๚
ไตฺรโลกฺยวิขฺยาตยศะปตากํ สทฺธรฺมนาโททิตสิํหนาทมฺ* ฯ
สรฺวํ กษาสาทิตรตฺนโกศํ พฺรหฺมาณฺฑจูฑามณิฆฤษฺฏปาทมฺ* ๚ ๒ ๚
กฤตฺสฺนสฺยาคาธปารสฺย เพาทฺธสฺย วินโยทเธะ ฯ
ปฺรติษฺฐาหฤทยํ สารํ ปฺราติโมโกฺษ ‘ยมฺ อุจฺยเต ๚ ๓ ๚
เอษ สทฺธรฺมราชสฺย สทฺธรฺมาเลขฺยสํคฺรหะ ฯ
เอษ ภิกฺษุวณิคฺคฺรามะ ศิกฺษาปณฺยมหาปณะ ๚ ๔ ๚
เอษ เทาะศีลฺยทุษฺฏานํา วิษวิษฺกมฺภโณ ‘คทะ ฯ
เอษ เยาวนวิภฺรานฺตกุมารทฺวิปทางฺกุศะ ๚ ๕ ๚
เอษ สาครคมฺภีรสํสาโรตฺตรณปฺลวะ ฯ
เอษ เกฺลศชโย มารฺโค นฤปเตรฺ อคฺรนายกะ ๚ ๖ ๚
เอษ โมกฺษปุราโรเห มูลโสปานวตฺ สฺถิตะ ฯ
นิรฺวฤเต มยิ ยุษฺมากมฺ เอษ ศาสฺเตตฺยฺ อภิษฺฏุตะ ๚ ๗ ๚
สฺวยํ + + + + + กฺษุมมกฺษมฺ ไจว ยตฺนตะ ฯ
นิหตากฺษะ สมนฺตะ + + + + + + + + + ๚
+ + + + + + + + + + ไนภฺยตฺยฺ อทีกฺษิไตะ ฯ
ปฺราติโมกฺษะ สทา รโกฺษ ภิกฺษุภิรฺ นิรฺมุมุกฺษุภิะ ๚
ชิต ปฺรวฤตฺเต ‘ปฺยฺ อหิตาย + + + + + + + ฯ
กฤโตปกาเร ‘ปฺยฺ อปกรฺตุมีหเต + + + + + ๚
ปฺราติโมกฺษสฺย ศฺรวณํ ทุรฺลภํ กลฺปโกฏิภิะ ฯ
คฺรหณํ ธรณํ ไจวติปตฺติะ สุทุรฺลภา ๚ ๘ ๚
พุทฺธานํา สุขมฺ อุตฺปาทะ สุขา ธรฺมสฺย ธีษณา
สุขา สํฆสฺย สามคฺรี ศฺรมณานํา ตปะ สุขมฺ* ๚ ๙ ๚
สุขํ ทรฺศนมฺ อารฺยาณํา สํวาโส ‘ปิ สตา สุขะ ฯ
อทรฺศเนน พาลานํา นิตฺยมฺ เอว สุขํ ภเวตฺ* ๚ ๑๐ ๚
สุขํ ทฤษฺฏาะ ศีลวนฺตะ สุขํ ทฤษฺฏา พหุศฺรุตาะ ฯ
อรฺหนฺตศฺ จ สุขํ ทฤษฺฏา วิปฺรมุกฺตปุนรฺภวาะ ๚ ๑๑ ๚
สุขา นที สุขํ ตีรฺถํ สุขํ ธรฺมชิโต ชตะ ฯ
สุขํ ปฺรชฺญาปฺรติลํโภ หฺยฺ อสฺมิมานกฺษยะ สุขมฺ* ๚ ๑๒ ๚
สุโข หิ วาสะ กฤตนิศฺจยานํา ชิเตนฺทฺริยาณํา จ พหุศฺรุตานามฺ* ฯ
ศานฺเตษฺวฺ อรณฺเยษุ ชรํา คตานํา วเนษุ นิรฺวาปิตเยาวนานามฺ* ๚ ๑๓ ๚

นิรฺคตมฺ อายุษฺมนฺโต คฺรีษฺมาณํา ยาวตฺ ตาวทฺ อวศิษฺฏมฺ* ฯอติกฺรามติ อายุะ อาคตํ ชรามรณมฺ* ฯปฺรลงฺฆฺยเต ศาสฺตุะ ศาสนมฺ อปฺรมาเทน อาอุษฺมทฺภิรฺ โยคะ กรณียะ ฯอปฺรมาทาธิคตาหิ ตถาคตานามฺ อรฺหตํา สมฺยกฺสํพุทฺธานํา โพธิรฺ อิติ วา อปฺยฺ เอวํภาคียาะ กุศลา ธรฺมา โพธิปกฺษฺยาะ ฯกิํ ภควตะ ศฺราวกสํฆสฺย ปูรฺวกาลกรณียมฺ อลฺโป ‘รฺโถ ‘ลฺปกฤตฺยมฺ* ฯอนาคตานามฺ อายุษฺมนฺตศฺ ฉนฺทปริศุทฺธิํ จาโรจยต อาโรจิตํา จ ปฺรเวทยต ฯ

ปฺรณมฺย ศากฺยสิํหาย ภูตฺวา หฺยฺ อสฺไม กฤตําชลิะ ฯ
ปฺราติโมกฺษํ ปฺรวกฺษฺยามิ วินยํ ตจฺ ฉฤโณตุ นะ ๚ ๑๔ ๚
ศฺรุตฺวา จ ตตฺ กโรตฺวฺ อตฺร ยถา โปฺรกฺตํ มหรฺษิณา ฯ
อณุมาเตฺรษฺวฺ อวทฺเยษุ ภวตา ยตฺนการิณา ๚ ๑๕ ๚
ยตฺนาทฺ ทฺรุตํ สตตํ ยศฺ จ จิตฺตหยํ มุขวจเนษุ อนุสารยติ ฯ
ปฺราติโมกฺษขลีนมฺ อปิ สทฤศํ ศตกณฺฏกํ ตีกฺษฺณํ เยนาติวิธฺยเต ๚ ๑๖ ๚
มหาตฺมนะ เย วจนมาเตฺรณ ยถาภาคานฺ น นิวรฺตนฺเต ฯ
ปุรุษตุรคาสฺ เต ขลุ เกฺลศรณชยิโน ภวิษฺยนฺติ ๚ ๑๗ ๚
เยษํา ตุ ขลีนมฺ อิทํ น วิทฺยเต นาปิ อนฺตะกามํ ฯ
เต ตุ เกฺลศรณวิมถฺยตา อุทฺทามา วิภฺรมิษฺยนฺติ ๚ ๑๙ ๚

ศฤโณตุ ภทนฺตะ สํฆะ อทฺย สํฆสฺย โปษธะ จาตุรฺทศิกะ ปําจทศิโก วา สเจตฺ สํฆสฺย ปฺราปฺตกาลํ กฺษเมตานุชานียาตฺ สํโฆ ยตฺ สํฆสฺย โปษธํ กุรฺยาตฺ ปฺราติโมกฺษสูโตฺรทฺเทศมฺ อุทฺเทศเยทฺ เอษา ชฺญปฺติะ ฯ
โปษธํ วยมฺ อายุษฺมนฺ กริษฺยามะ ปฺราติโมกฺษสูโตฺรทฺเทศมฺ อุทฺเทศามะ ฯยสฺย สฺยาตฺ อาปตฺติะ เตน อาวิษฺกรฺตวฺยา ฯอาปตฺตฺยํา อสตฺยํา ตูษฺณีํ ภวิตวฺยมฺ* ฯตูษฺณีํภาเวน จ วยมฺ อายุษฺมตะ ปริศุทฺธานฺ เวทยิษฺยามะ ฯยถาปิ ปฺรตฺเยกํ ปฤษฺฏสฺย ภิโกฺษรฺ วฺยากรณํ ภวติ เอวมฺ เอวํ เอวํรูปายํา ภิกฺษุปรฺษทิ ยาวตฺ ตฺริรฺ อปฺยฺ อนุศฺราวณํ ภวติ ฯยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ เอวํรูปายํา ภิกฺษุปรฺษทิ ยาวตฺ ตฺริรฺ อปฺยฺ อนุศฺราวฺยมาเน สฺมรนฺ สตีมฺ อาปตฺติํ นาวิษฺกโรติ สํปฺรชานนฺ มฤษาวาโท ‘สฺย ภวติ ฯสํปฺรชานนฺ มฤษาวาทะ ขลฺวฺ อายุษฺมนฺตะ อนฺตรายิโก ธรฺม อุกฺโต ภควตา ฯตสฺมาตฺ สฺมรตา ภิกฺษุณา อาปนฺเนน วิศุทฺธาเปเกฺษณ สตี อาปตฺติรฺ อาวิษฺกรฺตวฺยา ฯอาวิษฺกฤเตนาสฺย ผาสุ ภวติ นาวิษฺกฤเตน น ภวติ ฯ
อุทฺทิษฺฏํ ขลุ มยายุษฺมนฺตะ ปฺราติโมกฺษสูโตฺรทฺเทศนิทานมฺ* ฯ

ตตฺรายุษฺมตะ ปฤจฺฉามิ — กจฺจิตฺ สฺถาตฺร ปริศุทฺธาะ ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ ปฤจฺฉามิ — กจฺจิตฺ สฺถาตฺร ปริศุทฺธาะ อตฺรายุษฺมนฺโต ยสฺมาตฺ ตูษฺณีมฺ เอวมฺ เอตทฺ ธารยามิ ฯ

---

จตฺวาระ ปาราชิกา ธรฺมาะ ฯ

อิเม ขลุ อายุษฺมนฺตศฺ จตฺวาระ ปาราชิกา ธรฺมา อนฺวรฺธมาสํ ปฺราติโมกฺษสูโตฺรทฺเทศมฺ อาคจฺฉนฺติ ฯ

๑ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ภิกฺษูณํา ศิกฺษาสาชีวสมาปนฺนะ ศิกฺษามฺ อปฺรตฺยาขฺยาย ศิกฺษาเทารฺพลฺยมฺ อนาวิษฺกฤตฺยาพฺรหฺมจรฺยํ ไมถุนํ ธรฺมํ ปฺรติเสวเต อนฺตตสฺ ติรฺยคฺโยนิคตยาปิ สารฺธํ, อยมฺ อปิ ภิกฺษุะ ปาราชิโก ภวตฺยฺ อสํวาสฺยะ ฯ

๒ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ คฺรามคตมฺ อรณฺยคตํ วา ปเรษํา อทตฺตํ สฺเตยสํขฺยาตมฺ อาททีต ยทฺรูเปณาทตฺตาทาเนน ราชา ไวนํ คฤหีตฺวา ราชมาโตฺร วา หนฺยาทฺ วา สํพธฺนียาทฺ วา ปฺรวาสเยทฺ วา เอวํ ไจนํ วเทตฺ* — ตฺวํ โภะ ปุรุษ เจาโร ‘สิ พาโล ‘สิ สฺเตโน ‘สีตฺยฺ เอวํรูปํ อทตฺตํ ภิกฺษุะ อาททิต, อยมฺ อปิ ภิกฺษุะ ปาราชยิโก ภวตฺยฺ อสํวาสฺยะ ฯ

๓ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ มนุษฺยํ วา มนุษฺยวิคฺรหํ วา สฺวหสฺเตน สํจินฺตฺย ชีวิตาทฺ วฺยปโรปเยตฺ* ฯศสฺตฺรํ ไวนามฺ อาธารเยจฺ ฉสฺตฺรธารกํ วาสฺย ปรฺเยเษต มรณาย ไวนํ สมาทาปเยนฺ มรณวรฺณํ วาสฺยานุสํวรฺณเยตฺ* ฯเอวํ ไจนํ วเทตฺ* — หํโภ ปุรุษ กิํ ตว ปาปเกนาศุจินา ทุรฺชีวิเตน มฤตํ เต โภ ปุรุษ ชีวิตาทฺ วรมฺ อิติ จินฺตานุมไตศฺ จิตฺตสํกลฺไปรฺ อเนกปรฺยาเยณ มรณาย ไวนํ สมาทาปเยนฺ มรณวรฺณํ วาสฺย อนุสํวรฺณเยตฺ ส จ เตน กาลํ กุรฺยาทฺ อยมฺ อปิ ภิกฺษุะ ปาราชิโก ภวตฺยฺ อสํวาสฺยะ ฯ

๔ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อนภิชานนฺนฺ อปริชานนฺนฺ อสนฺตมฺ อสํวิทฺยมานมฺ อนุตฺตรมนุษฺยธรฺมมฺ อลมารฺย วิเศษาธิคมํ ชฺญานํ วา ทรฺศนํ สฺปรฺศวิหารตํา วา ปฺรติชานียาทฺ อิทํ ชานามีทํ ปศฺยามีติ ส ปเรณ สมเยน สมนุยุชฺยมาโน วา อสมนุยุชฺยมาโน วา อาปนฺโน วิศุทฺธิํ ปฺรกฺษฺไยวํ วเททฺ อชานนฺนฺ เอวาหมฺ อายุษฺมนฺโต ‘โวจํ ชานามีตฺยฺ อปศฺยามีติ ริกฺตํ ตุจฺฉํ มฤษาวฺยปลปนมฺ อนฺยตฺราภิมานาตฺ* อยมฺ อปิ ภิกฺษุะ ปาราชิโก ภวตฺยฺ อสํวาสฺยะ ฯ

อุทฺทิษฺฏา มยายุษฺมนฺตศฺ จตฺวาระ ปาราชิกา ธรฺมา เยษํา ภิกฺษุรฺ อนฺยตมานฺยตมมฺ อาปตฺติมฺ อธฺยาปตฺย น ลภเต ภิกฺษุภิะ สารฺธํ สํวาสํ โภคํ วา ยถาปูรฺวํ จ ตถาปศฺจาตฺ ปาราชิโก ภวตฺยฺ อสํวาสฺยะ ฯ
ตตฺราหมฺ อายุษฺมนฺตะ ปริปฤจฺฉามิ — กศฺจิตฺ สฺถาตฺร ปริศุทฺธาะ
ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ ปริปฤจฺฉามิ — กศฺจิตฺ สฺถาตฺร ปริศุทฺธาะ
ปริศุทฺธา อตฺรายุษฺมนฺโต ยสฺมาตฺ ตูษฺณีมฺ เอวมฺ เอตทฺ ธารยามิ ฯ

---

สํฆาวเศษา ธรฺมาะ

อิเม ขลฺวฺ อายุษฺมนฺตสฺ ตฺรโยทศ สํฆาวเศษา ธรฺมา อนฺวรฺธมาสํ ปฺราติโมกฺษสูโตฺรทฺเทศมฺ อาคจฺฉนฺติ ฯ

๑ สํจินฺตฺย ศุกฺรวิสฤษฺฏิรฺ อนฺยตฺร สฺวปฺนานฺตราตฺ สํฆาวเศษะ ฯ

๒ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อวลวิปริณเตน จิตฺเตน มาตฤคฺราเมณ สารฺธํ กายสํสรฺคํ สมาปทฺเยต หสฺตคฺรหณํ วา พาหุคฺรหณํ วา เวณีคฺรหณํ วา อนฺยตมานฺยตมสฺย วา องฺคปฺรตฺยงฺคสํสฺปรฺศนํ วา องฺคมรฺศนํ สฺวีกุรฺยาตฺ สํฆาวเศษะ ฯ

๓ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อวทลวิปริณเตน จิตฺเตน มาตฤคฺรามํ ทุษฺฐุลยา ปาปิกยา อสภฺยยา ไมถุโนปสํหิตยา วาจา อาภาเษต ยถาปิ ตํา ยุวา ยุวติํ สํฆาวเศษะ ฯ

๔ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อวทลวิปริณเตน จิตฺเตน มาตฤคฺรามสฺย ปุรสฺตาทฺ อาตฺมนะ กายปริจรฺยายา สํวรฺณเยทฺ เอตทฺ อคฺรํ มาตฤสฺวสะ ปริจรฺยาณํา ยทุต มาทฤศํ ภิกฺษุํ ศีลวนฺตํ กลฺยาณธรฺมาณํ พฺรหฺมจาริณมฺ อเนน ธรฺเมณ ปริจเรทฺ ยทุต ไมถุโนปสํหิเตน สํฆาวเศษะ ฯ

๕ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุะ สํจริตฺรํ สมาปทฺเยต สฺตฺริยํ วา ปุรุษมเตน ปุรุษํ วา สฺตฺรีมเตน ชายาตฺเวน วา ชาริตฺเวน วา อนฺตตสฺ ตตฺกฺษณิกายามฺ อปิ สํฆาวเศษะ ฯ

๖ สฺวยํ ยาจิตา ภิกฺษุณา กุฏิํ การยิตฺวา อสฺวามิกามฺ อาตฺโมทฺเทศิกํา ปฺรามาณิกา กุฏิะ การยิตวฺยา ฯตเตฺรทํ กุฏฺยาะ ปฺรมาณํ ไทรฺฆฺเยณ ทฺวาทศ วิตสฺตยะ สุคตวิตสฺตฺยา ตีรฺยกฺ สปฺตานฺตรตะ ฯเตน ภิกฺษุณา ภิกฺษโว ‘ภิเนตวฺยาะ วาสฺตุทรฺศนาย ฯอภินีไตรฺ ภิกฺษุภิรฺ วาสฺตุ ทฺรษฺฏวฺยมฺ อนารมฺภํ สปริกฺรมมฺ* ฯสารมฺเภ เจทฺ ภิกฺษุรฺ วาสฺตุนฺยฺ อปรากฺรเม สฺวยํ ยาจิตํา กุฏิํ การเยทฺ อสฺวามิกามฺ อาตฺโมทฺเทศกํา ภิกฺษูํศฺ จ นาภินเยทฺ วาสฺตุ ทรฺศนาย อนภินีไตรฺ ภิกฺษุภิะ อทรฺศิตวาสฺตุนิ ปฺรมาณํ วาติกฺรเมตฺ สํฆาวเศษะ ฯ

๗ มหลฺลกํ ปุนรฺ ภิกฺษุะ วิหารํ การยมานาะ สสฺวามิกํ สํโฆทฺเทศกํ เตน ภิกฺษุณา ภิกฺษโว ‘ภิหิตวฺยา วาสฺตุทรฺศนาย ฯอตะ อภินีไตรฺ ภิกฺษุภิรฺ วาสฺตุ ทฺรษฺฏวมฺ อนารํภํ สปริกฺรมมฺ* ฯสารํเภ เจทฺ ภิกฺษุรฺ วาสฺตุนฺยฺ อปริกฺรเม มหนฺตํ วิหารํ การยิตฺวา ยตฺ สสฺวามิกํ สํโฆทฺเทศกํ ภิกฺษูํศฺ จ นาภินเยทฺ วาสฺตุทรฺศนาย สํฆาวเศษะ ฯ

๘ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ทฺวิษฺโฏทฺเทศาทฺ อปฺรตีตะ ศุทฺธํ ภิกฺษุํ อมูลเกน ปาราชิเกน ธรฺเมณานุธฺวํสเยทฺ อปฺยฺ เอไวนํ พฺรหฺมจรฺยาจฺ จฺยาวเยยมฺ อิติ ตสฺย จ อปเรณ สมเยน สมนุยุชฺยมาโน วา อสมนุยุชฺยมาโน วา อมูลกมฺ เอว สฺวาธิกรณํ ภเวทฺ ภิกฺษุศฺ จ ทฺเวเษ ปฺรติษฺเฐทฺ ทฺเวเษณาโวจมฺ อิติ สํฆาวเศษะ ฯ

๙ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ทฺวิษฺโฏทฺเทศาทฺ อปฺรตีตะ ศุทฺธํ ภิกฺษุํ อนฺยสฺย วา อนฺยถาภาคียสฺย อธิกรณสฺย กญฺจิทฺ เอว เลศมาตฺรํ ธรฺมมฺ อุปาทาย ปาราชิเกน ธรฺเมณ อนุธฺวํสเยทฺ อปฺยฺ เอไวนํ พฺรหฺมจรฺยาจฺ จฺยาวเยยมฺ อิติ ตสฺย จ อปเรณ สมเยน สมนุยุชฺยมานสฺย วา สมนุยุชฺยมานสฺย วา อนฺยภาคียํ ตทฺ อธิกรณํ ภวติ กศฺจิทฺ เอว เลโศทฺเทศมาโตฺร ธรฺม อุปาตฺโต ภวติ ภิกฺษุศฺ จ ทฺเวเษ ปฺรติษฺเฐทฺ ทฺเวษาทฺ อโวจมฺ อิติ สํฆาวเศษะ ฯ

๑๐ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุะ สมคฺรสฺย สํฆสฺย เภทาย ปรากฺรเมทฺ เภทกรณสํวรฺตนียํ จาธิกรณํ สมาธาย ปฺรคฤหฺย ติษฺเฐตฺ ส ภิกฺษุรฺ ภิกฺษุภิรฺ อิทํ สฺยาทฺ วจนียะ — มา ตฺวมฺ อายุษฺมนฺ สมคฺรสฺย สํฆสฺย เภทาย ปรากฺรเมทฺ เภทกรณสํวรฺตนียํ จาธิกรณํ สมาธาย ปฺรคฤหฺย ติษฺฐ ฯสเมตฺวฺ อายุษฺมนฺ สารฺธํ สํเฆน สมโคฺร สํฆสหิตะ สํโมทมาโน ‘วิวทมานะ เอกาคฺรธรฺโมทฺเทศะ เอกกฺษีโรทกีภูตะ ศาสฺตุ ทรฺศยมานะ สุขํ สฺปรฺศํ วิหารํ ตุ นิศฤช ตฺวมฺ อายุษฺมนฺ* อิทมฺ เอวํรูปํ สํฆเภทกรณํ วสฺตุ ฯเอวํ เจตฺ ส ภิกฺษุรฺ ภิกฺษุภิรฺ อุจฺยมานสฺ ตไถว วสฺตุ สมาทาย ปฺรคฤหฺย ติษฺเฐตฺ* ศุทฺธสฺ ตุ ปฺรตินิะสฤเชทฺ อิตฺยฺ เอวํ กุศลํ น จ ปฺรตินิะสฤเชทฺ ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ สมนุโยกฺตวฺยะ สมนุศาสิตวฺยะ ตสฺย วสฺตุนะ ปฺรตินิะสรฺคาย ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ สมนุยุชฺยมานะ สมนุศิษฺยมานสฺ ตทฺ วสฺตุ ปฺรตินิะสฤเชทฺ อิตฺยฺ เอวํ กุศลํ โน เจตฺ ปฺรตินิะสฤเชตฺ สํฆาวเศษะ ฯ

๑๑ ตสฺย ขลุ ภิโกฺษรฺ ภิกฺษวะ สฺยุรฺ สหายกาะ วฺยคฺรวาทินะ เอโก วา ทฺเวา วา สํพหุลา วา เต ตานฺ ภิกฺษูนฺ เอวํ วเทยุะ — มา ยูยมฺ อายุษฺมนฺตะ ตํ ภิกฺษุํ กลฺยาณํ วา ปาปกํ วา กิํจิทฺ วทต ตตฺ กสฺมาทฺ เธโตรฺ ธรฺมวาที อายุษฺมนฺโต ภิกฺษุรฺ วินยวาที จ โส ‘สฺมากํ ไจษศฺ ฉนฺทํ จ รุจิญฺ จาทาย ตุ วฺยาหรติ ฯ ชานํศฺ จ ส ภิกฺษุรฺ ภาษเต นาชานนฺ ยจฺ จาสฺย ภิโกฺษะ โรจเต จ กฺษมเต จ อสฺมากมฺ อปิ โรจเต จ กฺษมเต จ อิติ ฯเต ภิกฺษโว ภิกฺษุภิรฺ เอวํ สฺยุรฺ วจนียา — มายุษฺมนฺต เอวํ วทนฺตุ น จ ส ภิกฺษุรฺ ธรฺมวาที น วินยวาที อธรฺมํ ไจโษ ‘วินยํ จาสฺมากํ ฉนฺทํ รุจิญฺ จาทาย ตุ วฺยาหรติ นาชานํศฺ จ ส ภิกฺษุรฺ ภาษเต ชานํศฺ จ ยจฺ จาสฺย พิโกฺษะ โรจเต จ กฺษมเต จ ตวายุษฺมโต ‘ปิ สํฆเภทะ น โรจเต มายุษฺมตามฺ อปิ สํฆเภโท โรจเต สเมตฺวฺ อายุษฺมนฺตะ สํเฆน สมโคฺร หิ สํโฆ สํโมทมาโน อวิวทมาโน เอกาคฺรธรฺโมทฺเทศะ เอกกฺษีโรทกีภูตะ ศาสฺตุ ทรฺศยมานะ สุขํ สฺปรฺศํ วิหรนฺตุ ฯติษฺฐ มา ตฺวมฺ อายุษฺมนฺ สํฆเภทาย นิะสฤช อิมามฺ เอวํรูปํา สํฆเภทกรํา กถามฺ* ฯเอวํ เต ภิกฺษโว ภิกฺษุภิะ ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ สมนุโยกฺตวฺยาะ สมนุศาสิตวฺยาสฺ ตสฺย วสฺตุนะ ปฺรตินิะสรฺคาย ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ สมนุโยกฺตวฺยาะ สมนุศาสิตวฺยาะ ปฺรตินิะสฤเชยุะ อิตฺยฺ เอวํ กุศลํ โน เจตฺ ปฺรตินิะสฤเชยุะ สํฆาวเศษะ ฯ

๑๒ สํพหุลา ภิกฺษวะ อนฺยตมํ คฺรามํ วา นิคมํ วา อุปนิะศฺริตฺย วิหเรยุสฺ เต จ สฺยุะ กุลทูษกาะ ปาปสมาจาราะ เตษํา จ กุลานิ ทุษฺฏานิ ทฤศฺเยรนฺ วา ศฺรูเยรนฺ วา ปฺรชฺญาเยรนฺ วา ฯเต ภิกฺษวะ ภิกฺษุภิรฺ เอวํ สฺยุรฺ วจนียาะ — อายุษฺมนฺตะ กุลทูษกาะ ปาปสมาจาราะ ยุษฺมากํ กุลานิ ทุษฺฏานิ ทฤศฺยนฺเต ‘ปิ ศฺรูยนฺเต ‘ปิ ปฺรชฺญายนฺเต ‘ปิ ยุษฺมากํ จ เต ปาปสมาจารา ทฤศฺยนฺเต ‘ปิ ศฺรูยนฺเต ‘ปิ ปฺรชฺญายนฺเต ‘ปิ ปฺรกฺรมธฺวํ อายุษฺมนฺตะ ยูยํ อสฺมาทฺ อาวาสาทฺ อลํ ยุษฺมากํ อิห วาเสเนติ ฯเอวํ เจตฺ เต ภิกฺษวสฺ ตานฺ ภิกฺษูนฺ วเทยุะ — ฉนฺทคามิน อายุษฺมนฺตะ ภิกฺษว ทฺเวษคามิโน โมหคามิโน ภยคามินศฺ จ เอวํรูปายาะ อาปตฺตฺยาะ เอกตฺย ภิกฺษูนฺ ปฺรวาสยนฺตฺยฺ เอกตฺย ภิกฺษูนฺ น ปฺรวาสยนฺตีติ ฯตตฺร ภิกฺษวะ เอวํ สฺยุรฺ วจนียาะ — มา อายุษฺมนฺต เอวํ วทต ฯ เอกตฺย ภิกฺษวศฺ ฉนฺทคามิโน ทฺเวษคามิโน โมหคามิโน ภยคามินศฺ จ เอวํรูปายาะ อาปตฺตฺยาะ เอกตฺย ภิกฺษูนฺ ปฺรวาสยนฺตฺยฺ เอกตฺย ภิกฺษูนฺ น ปฺรวาสยนฺตีติ ฯตตฺ กสฺมาทฺ เธโตะ ฯเนเม ภิกฺษวศฺ ฉนฺทคามิโน ทฺเวษคามิโน โมหคามิโน ภยคามินศฺ จ อายุษฺมนฺต ขลุ กุลทูษกาะ ปาปสมาจาราะ ยุษฺมากํ กุลานิ ทุษฺฏานิ ทฤศฺยนฺเต ‘ปิ ศฺรูยนฺเต ‘ปิ ปาปกาศฺ จ ยุษฺมากํ สมาจารา ทฤศฺยนฺเต ‘ปิ ศฺรูยนฺเต ‘ปิ ปฺรชฺญายนฺเต ‘ปิ ฯภิกฺษว อายุษฺมนฺตศฺ ฉนฺทคามิโน ทฺเวษคามิโน โมหคามิโน ภยคามินศฺ จ — นิะสฤชต อิมามฺ เอวํรูปํา กถามฺ* ฯเต ภิกฺษวะ ภิกฺษุภิรฺ เอวํ ภาสิตวฺยาะ — เอวํ เจตฺ ปฺรตินิะสฤเชยุะ อิตฺยฺ เอวํ กุศลํ โน เจตฺ ปฺรตินิะสฤเชยุะ ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ สมนุโยกฺตวฺยาะ สมนุศาสิตวฺยาสฺ ตสฺย ปฺรตินิะสรฺคาย ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ สมนุโยกฺตวฺยาะ สมนุศาสิตวฺยาะ ปฺรตินิะสฤเชยุะ อิตฺยฺ เอวํ กุศลํ โน เจตฺ ปฺรตินิะสฤเชยุะ สํฆาวเศษะ ฯ

๑๓ ภิกฺษุรฺ อิห กศฺจิทฺ ทุรฺวาจฺยสฺวภาโว ภวติ อุทฺเทศฺยปรฺยาปนฺไนะ ศิกฺษาปไทะ สุคตสูตฺรปรฺยาปนฺไนะ ภิกฺษุภิะ สหธรฺเมณ สหวินเยโนจฺยมาน อาตฺมานมฺ อวจนียํ กโรติ — มา มามฺ อายุษฺมนฺตะ ยูยํ กิํจิทฺ วทต กลฺยาณมฺ อกลฺยาณํ วา อหมฺ อปิ อายุษฺมตะ น กิํจิทฺ วกฺษฺยามิ กลฺยาณมฺ อกลฺยาณํ วา วิรมนฺตุ อายุษฺมนฺตะ มม วจนาทฺ อหมฺ อปิ วิรํสฺยามิ ยุษฺมากํ วจนาทฺ อิติ ฯส ภิกฺษุรฺ ภิกฺษุภิรฺ เอวํ สฺยาทฺ วจนีโย — อายุษฺมนฺ อุทฺเทศฺยปรฺยาปนฺไนะ ศิกฺษาปไทะ สุคตสูตฺรปรฺยาปนฺไนะ ภิกฺษุภิะ สหธรฺเมณ สหวินเยโนจฺยมาน อาตฺมานมฺ ตฺวํ อวจนียํ กโรษิ อายุษฺมนฺ วจนียมฺ เอว อาตฺมานํ กโรตุ อายุษฺมนฺตมฺ ภิกฺษโว สหธรฺเมณ สหวินเยน วทนฺตุ อายุษฺมานฺ อปิ ภิกฺษูนฺ สหธรฺเมณ สหวินเยน วทตุ เอวํ สํพทฺธา หิ ตสฺย ภควตะ ตถาคตสฺย อรฺหโต สมฺยกฺสํพุทฺธสฺย ปริษทฺ ยทฺ อิทํ อนฺโยนฺยวจนียาทฺ อนฺโยนฺยาปตฺติวฺยุตฺถาปนาทฺ อิติ มายุษฺมนฺ อาตฺมานํ อวจนียํ กโรตุ ฯส ภิกฺษุรฺ ภิกฺษุภิรฺ เอวํ ภาสิตวฺยะ — เอวํ เจทฺ ตทฺ วสฺตุ ปฺรตินิะสฤเชทฺ อิตฺยฺ เอวํ กุศลํ โน เจตฺ ปฺรตินิะสฤเชทฺ ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ สมนุโยกฺตวฺยะ สมนุศาสิตวฺยสฺ ตสฺย ปฺรตินิะสรฺคาย ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ สมนุโยกฺตวฺยะ สมนุศาสิตวฺยะ ปฺรตินิะสฤเชทฺ ตทฺ วสฺตุ อิตฺยฺ เอวํ กุศลํ โน เจตฺ ปฺรตินิะสฤเชตฺ สํฆาวเศษะ ฯ

อุทฺทิษฺฏา มยายุษฺมนฺตสฺ ตฺรโยทศ สํฆาวเศษา ธรฺมาะ ฯนว ปฺรถมาปตฺตยศฺ จตฺวาโร ยาวตฺตฤตียกา เยษํา ภิกฺษุรฺ อนฺยตมานฺยตมํ ธรฺมมฺ อาปนฺโน ยาวตฺกาลํ ชานนฺ ปฺรติฉาทยติ ตาวตฺกาลํ เตน อกามตะ ปรฺยุษิตวฺยมฺ* ฯอกามตะ ปรฺยุษิตปริวาเสน ภิกฺษุณา อุตฺตริษฑฺราตฺรํ สํฆมานตฺวํ จรฺตวฺยํ ภวติ ฯจีรฺณมานตฺโต ภิกฺษุรฺ อาวรฺหณปฺรติพทฺธะ กฤตานุธรฺมะ ภิกฺษุสํฆสฺย อาราธิตจิตฺโต ยตฺร สฺยาทฺ วิํศติคโณ ภิกฺษุสํฆสฺย ตตฺร จ โส ภิกฺษุรฺ อาวรฺหิตวฺยะ ฯเอเกนาปิ เจทฺ อูโน วิํศติคโณ ภิกฺษุสํฆสฺ ตํ ภิกฺษุมฺ อาวรฺเหตฺ ส จ ภิกฺษุรฺ อนาวฺรีฑสฺ เต จ ภิกฺษโว คารฺหฺยาะ ตตฺร สมยะ ฯ
ยตฺราหํ อายุษฺมตะ ปริปฤจฺฉามิ — กศฺจิตฺ สฺถาตฺร ปริศุทฺธาะ
ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ ปริปฤจฺฉามิ — กศฺจิตฺ สฺถาตฺร ปริศุทฺธาะ
ปริศุทฺธา อตฺรายุษฺมนฺโต ยสฺมาตฺ ตูษฺณีมฺ เอไวตทฺ ธารยามิ ฯ

---

ทฺวาวฺ อนิยเตา ธรฺเมา ฯ

อิเมา ขลุ อายุษฺมนฺเตา ทฺเวา อนิยเตา ธรฺเมา อนฺวรฺธมาสํ ปฺราติโมกฺษสูโตฺรทฺเทศมฺ อาคจฺฉตะ ฯ

๑ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ มาตฤคฺราเมณ สารฺธมฺ เอก เอกิกยา รหสิ ปฺรติจฺฉนฺเน อาสเน นิษทฺยํา กลฺปเยทฺ อลํ กามยิตุมฺ* ฯสเจจฺ ฉฺราทฺเธยวจโนปาสิกา ตฺรยาณํา ธรฺมาณามฺ อนฺยตมานฺยตมธรฺเมณ วเทตฺ ปาราชิเกน วา สํฆาทิเศเษณ วา ปายนฺติเกน วา นิษทฺยํา ภิกฺษุะ ปฺรติชานมานะ ตฺรยาณํา ธรฺมาณามฺ อนฺยตมานฺยตเมน ธรฺเมณ การยิตวฺยะ ปาราชิเกน วา สํฆาวเศเษณ วา ปายนฺติเกน วา เยน เยน วา ปุนะ ศฺราทฺเธยวจโนปาสิกา ตํ ภิกฺษุํ ธรฺเมณ วเทตฺ เตน เตน ธรฺเมณ ส ภิกฺษุะ การยิตวฺโย ‘ยํ ธรฺโม ‘นิยตะ ฯ

๒ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ มาตฤคฺราเมณ สารฺธมฺ เอก เอกิกยา รหสิ ปฺรติจฺฉนฺเน อาสเน นิษทฺยํา กลฺปเยนฺ นาลํ กามยิตุมฺ* ฯสเจจฺ ฉฺราทฺเธยวจโนปาสิกา ทฺวโยรฺ ธรฺมโยะ อนฺยตมานฺยตมธรฺเมณ วเทตฺ สํฆาวเศเษณ วา ปายนฺติเกน วา นิษทฺยํา ภิกฺษุะ ปฺรติชานโต ทฺวโยรฺ ธรฺมโยะ สํฆาวเศเษณ วา ปายนฺติเกน วา เยน เยน วา ปุนะ ศฺราทฺเธยวจโนปาสิกา ตํ ภิกฺษุํ ธรฺเมณ วเทตฺ เตน เตน ธรฺเมณ ส ภิกฺษุะ การยิตวฺโย ‘ยมฺ อปิ ธรฺโม ‘นิยตะ ฯ

อุทฺทิษฺฏา เม อายุษฺมนฺตะ ทฺวาวฺ อนิยเตา ธรฺเมา ฯตตฺราหมฺ อายุษฺมตะ ปริปฤจฺฉามิ — กศฺจิตฺ สฺถาตฺร ปริศุทฺธาะ
ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ ปริปฤจฺฉามิ — กศฺจิตฺ สฺถาตฺร ปริศุทฺธาะ
ปริศุทฺธา อตฺรายุษฺมนฺโต ยสฺมาตฺ ตูษฺณีมฺ เอวมฺ เอตทฺ ธารยามิ ฯ

---

ตฺริํศนฺ ไนสรฺคิกปายนฺติกา ธรฺมาะ

อิเม ขลุ อายุษฺมนฺตสฺ ตฺริํศนฺ ไนสรฺคิกาะ ปายนฺติกา ธรฺมา อนฺวรฺธมาสํ ปฺราติโมกฺษสูโตฺรทฺเทศมฺ อาคจฺฉนฺติ ฯ

๑ นิษฺฐิตจีวเรณ ภิกฺษุณา อุทฺธฤเต กฐิเน ทศาหปรมํ อติเรกจีวรมฺ อวิกลฺปิตํ ธารยิตวฺยํ ตตะ อุตฺตริ ธารเยนฺ ไนสรฺคิกา ปายนฺติกา ฯ
๒ นิษฺฐิตจีวโร ภิกฺษุะ อุทฺธฤตกฐิเน เอกราตฺรมฺ อปิ เจตฺ ตฺรยาณํา จีวราณามฺ อนฺยตมานฺยตมสฺย จีวราทฺ พหิะสีมํา วิปฺรวเสทฺ อนฺยตฺร สํฆสํมตฺยา [หฺสฺ.: สํฆสํวฤตฺตฺยา] ไนสรฺคิกปายนฺติกา ฯ
๓ นิษฺฐิตจีวรสฺย ภิโกฺษรฺ อุทฺธฤเต กฐิเน อุตฺปตฺย อกาลจีวรมฺ อากํากฺษินา เตน ภิกฺษุณา ตจฺ จีวรํ ปฺรติคฤหีตวฺยํ ปฺรติคฤหฺย สเจตฺ ปริปูรฺยเต กฺษิปฺรมฺ เอว กฤตฺวา ธารยิตวฺยมฺ* ฯโน เจตฺ ปริปูรฺยเต มาสปรมํ เตน ภิกฺษุณา ตจฺ จีวรมฺ อุปนิกฺษิปฺตวฺยํ สตฺยํา จีวรปฺรตฺยาศายามฺ อูนสฺย วา ปริปูรเยตฺ ตตะ อุตฺตริ อุปนิกฺษิเปนฺ ไนสรฺคิกปายนฺติกา ฯ
๔ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อชฺญาติกยา ภิกฺษุณฺยา ปุราณจีวรํ ธาวเยทฺ รํชเยทฺ อาโกฏเยทฺ วา ไนสรฺคิกปายนฺติกา ฯ
๕ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อชฺญาติกยา ภิกฺษุณฺยา สนฺติกาจฺ จีวรํ ปฺรติคฤหฺณียาทฺ อนฺยตฺร ปริวรฺตกานฺ ไนสรฺคิกปาตยนฺติกา ฯ
๖ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อชฺญาติคฤหปติํ คฤหปติปตฺนีํ โวปสํกฺรมฺย จีวรํ วิชฺญาปเยทฺ อนฺยตฺร สมยานฺ ไนสรฺคิกปายนฺติกา ฯตตฺรายํ สมย อาจฺฉินฺนจีวโร ภิกฺษุรฺ ภวติ นษฺฏจีวโร ทคฺธจีวโร อูฒจีวโร หฤตจีวโร ‘ยํ ตตฺร สมยะ ฯ
๗ อาจฺฉินฺนจีวเรณ ภิกฺษุณา นษฺฏจีวเรณ ทคฺธจีวเรณ อูฒจีวเรณ หฤตจีวเรณาชฺญาติคฤหปตินา คฤหปติปตฺนีํ จีวรํ วิชฺญาปยิตวฺยะ ตํ เจจฺ ฉฺราทฺโธ พฺราหฺมโณ คฤหปติรฺ วาตฺยรฺถํ สํพหุไลศฺ จีวไระ ปฺรวารเยทฺ อากํากฺษตา เตน ภิกฺษุณา สานฺตโรตฺตรปรมํ ตสฺมาจฺ จีวรํ ปฺรติคฤหีตวฺยํ ตต อุตฺตริ ปฺรติคฤหฺณียานฺ ไนสรฺคิกา ปายนฺติกา ฯ
๘ ภิกฺษุํ ขลูทฺทิศฺยาชฺญาตินา คฤหปตินา คฤหปติปตฺนฺยา วา จีวรเจตนกานิ ปฺรตฺยุปสฺถาปิตานิ สฺยุะ เอภิรฺ อหํ จีวรเจตนไกรฺ เอวํรูปํ ไจวํรูปํ จ จีวรํ เจตยิตฺวา เอวํนามา ภิกฺษุรฺ อุปสํกฺรมิษฺยติ ตมฺ อาจฺฉาทยิษฺยามิ จีวเรณ กาเล กลฺปิเกเนติ ฯตตฺร ไจโก ภิกฺษุะ ปูรฺวมฺ อปฺรวาริตะ สนฺ กํจิทฺ เอว วิกลฺปํ ปฺรติปทฺย ตมฺ อชฺญาติํ คฤหปติํ คฤหปติปตฺนีํ โวปสํกฺรมฺไยวํ วเททฺ ยานิ ตานิ อายุษฺมตา มามฺ อุทฺทิศฺย จีวรเจตนกานิ ปฺรตฺยุปสฺถาปิตานิ สาธฺยายุษฺมํสฺ เต จีวรเจตนไกรฺ เอวํรูปํ ไจวํรูปํ จ จีวรํ เจตยิตฺวา อาจฺฉาทเย ‘หํ จีวเรณ กาเลน กลฺปิเกเนติ ฯอภินิษฺปนฺเน จีวเร ไนสรฺคิกา ปายนฺติกา ฯ
๙ ภิกฺษุํ ขลูทฺทิศฺยาชฺญาตินา คฤหปตินา คฤหปติปตฺนฺยา จ
ปฺรตฺเยกปฺรตฺเยกานิ จีวรเจตนกานิ ปฺรตฺยุปสฺถาปิตานิ สฺยุะ ฯเอภิรฺ อาวํา ปฺรตฺเยกปฺรตฺเยไกะ จีวรเจตนไกรฺ เอวํรูปํ ไจวํรูปํ จ ปฺรตฺเยกปฺรตฺเยกํ จีวรํ เจตยิตฺวา เอวํนามา ภิกฺษุรฺ อุปสํกฺรมิษฺยติ ตมฺ อาจฺฉาทยิษฺยาวะ ฯปฺรตฺเยกปฺรตฺเยกาภฺยํา จีวรเจตนกาภฺยํา กาเล กลฺปิกาภฺยามฺ อิติ ฯตตฺร เจตฺ ส ภิกฺษุะ ปูรฺวมฺ อปฺรวาริตะ สนฺ กํจิทฺ เอว วิกลฺปมฺ อาปตฺย ตมฺ อชฺญาติคฤหปติํ คฤหปติปตฺนีํ โวปสํกฺรมฺไยวํ วเททฺ ยานิ ตานฺยฺ อายุษฺมตฺยาตฺมานฺ อุทฺทิศฺย ปฺรตฺเยกปฺรตฺเยกานิ จีวรเจตนกานิ ปฺรตฺยุปสฺถาปิตานิ ฯสาธฺยายุษฺมเตา เตา ปฺรตฺเยกปฺรตฺเยไกศฺ จีวรเจตนไกรฺ เอวํรูปํ ไจวํรูปํ จ จีวรํ เจตยิตฺวา อาจฺฉาทยตามฺ อุภาวฺ อปิ ภูตฺวา เอไกเกน จีวเรณ กาเล กลฺปิเกน กลฺยาณกามตามฺ อุปาทายาภินิษฺปนฺเน จีวเร ไนสรฺคิกา ปายนฺติกา ฯ
๑๐ ภิกฺษุํ ขลูทฺทิศฺย ราชฺญา วา ราชมาเตฺรณ วา พฺราหฺมเณน วา คฤหปตินา วา ไนคเมน วา ชานปเทน วา ธนินา วา เศฺรษฺฐินา วา สารฺถวาเหน วา ทูตสฺย หสฺเต จีวรเจตนกานิ อนุเปฺรษิตานิ สฺยุะ ฯอถ ส ทูตสฺ ตานิ เจตนกานิ อาทาย เยน ส ภิกฺษุสฺ เตโนปสํกฺราเมทฺ อุปสํกฺรมฺย ตํ ภิกฺษุมฺ เอวํ วเททฺ ยตฺ ขลฺวฺ อารฺย ชานียาตฺ ตฺวามฺ อุทฺทิศฺย ราชฺญา วา ราชมาเตฺรณ วา พฺราหฺมเณน วา คฤหปตินา วา ไนคเมน วา ชานปเทน วา ธนินา วา เศฺรษฺฐินา วา สารฺถวาเหน วา จีวรเจตนเกน วานุเปฺรษิตานฺยฺ อารฺยํ ปฺรติคฤหฺณาตฺวฺ อนุกมฺปามฺ อุปาทาย ฯเตน ภิกฺษุณา ส ทูต อิทํ สฺยาทฺ วจนียะ — คจฺฉายุษฺมนฺ ทูต ภิกฺษูณํา จีวรเจตนกานิ ปตฺยนฺเต ปริคฤหีตุํ ฯจีวรํ ตุ วยํ ลพฺธฺวา ปฺรติคฤหฺณีมะ กาเล กลฺปิกํ ฯส ทูตสฺ ตํ ภิกฺษุมฺ เอวํ วเททฺ อสฺติ กศฺจิทฺ อารฺยาณํา ไวยฺยาวฤตฺยกโร ย อารฺยาณํา ไวยฺยาวฤตฺยํ ปฺรตฺยนุภวตีติ ฯจีวรารฺถิเกน ภิกฺษุณา ไวยฺยาวฤตฺยกโร วฺยปเทษฺฏวฺย อารามิโก วา อุปาสโก วา เอเต ทูต ภิกฺษูณํา ไวยฺยาวฤตฺยกรา เอเต ภิกฺษูณํา ไวยฺยาวฤตฺยํ ปฺรตฺยนุภวนฺตีติ ฯอถ ส ทูตสฺ ตานิ จีวรเจตนกานฺยฺ อาทาย เยน ส ไวยฺยาวฤตฺยกรสฺ เตโนปสํกฺราเมตฺ* ฯอุปสํกฺรมฺย ตํ ไวยฺยาวฤตฺยกรมฺ เอวํ วเทตฺ* ฯขลฺวฺ อายุษฺมนฺ ไวยฺยาวฤตฺยกร ชานียา เอภิสฺ ตํ จีวรเจตนไกรฺ เอวํรูปมฺ ไจวํรูปํ จ จีวรํ เจตยิตฺวา เอวํนามา ภิกฺษุรฺ อุปสํกฺรมิษฺยติ ตมฺ อาจฺฉาทเยถา จีวเรณ กาเล กลฺปิเตเนติ ฯอถ ส ทูตสฺ ตํ ไวยฺยาวฤตฺยกรํ สาธุ จ สุษฺฐุ จ สมนุยุชฺย สมนุศิษฺย เยน ส ภิกฺษุสฺ เตน สํกฺราเมตฺ* ฯอุปสํกฺรมฺย ตํ ภิกฺษุมฺ เอวํ วเททฺ โย ‘สาวฺ อารฺเยณ ไวยฺยาวฤตฺยกโร วฺยปทิษฺฏะ สมนุศิษฺฏะ สมเยน ตมฺ อุปสํกฺราเมถา อาจฺฉาทยิษฺยติ ส สตฺวํา จีวเรณ กาเล กลฺปิเตเนติ ฯจีวรารฺถิเกน ภิกฺษุณา ไวยฺยาวฤตฺยกร อุปสํกฺรมฺย ทฺวิสฺ ตฺริศฺ โจทยิตวฺยะ สฺมารยิตวฺโย ‘รฺถิโก ‘สฺมฺยฺ อายุษฺมนฺ ไวยฺยาวฤตฺยกร จีวเรณารฺถิโก ‘สฺมฺยฺ อายุษฺมนฺ ไวยฺยาวฤตฺยกร จีวเรเณติ ฯทฺวิสฺ ตฺริศฺ โจทยตะ สฺมารยตะ สเจตฺ ตจฺ จีวรมฺ อภินิษฺปทฺยเต อิตฺยฺ เอวํ กุศลํ โน เจทฺ อภินิษฺปทฺเยต จตุษฺปํจษฏฺกฤตฺวะ ปรํ ตูษฺณีมฺ อุทฺเทเศ สฺถาตวฺยํ จตุษฺปํจษฏฺกฤตฺวา ปรํ ตูษฺณหีมฺ อุทฺเทเศ สฺถิตสฺย สเจตฺ ตจฺ จีวรมฺ อภินิษฺปทฺเยต อิตฺยฺ เอวํ กุศลํ โน เจทฺ อภินิษฺปทฺเยต น อุตฺตริ ธฺยายจฺเฉจฺ จีวรสฺยาภินิวรฺตเย อภิษฺปนฺเน จีวเร ไนสรฺคิกปายนฺติกา ฯโน เจทฺ อภินิษฺปทฺเยต ยสฺยา ทิศสฺ ตานิ จีวรเจตนกานฺยฺ อานีตานิ ตตฺร สฺวยํ วา คนฺตวฺยมฺ อาปฺโต วา ทูโต ‘นุเปฺรษิตวฺยะ ยานิ ตานฺยฺ อายุษฺมทฺภิรฺ เอวํนามานํ ภิกฺษุมฺ อุทฺทิศฺย จีวรเจตนกานฺยฺ อนุเปฺรษิตานิ น ตานิ ตสฺย ภิโกฺษะ กํจิทฺ อรฺถํ สฺผรนฺติ ปฺรชานาตฺวฺ อายุษฺมนฺตะ สฺวมฺ อรฺถํ มา โว ‘รฺถะ ปฺรณศฺยตฺวฺ อิตฺยฺ อยํ ตตฺร สามยะ ฯ
๑๑ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ นวํ เกาเศยสํสฺตรํ การเยนฺ ไนสรฺคิกปายนฺติกา ฯ
๑๒ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุะ ศุทฺธกาลกานามฺ เอฑกโรมฺนํา นวํ สํสฺตรํ การเยนฺ ไนสรฺคิกปายนฺติกา ฯ
๑๓ นวํ ภิกฺษุณา สํสฺตรํ การยตา ทฺเวา ภาเคา ศุทฺธกาลกานามฺ เอฑกโรมฺนามฺ อาทาตวฺเยา ตฤตีโย ‘วทาตานํา จตุรฺโถ โคจริกาณามฺ อนาทาย เจทฺ ภิกฺษุรฺ ทฺเวา ภาเคา ศุทฺธกาลกานามฺ เอฑกโรมฺนํา ตฤตีโย ‘วทาตานํา จตุรฺโถ โคจริกาณํา นวํ สํสฺตรํ การเยนฺ ไนสรฺคิกปายนฺติกา ฯ
๑๔ นวํ ภิกฺษุณา สํสฺตรํ การยตา อกามํ ษฑฺ วรฺษาณิ กฤตฺวา ธารยิตวฺยมฺ* ฯอรฺวากฺ เจทฺ ภิกฺษุะ ษณฺณํา วรฺษาณํา ตํ ปุราณสํสฺตรํ นิะสฤชฺย วา อนิะสฤชฺย วา อนฺยํ นวํ สํสฺตรํ การเยทฺ อนฺยตฺร สํฆสํมตฺยา [สํฆสํวฤตฺยา] ไนสรฺคิกปายนฺติกา ฯ
๑๕ นวํ ภิกฺษุณา นิษทนํ การยิตา ปุราณนิษทนสามนฺตกาตฺ สุคตวิตสฺติรฺ อาทาตวฺยา นวสฺย ทุรฺวรฺณีกรณาย ฯอนาทาย เจทฺ ภิกฺษุะ ปุราณนิษทนสามนฺตกาตฺ สุคตวิตสฺติํ นวสฺย ทุรฺวรฺณีกรณาย นวํ นิษทนํ ปริภุํชีต ไนสรฺคิกปายนฺติกา ฯ
๑๖ ภิโกฺษะ ขลฺวฺ อธฺวปฺรติปนฺนสฺโยตฺปทฺเยรนฺนฺ เอฑกโรมาณฺยฺ อากํากฺษตา เตน ภิกฺษุณา ปฺรติคฤหีตวฺยานิ ปฺรติคฤหฺย ยาวตฺ ตฺริโยชนปรมํ สฺวยํ หรฺตวฺยานฺยฺ อสติ หารเก ตต อุตฺตริ ปาเรนฺ ไนสรฺคิกปายนฺติกา ฯ
๑๗ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อชฺญาติกยา ภิกฺษุณฺยา เอฑกโรมาณิ ธาวเยทฺ รํชเยทฺ วิวเฏทฺ วิวฏาปเยทฺ วา ไนสรฺคิกปายนฺติกา ฯ
๑๘ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุะ สฺวหสฺตํ ชาตรูปรชตมฺ อุทฺคฤหฺณียาทฺ อุทฺคฺราหนสตฺวา ไนสรฺคิกา ปายนฺติกา ฯ
๑๙ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ นานาปฺรการํ รูปิกวฺยวหารํ สมาปทฺเยต ไนสรฺคิกา ปายนฺติกา ฯ
๒๐ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ นานาปฺรการํ กฺรยวิกฺรยํ สมาปทฺเยต ไนสรฺคิกา ปายนฺติกา ฯ
๒๑ ทศาหปรมํ ภิกฺษุณา อติเรกปาตฺรํ ธารยิตวฺยํ ตต อุตฺตรํ ปริธารเยนฺ ไนสรฺคิกา ปายนฺติกา ฯ
๒๒ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อูนปํจพนฺธเนน ปาเตฺรณ ปาริโภคิเกนานฺยํ นวํ ปาตฺรํ ปรฺเยเษต ฯกลฺยาณกามตามฺ อุปาทายาภินิษฺปนฺเน ปาเตฺร ไนสรฺคิกา ปายนฺติกา ฯเตน ภิกฺษุณา ตตฺ ปาตฺรํ ภิกฺษุปรฺษทฺยฺ อุปนิะสฤษฺฏวฺยะ ยะ ตสฺยํา ภิกฺษุปรฺษทิ ปาตฺรปรฺยนฺโต ภวติ ฯตตฺ ตสฺย ภิโกฺษรฺ อนุปฺรทาตวฺยมฺ อิทํ เต ภิโกฺษะ ปาตฺรํ วาธิษฺฐาตวฺยํ น วิการยิตวฺยํ สเจนฺ มนฺทํ มนฺทํ ปริโภกฺตวฺยํ ยาวทฺ เภทนปรฺยนฺตมฺ อุปาทาย อิตฺยฺ อยํ ตตฺร สมยะ ฯ
๒๓ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุะ สฺวยํ ยาจิเตน สูเตฺรณาชฺญาตินา ตนฺตุวาเยน จีวรํ วาเยยมฺ อิติ นิษฺปนฺเน จีวเร ไนสรฺคิกา ปายนฺติกา ฯ
๒๔ ภิกฺษุํ ขลูทฺทิศฺยาชฺญาติะ คฤหปติรฺ วา คฤหปติปตฺนี วาชฺญาติตนฺตุวาเยน จีวรํ วายเยตฺ ตตฺร เจตฺ ส ภิกฺษุะ ปูรฺวมฺ อปฺรวาริตะ สนฺ กํจิทฺ เอว วิกลฺปมฺ อาปทฺย ตมฺ อชฺญาติํ ตนฺตุวายมฺ อุปสํกฺรมฺไยวํ วเทตฺ* ฯยตฺ ขลฺวฺ อายุษฺมําสฺ ตนฺตุวาย ชานียา อิทํ จีวรมฺ อสฺมานฺ อุทฺทิศฺย อูยเต สาธฺวฺ อายุษฺมํสฺ ตนฺตุวาย อิทํ จีวรํ สุวิสฺตฤตํ จ กุรุ สุวิลิขิตํ จ สุวิตกฺษิตํ จ สฺวาโกฏิตํ จาปฺยฺ เอว วยมฺ อายุษฺมเต ตนฺตุวายาย กําจิทฺ เอว มาตฺรมฺ อุปสํหริษฺยาโม ยทุต ปิณฺฑปาตํ วา ปิณฺฑปาตมาตฺรํ วา ปิณฺฑปาตสํพลํ วา จีวรสฺยาภินิษฺปตฺตเย อภินิษฺปนฺเน จีวเร ไนสรฺคิกา ปายนฺติกา ฯ
๒๕ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ภิโกฺษศฺ จีวรํ ทตฺวา ตตะ ปศฺจาทฺ อภิษิกฺตะ กุปิตศฺ จณฺฑีภูโต นาตฺมมนา อาจฺฉินฺทฺยาทฺ อาจฺเฉทเยทฺ วา เอวํ ไจนํ วเททฺ อานย ภิโกฺษ จีวรํ น เต ภูโย ททามีติ ฯเตน ภิกฺษุณา ตจฺ จีวรํ ตจฺ จ เศษมฺ อุปนิะสฤษฺฏวฺยํ ภุกฺตสฺย จ ไนสรฺคิกา ปายนฺติกา ฯ
๒๖ ทศาหมฺ อาคตายํา การฺติกฺยํา เปารฺณมาสฺยํา ภิโกฺษรฺ อุตฺปทฺเยตาตฺยยกจีวรมฺ อากํากฺษตา เตน ภิกฺษุณา ปฺรติคฤหีตวฺยํ ปฺรติคฤหฺย ยาวจฺ จีวรทานกาลสมยาทฺ ธารยิตวฺยํ ตต อุตฺตรํ ธารเยนฺ ไนสรฺคิกา ปายนฺติกา ฯ
๒๗ ภิกฺษวะ ขลุ สํพหุลาะ อารณฺยเกษุ ศยนาสเนษุ น วรฺษกา ภวนฺติ สาศงฺกสํมเตษุ นานาภยสํมเตษุ สปฺรติภยไภรวสํมเตษุ อากํากฺษตา อารณฺยเกน ภิกฺษุณา ตฺรยาณํา จีวราณามฺ อนฺยตมานฺยตมํ จีวรมฺ อนฺตรฺคฤเห อุปนิกฺษิปฺตวฺยํ สฺยาตฺ ขลฺวฺ อารณฺยกสฺย ภิโกฺษสฺ ตทฺรูปปฺรตฺยโย พหิะสีมํา คนฺตุํ ษฑฺราตฺรปรมมฺ อารณฺยเกน ภิกฺษุณา ตสฺมาจฺ จีวราทฺ พหิะสีมํา วิปฺรวสฺตวฺยํ ตต อุตฺตริ วิปฺรวเสนฺ ไนสรฺคิกา ปายนฺติกา ฯ
๒๘ มาสฺยะ เศโษ คฺรีษฺมาณํา ภิกฺษุณา วรฺษาศาฏีจีวรํ ปรฺเยษิตวฺยมฺ อรฺธมาสาวศิษฺฏา กฤตฺวา ธารยิตวฺยมฺ* ฯอรฺวากฺ เจทฺ ภิกฺษุะ เศโษ คฺรีษฺมาณํา วรฺษาศาฏีจีวรํ ปรฺเยเษต อูรฺธฺวมฺ อรฺธมาสาวศิษฺฏา วรฺษาะ กฤตฺวา ธารเยนฺ ไนสรฺคิกา ปายนฺติกา ฯ
๒๙ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ชานนฺ สําฆิกํ ลาภํ ปริณตมฺ อาตฺมนะ เปาทฺคลิกํ ปริณามเยนฺ ไนสรฺคิกา ปายนฺติกา ฯ
๓๐ ยานิ ตานิ ภควตา คฺลานานํา ภิกฺษูณํา สําเปฺรยาณิ ปฺรติเสวนียานิ ไภษชฺยานฺยฺ อาขฺยาตานิ ตทฺยถา สรฺปิสฺ ไตลํ มธุ ผาณิตํ ตานฺยฺ อากํากฺษตา คฺลาเนน ภิกฺษุณา สปฺตาหปรมํ สฺวยมฺ อธิษฺฐาย สํนิธิการปริโภเคน ปริโภกฺตวฺยานิ ตต อุตฺตริ ปริภุํชีต ไนสรฺคิกา ปายนฺติกา ฯ

อุทฺทิษฺฏา เม อายุษฺมนฺตสฺ ตฺริํศนฺ ไนสรฺคิกปายนฺติกา ธรฺมาะ ฯ
ตตฺราหมฺ อายุษฺมนฺตะ ปริปฤจฺฉามิ — กศฺจิตฺ สฺถาตฺร ปริศุทฺธาะ
ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ ปริปฤจฺฉามิ — กศฺจิตฺ สฺถาตฺร ปริศุทฺธาะ
ปริศุทฺธา อตฺรายุษฺมนฺโต ยสฺมาตฺ ตูษฺณีมฺ เอวมฺ เอตทฺ ธารยามิ ฯ

---

นวติะ ปายนฺติกา ธรฺมาะ

อิเม ขลฺวฺ อายุษฺมนฺตะ นวติะ ปายนฺติกา ธรฺมา อนฺวรฺธมาสํ ปฺราติโมกฺษสูโตฺรทฺเทศมฺ อาคจฺฉนฺติ ฯ

๑ สํปฺรชานนฺ มฤษาวาทาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๒ อูนมนุษฺยวาทาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๓ ภิกฺษุไปศุนฺยาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๔ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ชานนฺ สมเคฺรณ สํเฆน ยถาธรฺมมฺ อธิกรณมฺ อุปนิกฺษิปฺตํ ปุนะ กรฺมณะ โขฏเยตฺ ปายนฺติกา ฯ
๕ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ มาตฤคฺรามสฺโยตฺตริ ษฏฺปํจิกยา วาจา ธรฺมํ เทศเยทฺ อนฺยตฺร วิชฺญปุรุษาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๖ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อนุปสํปนฺนาย ปุทฺคลาย ปทโศ ธรฺมํ วาจเยตฺ ปายนฺติกา ฯ
๗ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อนุปสํปนฺนาย ปุทฺคลาย ทุษฺฐุลาปตฺติมฺ อาโรจเยทฺ อนฺยตฺร สํฆสํมตฺยานฺ [สํฆสํวฤตฺยา] ปายนฺติกา ฯ
๘ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อนุปสํปนฺนาย ปุทฺคลาโยตฺตรํมนุษฺยธรฺมมฺ อาโรจเยทฺ ภูตาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๙ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุะ ปูรฺวํ สมนุชฺโญ ภูตฺวา ตตะ ปศฺจาทฺ เอวํ วเททฺ ยถา สํสฺตุติกยายุษฺมนฺตะ สําฆิกํ ลาภํ ปริณตมฺ อาตฺมนะ เปาทฺคลิกํ ปริณามยนฺตีติ ปายนฺติกา ฯ
๑๐ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อนฺวรฺธมาสํ ปฺราติโมกฺษสูโตฺรทฺเทเศ อุทฺทิศฺยมาเน เอวํ วเทตฺ กิํ ปุนรฺ เอภิรฺ อายุษฺมนฺตะ กฺษุทฺรานุกฺษุไทฺระ ศิกฺษาปไทรฺ อนฺวรฺธมาสํ ปฺราติโมกฺษสูโตฺรทฺเทไศรฺ อุจฺจารฺยมาไนรฺ ยานิ ภิกฺษูณํา เกากฤตฺยาย สํวรฺตนฺเต อาเลขาย วิเลขาย วิเลฐาย วิปฺรติสาราเยติ ศิกฺษาปทวิลํฆนาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๑๑ พีชคฺรามภูตคฺรามปาตนปาตาปนาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๑๒ อวธฺยานกฺษิปณาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๑๓ อาชฺญาวิเหฐนาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๑๔ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุะ สําฆิกํ มํจํ วา ปีฐํ วา วฤษิโก วา พิํโพปธานจตุรศฺรกํ วา อภฺยวกาเศ อุปนิกฺษิปฺโยปริกฺษิปฺย วา อนุทฺธฤตานุทฺธฤตฺย วา ตโต วิปฺรกฺราเมตฺ สนฺตํ ภิกฺษุมฺ อนวโลกฺยานฺยตฺร ตทฺรูปาตฺ ปฺรตฺยยาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๑๕ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุะ สําฆิเก วิหาเร ตฤณสํสฺตรํ วา ปรฺณสํสฺตรํ วา สํสฺตีรฺย วา สํสฺตารฺย วา อนุทฺธฤตฺยานุทฺธารฺย วา ตโต วิปฺรกฺราเมตฺ สนฺตํ ภิกฺษุมฺ อนวโลกฺยานฺยตฺร ตทฺรูปาตฺ ปฺรตฺยยาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๑๖ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อภิษกฺตะ กุปิตศฺ จณฺฑีภูโต ‘นาตฺตมนา สําฆิกาทฺ วิหาราทฺ ภิกฺษุํ นิษฺกรฺเษนฺ นิษฺการฺษาปเยทฺ วา อนฺยตฺร ตทฺรูปาตฺ ปฺรตฺยยาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๑๗ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ชานนฺ สําฆิเก วิหาเร ปูรฺโวปคตานํา ภิกฺษูณํา ตตะ ปศฺจาทฺ อาคตฺยานุปฺรสฺกนฺทฺยาสเน นิษทฺยํา ศยฺยํา วา กลฺปเยทฺ ยสฺย สํพาโธ ภวิษฺยติ ส วิปฺรกฺรมิษฺยตีติ อิตฺยฺ เอว ปฺรตฺยยํ กฤตฺวา ปายนฺติกา ฯ
๑๘ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ชานนฺ สําฆิเก วิหาเร อุปริวิหายสิกฤตายํา กุฏิกายามฺ อาหารฺยปาทเก มํเจ วา ปีเฐ วา สหสา พเลนาภิปเททฺ วาภินิปทฺเยต วา ปายนฺติกา ฯ
๑๙ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ชานนฺ สปฺราณเกโนทเกน ตฤณํ วา โคมยํ วา มฤตฺติกํา วา สิญฺเจตฺ สิญฺจเยทฺ วา ปายนฺติกา ฯ
๒๐ มหานฺตํ ภิกฺษุณา วิหารํ การยิตฺวา ยาวทฺ ทฺวารโกศารฺคลสฺถานาทฺ อาโลกสํชฺญินา ภูมิปริกรฺโมปาทาย ทฺเวา วา ตฺรโย วา เฉทนปรฺยายาะ สหริตาะ อธิษฺฐาตวฺยาะ ตต อุตฺตริ อธิติษฺเฐตฺ ปายนฺติกา ฯ
๒๑ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อสํมตะ สํเฆน ภิกฺษุณีรฺ อววเทตฺ ตทฺรูปธรฺมสมนฺวาคมาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๒๒ สํมตศฺ จาปิ ภิกฺษุรฺ สํเฆน ยาวตฺ สูรฺยาสฺตคมนกาลสมยาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๒๓ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ภิกฺษุมฺ เอวํ วเททฺ อามิษกิํจิเถโตรฺ ภิกฺษโว ภิกฺษุณีรฺ อวทนฺตีติ ปายนฺติกา ฯ
๒๔ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อชฺญาติกาไย ภิกฺษุณฺไย จีวรํ ททฺยาทฺ อนฺยตฺร ปริวรฺตกาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๒๕ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อชฺญาติกายา ภิกฺษุณฺยาศฺ จีวรํ กุรฺยาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๒๖ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ภิกฺษุณีสารฺเถณ สารฺธมฺ อธฺวานมารฺคํ ปฺรติปทฺเยต อโต คฺรามานฺตรมฺ อปิ ปายนฺติกา ฯตตฺรายํ สมยะ สารฺถคมนีโย มารฺโค ภวติ สาศงฺกสํมตะ สภยสํมตะ สปฺรติภยไภรวสํมโต ‘ยํ ตตฺร สมยะ ฯ
๒๗ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ภิกฺษุณีสารฺเถณ สารฺธํ สํวิธาย เอกนาวมฺ อภิโรเหทฺ อูรฺธฺวคามินีํ วา อโธคามินีํ วานฺยตฺร ตีรฺยกฺปารสนฺตรณาตฺ ปาตยนฺติกา ฯ
๒๘ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ มาตฤคฺราเมน สารฺธมฺ เอก เอกยา รหสิ ปฺรติจฺฉนฺเน อาสเน นิษทฺยํา กลฺปเยตฺ ปายนฺติกา ฯ
๒๙ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ภิกฺษุณฺยา สารฺธมฺ เอก เอกิกยา รหสิ ปฺรติจฺฉนฺเน ติษฺเฐตฺ ปายนฺติกา ฯ
๓๐ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ชานนฺ ภิกฺษุณีปริปาจิตํ ปิณฺฑปาตํ ปริภุํชีตานฺยตฺร ปูรฺวํ คฤหิสมารํภาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๓๑ ปรํปรโภชนาทฺ อนฺยตฺร สมยาตฺ ปายนฺติกา ฯตตฺรายํ สมโย คฺลานสมยะ กรฺมสมยะ อธฺวานมารฺคสมยะ จีวรทานกาลสมยะ ฯ
๓๒ เอกาวสโถษิเตน ภิกฺษุณา อคฺลาเนไนกปิณฺฑปาตะ ปริโภกฺตวฺยสฺ ตตะ อุตฺตริ ปริภุํชีต ปายนฺติกา ฯ
๓๓ ภิกฺษวะ ขลุ สํพหุลาะ กุลานิ สํกฺราเมยุสฺ ตําศฺ เจจฺ ฉฺราทฺธา พฺราหฺมณคฤหปตยสฺ ตฺวฺ อรฺถํ ปฺรวารเยยุรฺ มณฺไฑศฺ จาปูไปศฺ จากํากฺษิภิสฺ ไตรฺ ภิกฺษุภิรฺ ทฺเวา ตฺรโย วา ปาตฺรปูราะ ปฺรติคฺรหีตวฺยาะ ตต อุตฺตริ ปฺรติคฤหฺณียุะ ปายนฺติกา ฯทฺเวา ตฺรีนฺ วา ปาตฺรปูรานฺ ปฺรติคฤหฺย ไตรฺ ภิกฺษุภิรฺ พหิรารามํ คตฺวา สนฺโต ภิกฺษวะ สํวิภกฺตวฺยา อาตฺมนา จ ปริโภกฺตวฺยมฺ อยํ ตตฺร สมยะ ฯ
๓๔ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ภุกฺตวานฺ ปฺรวาริตะ อกฤตาติริกฺตํ ขาทนียโภชนียํ ขาเททฺ ภุญฺชีต วา ปายนฺติกา ฯ
๓๕ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ชานนฺ ภิกฺษุํ ภุกฺตวนฺตํ อกฤตาติริกฺเต ขาทนียโภชนีเยเนตฺยรฺถํ ปฺรวารเยทฺ อิทมฺ อายุษฺมนฺ ขาท อิทํ ภุํกฺษฺว อิตฺยฺ อาสฺวาทนเปฺรกฺษี กศฺจิทฺ เอษ ภิกฺษุรฺ อาสฺวาทิโต ภวิษฺยติ อิตฺยฺ เอตทฺ เอว ปฺรตฺยยํ กฤตฺวา ปายนฺติกา ฯ
๓๖ คณโภชนาทฺ อนฺยตฺร สมยาตฺ ปายนฺติกา ฯตตฺรายํ สมยะ คฺลานสมยะ กรฺมสมโย ‘ธฺวานมารฺคสมโย นาวาธิโรหณํ มหาสมาชะ ศฺรมณภกฺตสมโย ‘ยํ ตตฺร สมยะ ฯ
๓๗ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อกาเล ขาทนียโภชนียํ ขาเททฺ ภุญฺชีต วา ปายนฺติกา ฯ
๓๘ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุะ สํนิหิตํ ขาทนียโภชนียํ ขาเททฺ ภุญฺชีต วา ปายนฺติกา ฯ
๓๙ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อทตฺตํ มุขทฺวาราหารมฺ อาหเรทฺ อนฺยโตฺรทกทนฺตกาษฺฐาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๔๐ ยานิ ตานิ ภควตา ภิกฺษูณํา ปฺรณีตโภชนานฺยฺ อขฺยาตานิ ตทฺยถา กฺษีรํ ทธิ นวนีตํ มตฺสฺโย มําสํ วลฺลูรี ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุะ เอวํรูปาณิ ปฺรณีตโภชนานิ อาตฺมารฺถมฺ อคฺลานะ ปรกุเลภฺโย วิชฺญาปฺย ขาเททฺ ภุญฺชีตา วา ปายนฺติกา ฯ
๔๑ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ชานนฺ สปฺราณกมฺ อุทกํ ปริภุญฺชีต ปายนฺติกา ฯ
๔๒ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ชานนฺ สโภชเน กุเล อนุปฺรสฺกนฺทฺยาสเน นิษทฺยํา กลฺปเยตฺ ปายนฺติกา ฯ
๔๓ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ชานนฺ สโภชเน กุเล ปฺรติจฺฉนฺเน ติษฺเฐตฺ ปายนฺติกา ฯ
๔๔ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อเจลกาย วา อเจลิกาไย วา ปริวฺราชกาย วา สฺวหสฺตํ ขาทนียโภชนียํ ททฺยาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๔๕ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อุทฺยุกฺตํา เสนํา ทรฺศนาโยปสํกฺราเมตฺ ปายนฺติกา ฯ
๔๖ สฺยาทฺ ภิโกฺษสฺ ตทฺรูปะ ปฺรตฺยยะ อุทฺยุกฺตํา เสนํา ทรฺศนาย อุปสํกฺรมิตุํ ทฺวิราตฺรปรมํ เตน ภิกฺษุณา ตสฺยํา เสนายํา วิปฺรวสฺตวฺยํ ตต อุตฺตริ วิปฺรวเสตฺ ปายนฺติกา ฯ
๔๗ ทฺวิราตฺรปรมมฺ อปิ เจทฺ ภิกฺษุสฺ ตสฺยํา เสนายํา วิปฺรวสํา อุทฺยูษิกํา วา คจฺเฉทฺ ธฺวชาคฺรํ วา พลาคฺรํ วา เสนาวฺยูหมฺ อนีกทรฺศนํ วา ปฺรตฺยนุภเวตฺ ปายนฺติกา ฯ
๔๘ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุะ กุปิตศฺ จณฺฑีภูโต ‘นาตฺตมนา ภิโกฺษะ ปฺรหารํ ททฺยาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๔๙ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อภิษกฺตะ กุปิตศฺ จณฺฑีภูโต ‘นาตฺตมนา ภิโกฺษะ ปฺรหารมฺ อุปทรฺศเยตฺ* อนฺตตสฺ ตลศกฺติกมฺ อปิ ปายนฺติกา ฯ
๕๐ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ชานนฺ ภิโกฺษะ ทุษฺฐุลามฺ อาปตฺติํ ปฺรติจฺฉาทเยตฺ ปายนฺติกา ฯ
๕๑ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ภิกฺษุมฺ เอวํ วเททฺ เอหฺยฺ อายุษฺมนฺ กุลานฺยฺ อุปสํกฺรมาวสฺ ตตฺร เต ทาปยิษฺยามิ ขาทนียโภชนียํ ยาวทาปฺตํ ฯส ตสฺย ทาปยิตฺวา ปฺรณีตํ ขาทนียโภชนียํ ยาวทาปฺตํ ตตะ ปศฺจาทฺ เอวํ วเททฺ คจฺฉ ตฺวมฺ อายุษฺมนฺ น มม ตฺวยา สารฺธํ สฺปรฺโศ ‘ปิ ตุ เอกากิน เอว เม สฺปรฺโศ ภวติ กถายํา วา นิษทฺยายํา วา อิตฺยฺ อุทฺโยชนเปฺรกฺษี กศฺจิทฺ เอษ ภิกฺษุรฺ อุทฺโยชิโต ภวิษฺยตีตฺยฺ เอตทฺ เอว ปฺรตฺยยํ กฤตฺวา ปายนฺติกา ฯ
๕๒ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อาตฺมารฺถมฺ อคฺลาโน วิตปนเปฺรกฺษี ชฺโยติะ สมวธวฺยาตฺ สมวธาปเยทฺ วา ปายนฺติกา ฯ
๕๓ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ธารฺมิกสํฆกรณีเย ภิโกฺษศฺ ฉนฺทํ ทตฺวา ปศฺจาทฺ อภิษกฺตะ กุปิตศฺ จณฺฑีภูโต นาตฺตมนา เกฺษปธรฺมมฺ อาปทฺเยต ฯอาหร ภิโกฺษศฺ ฉนฺทํ น เต ททามีติ ปายนฺติกา ฯ
๕๔ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อนุปสํปนฺเนน ปุทฺคเลน สารฺธํ ทฺวิราตฺราทฺ อูรฺธฺวํ สหาคารศยฺยํา กลฺปเยตฺ ปายนฺติกา ฯ
๕๕ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ เอวํ วเทตฺ ตถาหํ ภควโต ธรฺมํ เทศิตมฺ อาชานามิ ยถา เย อนฺตรายิกา ธรฺมา อุกฺตา ภควตา เต ปฺรติเสวฺยมานา นาลมฺ อนฺตรายาเยติ ฯโส ภิกฺษุรฺ ภิกฺษุภิรฺ อิทํ สฺยาทฺ วจนีโย มา ตฺวมฺ อายุษฺมนฺนฺ เอวํ โวจสฺ ตถาหํ ภควโต ธรฺมํ เทศิตมฺ อาชานามิ ยถา เย อนฺตรายิกา ธรฺมา อุกฺตา ภควตา เต จ ปฺรติเสวฺยมานา นาลมฺ อนฺตรายาย อิติ ฯมา ภควนฺตมฺ อภฺยาจกฺษุะ น สาธุ ภวติ ภควโต ‘ภฺยาขฺยานํ น จ ปุนรฺ ภควานฺ เอวมฺ อาห อเนกปรฺยาเยณ อายุษฺมนฺนฺ อนฺตรายิกา ธรฺมาะ สนฺตะ อนฺตรายิกา เอโวกฺตา ภควตา เต จ ปฺรติเสวฺยมานา อลมฺ อนฺตรายาเยติ นิะสฤช ตฺวมฺ อายุษฺมนฺนฺ เอวํรูปํ ปาปกํ ทฤษฺฏิคตํ ฯโส ภิกฺษุรฺ ภิกฺษุภิรฺ อุจฺยมานสฺ ตทฺ วสฺตุ ปฺรตินิะสฤเชทฺ อิตฺยฺ เอวํ กุศลํ โน เจตฺ ปฺรตินิะสฤเชทฺ ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ สมนุโยกฺตวฺยะ สมนุศาสิตวฺยสฺ ตสฺย ปฺรตินิะสรฺคาย ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ สมนุยุชฺยมานะ สมนุศิษฺยมานสฺ ตทฺ วสฺตุ ปฺรตินิะสฤเชทฺ อิตฺยฺ เอวํ กุศลํ โน เจตฺ ปฺรตินิะสฤเชตฺ ปายนฺติกา ฯ
๕๖ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ชานํสฺ ตถาวาทินํ ปุทฺคลมฺ อกฤตานุธรฺมาณมฺ อปฺรตินิะสฤษฺเฏ ตสฺมินฺ ปาปเก ทฤษฺฏิคเต อาลาปเยตฺ สํลเปตฺ เตน สารฺธํ สํวเสตฺ สํภุํชีต สหาคารศยฺยามฺ อปิ กลฺปเยตฺ ปายนฺติกา ฯ
๕๗ ศฺรมโณทฺเทศศฺ จาปฺยฺ เอวํ วเทตฺ ตถาหํ ภควโต ธรฺมํ เทศิตมฺ อาชานามิ ยถา เย อนฺตรายิกา ธรฺมา อุกฺตา ภควตา เต จ ปฺรติเสวฺยมานา นาลมฺ อนฺตรายาเยติ ฯส ศฺรมโณทฺเทโศ ภิกฺษุภิรฺ อิทํ สฺยาทฺ วจนีโย มา ตฺวมฺ อายุษฺมนฺ ศฺรมโณทฺเทศ เอวํ โวจะ ตถาหํ ภควโต ธรฺมํ เทศิตมฺ อาชานามิ ยถา เย อนฺตรายิกา ธรฺมา อุกฺตา ภควตา เต จ ปฺรติเสวฺยมานา นาลมฺ อนฺตรายาเยติ ฯมา ภควนฺตมฺ อภฺยาจกฺษุะ น สาธุ ภวติ ภควโต ‘ภฺยาขฺยานํ น จ ปุนรฺ ภควานฺ เอวาห อเนกปรฺยาเยณ ศฺรมโณทฺเทศ อนฺตรายิกา ธมาะ สนฺตะ อนฺตรายิกา เอโวกฺตา ภควตา เต จ ปฺรติเสวฺยมานา อลมฺ อนฺตรายาเยติ ฯนิะสฤช ตฺวมฺ* ศฺรมโณทฺเทศ เอวํรูปํ ทฤษฺฏิคตมฺ* ฯส ศฺรมโณทฺเทโศ ภิกฺษุภิรฺ อุจฺยมานสฺ ตทฺ วสฺตุ เจตฺ ปฺรตินิะสฤเชทฺ อิตฺยฺ เอวํ กุศลํ โน เจตฺ ปฺรตินิะสฤเชทฺ ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ สมนุโยกฺตวฺยะ สมนุศาสิตวฺยสฺ ตสฺย วสฺตุนะ ปฺรตินิะสรฺคาย ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ สมนุยุชฺยมานะ สมนุศิษฺยมานสฺ ตทฺ วสฺตุ ปฺรตินิะสฤเชทฺ อิตฺยฺ เอวํ กุศลํ โน เจตฺ ปฺรตินิะสฤเชตฺ ส ศฺรมโณทฺเทโศ ภิกฺษุภิรฺ อิทํ สฺยาทฺ วจนีโย ‘ทฺยาเคฺรณายุษฺมนฺ ศฺรมโณทฺเทศ นาเสา ภควําสฺ ตถาคตะ อรฺหนฺ สมฺยกฺสํพุทฺธะ ศาสฺตา ฯเอวํรูปสฺยานฺยตมานฺยตฺมสฺย พฺรหฺมจาริณะ ปฤษฺฏตะ มา สมนุพธาน ยาวทฺ อปฺยฺ อนฺเย ศฺรมโณทฺเทศาะ ลภนฺเต ภิกฺษุภิะ สารฺธํ ทฺวิราตฺรปรมํ สหาคารศยฺยํา สาปิ เต อทฺยาเคฺรณ นาสฺติ จร จเรณ โมหปุรุษ นศฺยติ ฯยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ชานนฺ ตถานาศิตํ ศฺรมโณทฺเทศมฺ อุปสฺถาปเยทฺ วา อุปลาลเยทฺ วา เตน วา สารฺธํ สหาคารศยฺยํา กลฺปเยตฺ ปายนฺติกา ฯ
๕๘ นวํ ขลุ ภิกฺษุณา จีวรํ ปฺรติลภฺย ตฺรยาณํา ทุรฺวรฺณีกรณานามฺ อนฺยตมานฺยตมะ นีโล วา โลหิโต วา ปีโต วา ทุรฺวรฺณีกรณาย อาทาตวฺโย ‘นาทาย เจทฺ ภิกฺษุสฺ ตฺรยาณํา ทุรฺวรฺณีกรณานามฺ อนฺยตมานฺยตมํ ทุรฺวณีกรณํ นีลํ วา โลหิตํ วา ปีตํ วา นวํ จีวรํ ปริภุํชีต ปายนฺติกา ฯ
๕๙ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุ รตฺนํ วา รตฺนสํมตํ วา สฺวหสฺเตน อุทฺคฤหฺณียาทฺ อุทฺคฺราหเยทฺ วานฺยตฺราธฺยารามคตาทฺ วาธฺยาวาสคตาทฺ วา ปายนฺติกา ฯภิกฺษุณาธฺยารามคตํ วาธฺยาวาสคตํ วา รตฺนํ รตฺนสํมตํ วา อุทฺคฺรหีตวฺยํ ยสฺเยทํ ภวิษฺยติ โส หริษฺยติ อิตฺยฺ เอวํ มนสิกฤตฺวา ฯอยํ ตตฺร สมยะ ฯ
๖๐ ภควตา เทศิตมฺ อนฺวรฺธมาสํ สฺนายาทฺ อนฺยตฺร สมยาตฺ ตทติกฺรมาตฺ ปายนฺติกา ฯอยํ ตตฺร สมยะ — อธฺยรฺโธ มาสะ เศโษ คฺรีษฺมาณํา ปูรฺโว มาโส วรฺษาณํา อิตฺยฺ เอเต อรฺธตฤตียมาสา อุษฺณสมโย ‘วศิษฺฏํ คฺลานสมยะ กรฺมสมโย วฤษฺฏิสมโย วาตวฤษฺฏิสมโย ‘ยํ ตตฺร สมยะ ฯ
๖๑ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุะ สํจินฺตฺย ตีรฺยคฺโยนิคตํ ปฺราณินํ ชีวิตาทฺ วฺยปโรปเยตฺ ปายนฺติกา ฯ
๖๒ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุะ สํจินฺตฺย กจฺจิทฺ อสฺย ภิโกฺษรฺ มุหูรฺตมฺ อปิ ตาวทฺ อผาษํ สฺปรฺศํ ภเวทฺ เอตทฺ เอว ปฺรตฺยยํ กฤตฺวา ภิโกฺษะ เกากฤตฺยมฺ อุปสํหเรตฺ ปาตยนฺติกา ฯ
๖๓ องฺคุลิปฺรโตทนาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๖๔ อุทกหรฺษณาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๖๕ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ มาตฤคฺราเมณ สารฺธํ สหาคารศยฺยํา กลฺปเยตฺ ปายนฺติกา ฯ
๖๖ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ภิกฺษุํ ภีษเยทฺ ภีษาปเยทฺ วานฺตโต หาสฺยเปฺรกฺษฺยมฺ อปิ ปายนฺติกา ฯ
๖๗ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ภิโกฺษรฺ วา ภิกฺษุณฺยา วา ศิกฺษมาณายา วา ศฺรามเณรสฺย วา ศฺรามเณริกายา วา ปาตฺรํ วา จีวรํ วา อุปานหํ วา สูจีฆรํ วา กายพนฺธนํ วานฺยตมานฺยตมํ วา ชีวิตปริษฺการมฺ อุปนิทธฺยาทฺ อุปนิธาปเยตฺ ตทฺรูปปฺรตฺยยาทฺ อนฺยตฺร ปายนฺติกา ฯ
๖๘ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ภิโกฺษศฺ จีวรมฺ วิกลฺย ตตะ ปศฺจาทฺ อปฺรตฺยุทฺธารฺย ปริภุํชีต ปายนฺติกา ฯ
๖๙ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุะ กุปิโต ‘นาตฺตมนา ปริศุทฺธํ อนาปตฺติกํ ภิกฺษุํ อมูลเกน สํฆาวเศเษณ ธรฺเมณานุธฺวํสเยตฺ ปายนฺติกา ฯ
๗๐ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อปุรุษยา สฺตฺริยา สารฺธํ สํวิธายาธฺวมารฺคํ ปฺรติปทฺเยตานฺตโต คฺรามานฺตรมฺ อปิ ปายนฺติกา ฯ
๗๑ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุะ สฺเตยสารฺเถน สารฺธํ สํวิธายาธฺวมารฺคํ ปฺรติปทฺเยตานฺตโต คฺรามานฺตรมฺ อปิ ปายนฺติกา ฯ
๗๒ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อูนวิํศวรฺษํ ปุทฺคลํ ภิกฺษุภาวาโยปสํปาทเยต ปายนฺติกา ฯส จ ปุทฺคโล ‘นุปสํปนฺนสฺ เต จ ภิกฺษโว ครฺหฺยา อยํ ตตฺร สมยะ ฯ
๗๓ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุะ สฺวหสฺเตน ปฤถิวีํ ขนฺยาตฺ ขานเยทฺ วา ปายนฺติกา ฯ
๗๔ จาตุรฺมาสิกปฺรวารณา ภิกฺษุณา สฺวีกรฺตวฺยา ตโตตฺตรํ ปายนฺติกา ฯปฺรตฺเยกปฺรวารณายา ปุนะ ปุนะ ปฺรวารณายาะ กาลิกปฺรวารณายา นิตฺยปฺรวารณายา อนฺยตฺร อยํ ตตฺร สมยะ ฯ
๗๕ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ภิกฺษุภิรฺ อายุษฺมตา ตฺวยา ศิกฺษายํา ศิกฺษิตวฺยมฺ อิติ อุจฺยมาน เอวํ วเทนฺ นาหํ ตว พาลสฺย มูฒสฺย ทุษฺปฺรชฺญสฺย วจนานิ ศิกฺษิษฺยามิ ยาวนฺ นาหํ ภิกฺษูนฺ ปฺรกฺษฺยามิ สูตฺรธรานฺ วินยธรานฺ มาตฤกธรานฺ อิติ ปายนฺติกา ฯสรฺวชฺญตากาเมน ภิกฺษุณา ศิกฺษายํา ศิกฺษิตวฺยํ ภิกฺษวะ ปฺรษฺฏวฺยาะ สูตฺรธรา วินยธรา มาตฤกธรา อยํ ตตฺร สมยะ ฯ
๗๖ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ ภิกฺษูณํา กลหชาตานํา ภณฺฑนชาตานํา เภทคฤหีตานํา วิวาทมฺ อาปนฺนานํา ตูษฺณีมฺ อุปศฺรุติกสฺ ติษฺเฐทฺ ยทฺ เอเต ภิกฺษโว วกฺษฺยนฺติ ตทฺ อหํ ธารยิษฺยามีตฺยฺ เอตทฺ เอว ปฺรตฺยยํ กฤตฺวา ปายนฺติกา ฯ
๗๗ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุะ สํเฆ ธรฺมิกายํา วินิศฺจยกถายํา วรฺตมานายํา อาสนาตฺ ตูษฺณีมฺ อุตฺถาย ปฺรกฺราเมตฺ สนฺตํ ภิกฺษุมฺ อนวปฤจฺฉฺยานฺยตฺร ตทฺรูปปฺรตฺยยาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๗๘ อนาทรวฤตฺตาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๗๙ สุราไมเรยมทฺยปานาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๘๐ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อกาเล คฺรามํ ปฺรวิเศตฺ สนฺตํ ภิกฺษุมฺ อนวปฤจฺฉฺย อนฺยตฺร ตทฺรูปาตฺ ปฺรตฺยยาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๘๑ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุะ สภกฺตะ กุเล นิมนฺตฺริตะ ปูรฺวภกฺตํ ปศฺจาทฺภกฺตํ กุเลษุ จาริตฺรมฺ อาปทฺเยต สนฺตํ กุลํ อปฺรติสํเวทิโต ‘นฺยตฺร ตทฺรูปาตฺ ปฺรตฺยยาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๘๒ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อนิรฺคตายํา รชนฺยามฺ อนุทฺคเต ‘รุเณ อนิรฺหฤเตษุ รตฺเนษุ รตฺนสํมเตษุ วา ราชฺญะ กฺษตฺริยสฺย มูรฺธาภิษิกฺตสฺย อินฺทฺรกีลํ วา อินฺทฺรกีลสามนฺตกํ วา สมติกฺรเนทฺ อนฺยตฺร ตทฺรูปาตฺ ปฺรตฺยยาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๘๓ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อนฺวรฺธมาสํ ปฺราติโมกฺษสูเตฺร อุทฺทิศฺยมาเน เอวํ วเททฺ อิทานีมฺ อหํ ชานามิ อายุษฺมนฺโต ‘ยมฺ อปิ กิล ธรฺมะ สูตฺรคตะ สูตฺรปรฺยายาปนฺโนทฺเทศฺยมฺ อาคจฺฉตีติ ตตฺรายุษฺมนฺตํ เจทฺ ภิกฺษโว ชานียุะ นิษณฺณปูรฺวํ อายุษฺมตา ทฺวิตฺริกฤตฺวํ โปษเธ กะ ปุนรฺ วาโท ภูย อิติ อายุษฺมโต อชฺญานตะ น มุกฺติะ ยต อาปตฺติมฺ อาปนฺนะ ตโต ยถาธรฺมํ การยิตวฺย อุตฺตรํ จ เกากฤตฺยมฺ อาโรปยิตวฺยํ — อายุษฺมนฺ เต อลาโภ ‘ลพฺธะ ทุรฺลพฺโธ น สุลพฺโธ ยตฺ ตฺวํ อนฺวรฺธมาสํ ปฺราติโมกฺษสูโตฺรทฺทิศฺยมาเน น สตฺกฤตฺย ศฤโณษิ น คุรุกโรษิ นารฺถิกโรษิ น มนสิกโรษิ เอกาคฺรจิตฺเตนาวหิตโศฺรเตฺรณ น ศฤโณษิ สรฺวจิตฺตสํกลฺไปรฺ อปิ น ศฤโณษิ ฯอายุษฺมนฺ ตตฺร เกากฤตฺยาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๘๔ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อสฺถิมยํ วา วิษาณมยํ วา สูจิฆรํ การเยตฺ ตทฺ เภทนาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๘๕ ภิกฺษุณา สํฆสฺย ปีฐํ วา มญฺจํ การยตา สุคตาษฺฏางฺคุลิปฺรมาณาะ ปาทาะ การยิตวฺยา อนฺยตฺร อธสฺตาตฺ* อฏนฺยาสฺ ตต อุตฺตรํ การเยจฺ เฉทนาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๘๖ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุสฺ ตูลสํสฺตฤตํ ปีฐํ วา มญฺจํ อวนเหทฺ อวนาหเยทฺ วา อุทฺทลนาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๘๗ นิษีทนํ ภิกฺษุณา การยตา ปฺรามาณิกํ การยิตวฺยํ ตเตฺรทํ ปฺรมาณํ — ทีรฺฆโต วิตสฺตฺรี ทฺเว สุคตวิตสฺตฺยาสฺ ตีรฺยกฺ สารฺธวิตสฺติรฺ ทศานาญฺ จ วิตสฺติสฺ ตต อุตฺตรํ การเยทฺ เภทนาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๘๘ กณฺฑุปฺรติจฺฉาทนํ ภิกฺษุณา การยตา ปฺรามาณิกํ การยิตวฺยํ ตเตฺรทํ ปฺรมาณํ — ทีรฺฆตศฺ จตโสฺร วิตสฺตยะ สุคตวิตสฺตฺยสฺ ติรฺยคฺ ทฺเว ตต อุตฺตรํ การเยจฺ เฉทนาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๘๙ วรฺษาศาฏีจีวรํ ภิกฺษุณา การยตา ปฺรามาณิกํ การยิตวฺยํ ตเตฺรทํ ปฺรมาณํ — ทีรฺฆตะ ษฏฺ วิตสฺตยะ สุคตวิตสฺตฺยสฺ ติรฺยกฺ สารฺเธ ทฺเว ตต อุตฺตรํ การเยจฺ เฉทนาตฺ ปายนฺติกา ฯ
๙๐ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุะ สุคตจีวรปฺรมาณํ จีวรํ การเยทฺ อุตฺตรํ วา สุคตจีวราตฺ ปายนฺติกา ฯตเตฺรทํ สุคตจีวรปฺรมาณํ ทีรฺฆโต นว วิตสฺตยะ ติรฺยกฺ ษฑฺ วิตสฺตยะ อิทํ สุคตจีวรปฺรมาณมฺ* ฯ

อุทฺทิษฺฏา มยายุษฺมนฺโต นวติะ ปายนฺติกา ธรฺมาะ ฯ
ตตฺราหมฺ อายุษฺมนฺตะ ปฤจฺฉามิ — กจฺจิตฺ สฺถาตฺร ปริศุทฺธาะ
ปริศุทฺธา อตฺรายุษฺมนฺโต ยสฺมาตฺ ตุษฺณีมฺ เอวาหํ ธารยามิ ฯ

---

จตฺวาระ ปฺรติเทศนียา ธรฺมาะ ฯ

อิเม ขลฺวฺ อายุษฺมนฺตศฺ จตฺวาระ ปฺรติเทศนียา ธรฺมา อนฺวรฺธมาสํ ปฺราติโมกฺษสูโตฺรทฺเทศมฺ อาคจฺฉนฺติ ฯ

๑ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุรฺ อนฺตคฤหํ ปิณฺฑาย จรนฺตฺยา อชฺญาตฺยา ภิกฺษุณฺยาะ สนฺติกาตฺ สหสฺตํ ขาทนียโภชนียํ ปฺรติคฤหฺย ขาเททฺ วา ภุญฺชีต วา เตน ภิกฺษุณา พหิรารามํ คตฺวา ภิโกฺษรฺ อนฺติเก ปฺรติเทศยิตวฺยมฺ ครฺหฺยมฺ อสฺมฺยฺ อายุษฺมนฺตะ สฺถานมฺ อาปนฺโน ‘สาตฺมฺยํ ปฺรติเทศนียํ ตํ ธรฺมํ ปฺรติเทศยามีติ อยมฺ อปิ ธรฺมะ ปฺรติเทศนียะ ฯ
๒ สํพหุลา ภิกฺษวะ กุเลษุ นิมนฺตฺริตา ภุํชีรนฺ ตตฺร เจทฺ ภิกฺษุณี วฺยปเทศมานา สฺถิตา สฺยาทฺ อิห โภชนียํ ทตฺต โอทนํ ทตฺต สูปํ ทตฺเตติ สา ภิกฺษุณี ภิกฺษุภิรฺ เอวํ สฺยาทฺ วจนียา อาคมยสฺว ภคินิ มุหูรฺตํ ยาวทฺ ภิกฺษโว ภุํชเต ฯเอเกนาปิ ภิกฺษุณา เจตฺ ตํา ภิกฺษุณีมฺ อปสารยิตุํ น วจนียํ สรฺไวรฺ ภิกฺษุภิะ พหิรารามํ คตฺวา ภิกฺษูณามฺ อนฺติเก ปฺรติเทศิตวฺยํ ครฺหฺยมฺ อายุษฺมนฺตะ สฺถานมฺ อาปนฺนา อสาตฺมฺยํ ปฺรติเทศนียํ ตํ ธรฺมํ ปฺรติเทศยาม อิติ อยมฺ อปิ ธรฺมะ ปฺรติเทศนียะ ฯ
๓ ยานิ ตานิ กุลานิ ศิกฺษาสํวฤติสํมตานิ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุสฺ ตทฺรูเปษุ สํฆสฺย ไศเกฺษษุ กุเลษุ ศิกฺษาสํวฤติสํมเตษุ ปูรฺวมฺ อปฺรวาริตสฺย ขาทนียโภชนียํ ปฺรติคฤหฺย ขาเททฺ ภุญฺชีต วา เตน ภิกฺษุณา พหิรารามํ คตฺวา ภิกฺษูณามฺ อนฺติเก ปฺรติเทศนียํ ตตฺ สฺถานมฺ อาปนฺโน ‘สาตฺมฺยํ ปฺรติเทศนียํ ตํ ธรฺมํ ปฺรติเทศยามีติ อยมฺ อปิ ธรฺมะ ปฺรติเทศนียะ ฯ
๔ ยานิ ตานิ กานิ ศยนาสนานิ สาศํกสํมตานิ สภยสํมตานิ สปฺรติภยไภรวสํมตานิ ยะ ปุนรฺ ภิกฺษุสฺ ตทฺรูเปษุ สํฆสฺยารณฺยเกษุ ศยเนษุ สาศํกสํมเตษุ สภยสํมเตษุ สปฺรติภยไภรวสํมเตษุ ปูรฺวมฺ อปฺรติสํวิทฺยเต วเน พหิรารามสฺย ขาทนียโภชนียํ ขาเททฺ ภุํชีต วา เตน ภิกฺษุณา ภิกฺษูณามฺ อนฺติเก ปฺรติเทศยิตวฺยํ ครฺหฺยมฺ อสฺมฺยฺ อายุษฺมนฺตะ สฺถานมฺ อาปนฺโน ‘สาตฺมฺยํ ปฺรติเทศนียํ ตํ ธรฺมํ ปฺรติเทศยามีติ อยมฺ อปิ ธรฺมะ ปฺรติเทศนียะ ฯ

อุทฺทิษฺฏา มยายุษฺมนฺตศฺ จตฺวาระ ปฺรติเทศนียา ธรฺมาะ ฯ
ตตฺราหมฺ อายุษฺมนฺตะ ปริปฤจฺฉามิ — กจฺจิตฺ สฺถาตฺร ปริศุทฺธาะ
ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ — กจฺจิตฺ สฺถาตฺร ปริศุทฺธาะ
ปริศุทฺธา อายุษฺมนฺโต ยสฺมาตฺ ตูษฺณีมฺ เอวมฺ เอตทฺ ธารยามิ ฯ

---

สํพหุลาะ ไศกฺษา ธรฺมาะ ฯ

อิเม ขลฺวฺ อายุษฺมนฺตะ สํพหุลาะ ไศกฺษา ธรฺมา อนฺวรฺธมาสํ ปฺราติโมกฺษสูโตฺรทฺเทศมฺ อาคจฺฉนฺติ ฯ

๑ ปริมณฺฑลํ นิวาสนํ นิวาสยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒ นาตฺยุตฺกฤษฺฏํ นิวาสนํ นิวาสยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓ นาตฺยวกฤษฺฏํ นิวาสนํ นิวาสยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔ น หสฺติศุณฺฑกํ นิวาสนํ นิวาสยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕ น ตาลปตฺรํ นิวาสนํ นิวาสยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖ น กุลฺมาษปิณฺฑกํ นิวาสนํ นิวาสยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๗ น นาคศีรฺษกํ นิวาสนํ นิวาสยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๘ ปริมณฺฑลํ จีวรํ นิวาสยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๙ นาตฺยุตฺกฤษฺฏํ จีวรํ นิวาสยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๐ นาตฺยุปกฤษฺฏํ จีวรํ นิวาสยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๑ สุสํวฤตา อนฺตรฺคฤเห คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๒ สุปฺรติจฺฉนฺนา อนฺตรฺคฤเห คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๓ อลฺปศพฺทา อนฺตรฺคฤเห คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๔ อนุตฺกฺษิปฺตจกฺษุโษ ‘นฺตรฺคฤเห คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๕ ยุคมาตฺรทรฺศิโน ‘นฺตรฺคฤเห คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๖ โนทฺคุณฺฐิกา อนฺตรฺคฤหํ คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๗ โนตฺกฤษฺฏิกยา อนฺตรฺคฤหํ คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๘ โนตฺสกฺติกยา อนฺตรฺคฤหํ คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๙ น วฺยสฺติกยา อนฺตรฺคฤหํ คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒๐ น ปรฺยสฺติกยา อนฺตรฺคฤหํ คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒๑ โนลมฺพิกยา อนฺตรฺคฤหํ คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒๒ โนฏฺฏมฺพิกยา อนฺตรฺคฤหํ คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒๓ โนตฺกุฏกยา อนฺตรฺคฤหํ คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒๔ น นิกโฏตฺกุฏกยา อนฺตรฺคฤหํ คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒๕ น สฺกมฺภากฤตา อนฺตรฺคฤหํ คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒๖ น กายปฺรจาลกํ อนฺตรฺคฤหํ คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒๗ น พาหุปฺรจาลกํ อนฺตรฺคฤหํ คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๒๘ น ศีรฺษปฺรจาลกํ คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯฯ
๒๙ นําโสตฺผติกยา อนฺตรฺคฤหํ คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓๐ น หสฺตสํลคฺนิกยา อนฺตรฺคฤหํ คมิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓๑ นานุชฺญาตา อนฺตรฺคฤเห อาสเน นิษตฺสฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓๒ นาปฺรติเวกฺษฺยาสนํ อนฺตรฺคฤเห อาสเน นิษตฺสฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓๓ น สรฺวกายํ สมวธายานฺตรฺคฤเห อาสเน นิษตฺสฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓๔ น ปาเท ปาทมฺ อาธายานฺตรฺคฤเห อาสเน นิษตฺสฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓๕ น คุลฺเผ คุลฺผมฺ อาธายานฺตรฺคฤเห อาสเน นิษตฺสฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓๖ น สกฺถนิ สกฺถิ อาธายานฺตรฺคฤเห อาสเน นิษตฺสฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓๗ น สํกฺษิปฺย ปาเทา อนฺตรฺคฤเห อาสเน นิษตฺสฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓๘ น วิกฺษิปฺย ปาเทา อนฺตรฺคฤเห อาสเน นิษตฺสฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๓๙ น วฺยตงฺคิกยา อนฺตรฺคฤเห อาสเน นิษตฺสฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔๐ สตฺกฤตฺย ปิณฺฑปาตํ ปฺรติคฺรหีษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔๑ สมตีรฺถิกํ ปิณฺฑปาตํ ปฺรติคฺรหีษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔๒ สมสูปิกํ ปิณฺฑปาตํ ปฺรติคฺรหีษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔๓ สาวทานํ ปิณฺฑปาตํ ปฺรติคฺรหีษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔๔ น อนาคเต ขาทนียโภชนีเย ปาตฺรมฺ อุปนามยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔๕ โนทเนน สูปิกํ ปฺรติจฺฉาทยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔๖ สูปิเกน วา โอทนํ ภูยสฺกามตามฺ อุปาทาย อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔๗ โนปริ ขาทนียโภชนียสฺย ปาตฺรํ ธารยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔๘ สตฺกฤตฺย ปิณฺฑปาตํ ปริโภกฺษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๔๙ นาติขุณฺฑกํ ปิณฺฑปาตํ ปริโภกฺษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕๐ นาติมหานฺตํ ปิณฺฑปาตํ ปริโภกฺษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕๑ ปริมณฺฑลํ อาโลปมฺ อาโลปยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕๒ น อนาคเต อาโลเป มุขทฺวารํ วิวริษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕๓ น สาโลเปน มุเขน วาจํ ปฺรวฺยาหริษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕๔ น จุจฺจตฺการกํ ปิณฺฑปาตํ ปริโภกฺษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕๕ นศุศศุตฺการกํ ปิณฺฑปาตํ ปริโภกฺษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕๖ น ถุตฺยุตฺการกํ ปิณฺฑปาตํ ปริโภกฺษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕๗ น ผุผฺผุผฺการกํ ปิณฺฑปาตํ ปริโภกฺษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕๘ น ชิหฺวานิศฺจารกํ ปิณฺฑปาตํ ปริโภกฺษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๕๙ น สิกฺถปฤถกฺการกํ ปิณฺฑปาตํ ปริโภกฺษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖๐ นาวรณการกํ ปิณฺฑปาตํ ปริโภกฺษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖๑ น คลฺลาปหารกํ ปิณฺฑปาตํ ปริโภกฺษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖๒ น ชิหฺวาสฺโผฏกํ ปิณฺฑปาตํ ปริโภกฺษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖๓ น กวลจฺเฉทกํ ปิณฺฑปาตํ ปริโภกฺษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖๔ น หสฺตาวเลหกํ ปิณฺฑปาตํ ปริโภกฺษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖๕ น ปาตฺราวเลหกํ ปิณฺฑปาตํ ปริโภกฺษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖๖ น หสฺตสํธูนกํ ปิณฺฑปาตํ ปริโภกฺษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖๗ น ปาตฺรสํธูนกํ ปิณฺฑปาตํ ปริโภกฺษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖๘ น สฺตูปากฤติมฺ อวคฤหฺย ปิณฺฑปาตํ ปริโภกฺษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๖๙ นาวธฺยานเปฺรกฺษิโณ ‘นฺตริกสฺย ภิโกฺษะ ปาตฺรมฺ อวโลกยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๗๐ น สามิเษณ ปาณินา อุทกสฺถาลกํ คฺรหีษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๗๑ น สามิเษโณทเกนานฺตริกํ ภิกฺษุํ เสกฺษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๗๒ น สามิษมฺ อุทกมฺ อนฺตรฺคฤเห โฉรยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๗๓ น ปาเตฺรณ วิฆสํศฺ โฉรยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๗๔ อนาสฺตีรฺเณ ปฤถิวีปฺรเทเศ ปาตฺรํ สฺถาปยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๗๕ น ตเฏ น ปฺรปาเต น ปฺราคฺภาเร ปาตฺรํ สฺถาปยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๗๖ โนตฺถิตาะ ปาตฺรํ นิรฺมาทยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๗๗ น ตเฏ น ปฺรปาเต น ปฺราคฺภาเร ปาตฺรํ นิรฺมาทยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๗๘ น นทฺยาะ การฺยการิณฺยา ปฺรติโสฺรตะ ปาโตฺรทกํ คฺรหีษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๗๙ น อุตฺถิตา นิษณฺณายาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๘๐ น นิษณฺณา นิปณฺณายาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๘๑ น นีจตรเก อาสเน นิษณฺณา อุจฺจตรเก อาสเน นิษณฺณายาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๘๒ น ปฤษฺฐโต คจฺฉนฺตะ ปุรโต คจฺฉเต อคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๘๓ โนนฺมารฺเคณ คจฺฉนฺโต มารฺเคณ คจฺฉเต อาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๘๔ โนทฺคุณฺฐิกากฤตายาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๘๕ โนตฺกฤษฺฏิกากฤตายาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๘๖ โนตฺสกฺติกากฤตายาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๘๗ น วฺยสฺติกากฤตายาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๘๘ น ปรฺยสฺติกากฤตายาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๘๙ โนษฺณีษศิรเส อาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๙๐ น โขลาศิรเส อาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๙๑ น เมาลิศิรเส อาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๙๒ น มาลาศิรเส อาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๙๓ น เวษฺฏิตศิรเส อาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๙๔ น หสฺตฺยารูฒาย อาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๙๕ น อศฺวารูฒาย อาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๙๖ น ศิวิการูฒาย อาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๙๗ น ยานารุฒาย อาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๙๘ น ปาทุการูฒาย อาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๙๙ น ทณฺฑปาณเย อาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๐๐ น ฉตฺรปาณเย อาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๐๑ น ศสฺตฺรปาณเย อาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๐๒ น ขฑฺคปาณเย อาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๐๓ นายุธปาณเย อาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๐๔ สํนทฺธายาคฺลานาย ธรฺมํ เทศยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๐๕ นาคฺลานา อุตฺถิตา อุจฺจารปฺรสฺราวํ กริษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๐๖ นาคฺลานาะ อุทเก อุจฺจารปฺรสฺราวํ เขฏํ สิํฆาณกํ วานฺตํ วิริกฺตํ โฉรยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๐๗ นาคฺลานา สหริเต ปฤถิวีปฺรเทเศ อุจฺจารปฺรสฺราวํ เขฏํ สิํฆาณกํ วานฺตํ วิริกฺตํ โฉรยิษฺยาม อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ
๑๐๘ นาสาธิกเปารุษํ วฤกฺษมฺ อธิโรกฺษฺยาโม ‘นฺยตฺราปท อิติ ศิกฺษา กรณียา ฯ

อุทฺทิษฺฏา เม อายุษฺมนฺตะ สํพหุลาะ ไศกฺษา ธรฺมาะ ฯ
ตตฺราหมฺ อายุษฺมตะ ปริปฤจฺฉามิ — กจฺจิตฺ สฺถาตฺร ปริศุทฺทาะ
ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ ปริปฤจฺฉามิ — กจฺจิตฺ สฺถาตฺร ปริศุทฺธาะ
ปริศุทฺธา อายุษฺมนฺโต ยสฺมาตฺ ตูษฺณีมฺ เอวมฺ เอตทฺ ธารยามิ ๚

---

สปฺต อธิกรณศมถา ธรฺมาะ

อิเม ขลฺวฺ อายุษฺมนฺตะ สปฺตาธิกรณศมถาะ ธรฺมา อนฺวรฺธมาสํ ปฺราติโมกฺษสูโตฺรทฺเทศมฺ อาคจฺฉนฺติ ฯ

สํมุขวินยารฺหาย สํมุขวินยํ ทาสฺยามะ ฯ
สฺมฤติวินยารฺหาย สฺมฤติวินยํ ทาสฺยามะ ฯ
อมูฒวินยารฺหาย อมูฒวินยํ ทาสฺยามะ ฯ
ยทฺภูเยษิยารฺหาย ยทฺภูเยษิยํ ทาสฺยามะ ฯ
ตตฺสฺวภาเวษิยารฺหาย ตตฺสฺวภาเวษิยํ ทาสฺยามะ ฯ
ตฤณปฺรสฺตารการฺหาย ตฤณปฺรสฺตารกํ ทาสฺยามะ ฯ
ปฺรติชฺญาการการฺหาย ปฺรติชฺญํา ทาสฺยามะ ฯ

อุตฺปนฺโนตฺปนฺนานฺยฺ อธิกรณานฺยฺ เอภิะ สปฺตภิรฺ อธิกรณศมไถรฺ ธรฺไมรฺ ทาปยิษฺยามะ ศมยิษฺยาโม วฺยุปศมยิษฺยาโม ธรฺมวินเย ศาสฺตุะ ศาสเน ฯ
อุทฺทิษฺฏา เม อายุษฺมนฺตะ สปฺตาธิกรณศมถา ธรฺมาะ ฯ
ตตฺราหมฺ อายุษฺมตะ ปริปฤจฺฉามิ — กจฺจิตฺ สฺถาตฺร ปริศุทฺธาะ
ทฺวิรฺ อปิ ตฺริรฺ อปิ ปริปฤจฺฉามิ — กจฺจิตฺ สฺถาตฺร ปริศุทฺธาะ ฯ
ปริศุทฺธา อายุษฺมนฺโต ยสฺมาตฺ ตูษฺณีมฺ เอวมฺ เอวาหํ ธารยามิ ฯ

---

อุทฺทิษฺฏํ เม อายุษฺมนฺตะ ปฺราติโมกฺษสูโตฺรทฺเทศสฺย นิทานํ ๚
อุทฺทิษฺฏาศฺ จตฺวาระ ปาราชิกา ธรฺมาสฺ
ตฺรโยทศ สํฆาวเศษา ธรฺมา
ทฺวาวฺ อนิยเตา ธรฺเมา ฯ
ตฺริํศนฺ ไนะสรฺคิกปายนฺติกา ธรฺมาะ
นวติ ปายนฺติกา ธรฺมาศฺ
จตฺวาระ ปฺรติเทศนียา ธรฺมาะ
สํพหุลา ไศกฺษา ธรฺมาะ
สปฺตาธิกรณศมถา ธรฺมา

เอตาวตฺ ตสฺย ภควตสฺ ตถาคตสฺยารฺหตะ สมฺยกฺสํพุทฺธสฺย สูตฺรคตํ สูตฺรปรฺยาปนฺนมฺ อิติ โย วา ปุนรฺ อนฺโย ‘ปฺยฺ อาคจฺเฉทฺ ธรฺมสฺยานุธรฺมะ ตตฺร สหิไตะ สมไคฺระ สํโมทมาไนรฺ อวิวทมาไนสฺ ตีวฺรศฺ เจตส อารกฺษาสฺมฤตฺยปฺรมาเท โยคะ กรณียะ ๚ ๚

กฺษานฺติะ ปรมํ ตปสฺ ติติกฺษา นิรฺวาณํ ปรมํ วทนฺติ พุทฺธาะ ฯ
น หิ ปฺรวฺรชิตะ ปโรปตาปี ศฺรมโณ ภวติ ปรานฺ วิเหฐยานะ ๚ ๑

จกฺษุษฺมานฺ วิษมาณีว วิทฺยมาเน ปรากฺรเม ฯ
ปณฺฑิโต ชีวโลเก ‘สฺมินฺ ปาปานิ ปริวรฺชเยตฺ ๚ ๒

อโนปวาที โนปฆาตี ปฺราติโมเกฺษ จ สํวระ { อนุปวาโท ‘นุปฆาตะ} ฯ
มาตฺรชฺญตา จ ภกฺเต ‘สฺมินฺ ปฺรานฺตํ จ ศยนาสนมฺ*
อธิจิตฺเต สมาโยค เอตทฺ พุทฺธานุศาสนมฺ* ๚ ๓

ยถาปิ ภฺรมระ ปุษฺปาทฺ วรฺณคนฺธาวฺ อเหฐยนฺ* [ยถา หิ] ฯ
ฑยเต รสมฺ อาทาย เอวํ คฺราเม มุนิศฺ จเรตฺ* ๚ ๔

น ปเรษํา วิโลมานิ น ปเรษํา กฤตากฤตมฺ* ฯ
อาตฺมนสฺ ตุ สมีเกฺษต สมานิ วิษมาณิ จ ๚ ๕

อธิเจตสิ มา ปฺรมาทฺยโต มุนิโน เมานปเทษุ ศิกฺษตะ {ปฺราโมทฺยโต; เมานิปเทษุ} ฯ
โศกา น ภวนฺติ ตายิน อุปศานฺตสฺย สทา สฺมฤติมตะ ๚ ๖

ททตะ ปุณฺยํ ปฺรวรฺธเต ไวรํ สํยมโต น จียเต ฯ
กุศลี ปฺรชหาติ ปาปกํ เกฺลศานํา กฺษยตสฺ ตุ นิรฺวฤติะ { กฺษยิตสฺ} ๚ ๗

สรฺวปาปสฺยากรณํ กุศลสฺโยปสํปทา ฯ
สฺวจิตฺตปริทมนมฺ เอตทฺ พุทฺธานุศาสนมฺ* ๚ ๘

กาเยน สํวระ สาธุ สาธุ วาจาถ สํวระ { วาจา จ} ฯ
มนสา สํวระ สาธุ สาธุ สรฺวตฺร สํวระ ฯ
สรฺวตฺร สํวฤโต ภิกฺษุะ สรฺวทุะขาตฺ ปฺรมุจฺยเต ๚ ๙

วาจานุรกฺษี มนสา สุสํวฤตะ กาเยน ไจวากุศลํ น กุรฺยาตฺ* ฯ
เอตําสฺ ตฺรีนฺ กรฺมปถานฺ วิโศธฺย นาราคเยนฺ มารฺคมฺ ฤษิปฺรเวทิตมฺ* ๚ ๑๐

พุทฺโธ วิปศฺยี จ ศิขี จ วิศฺวภุ กฺรกุตฺสุนฺทะ กนกมุนิศฺ จ กาศฺยปะ { กฺรกุตฺสนฺทะ} ฯ
อนุตฺตระ ศากฺยมุนิศฺ จ เคาตโม เทวาติเทโว นรทมฺยสารถิะ ๚ ๑๑

สปฺตานํา พุทฺธวีราณํา โลกนาถาคฺรตายินํา ฯ
อุทฺทิษฺฏะ ปฺราติโมโกฺษ ‘ยํ วิสฺตเรณ ยศสฺวินามฺ* ๚ ๑๒

อสฺมินฺ สเคารวา พุทฺธา พุทฺธานํา ศฺราวกาศฺ จ เย ฯ
อสฺมินฺ สเคารวา ภูตฺวา ปฺราปฺนุมธฺวมฺ อสํสฺกฤตมฺ* { ปฺราปฺตมธฺวมฺ} ๚ ๑๓

อารภธฺวํ นิษฺกฺรามต ยุชฺยธฺวํ พุทฺธศาสเน ฯ
ธุนีต มฤตฺยุนะ ไสนฺยํ นฑาคารมฺ อิว กุญฺชระ ๚ ๑๔

โย หฺยฺ อสฺมินฺ ธรฺมวินเย อปฺรมตฺตศฺ จริษฺยติ ฯ
ปฺรหาย ชาติสํสารํ ทุะขสฺยานฺตํ กริษฺยติ ๚ ๑๕

อนฺโยนฺยํ ศีลคุปฺตฺยรฺหํ ศาสนสฺย จ วฤทฺธเย ฯ
อุทฺทิษฺฏะ ปฺราติโมโกฺษ ‘ยํ กฤตะ สํเฆน โปษธะ ๚ ๑๖

ยสฺยารฺเถ สูตฺรมฺ อุทฺทิษฺฏํ ยสฺยารฺเถ โปษธะ กฤตะ ฯ
ตจฺ ฉีลมฺ อนุรกฺษธฺวํ พาลาคฺรํ จมโร ยถา ๚ ๑๗

ปฺราติโมกฺษสมุทฺเทศาทฺ ยตฺ ปุณฺยํ สมุปารฺชิตํ ฯ
อเศษสฺ เตน โลโก ‘ยํ เมานีนฺทฺรํ ปทมฺ อาปฺนุยาตฺ ๚ ๑๘

๚ฯปฺราติโมกฺษะ สมาปฺตะ ๚ฯ

---

Bibliography

Pratimoksasutra of the Mulasarvastivadins.
Based on the ed. Anukul Chandra Banerjee: Prātimokṣa-sūtra (Mūlasarvāstivāda), Calcutta 1954.
[First published in IHQ 29 (1953), pp. 162-174.]
Reprinted with slight modifications (not indicated) as:
Prātimokṣa Sūtra, in: Two Buddhist Vinaya Texts in Sanskrit,
Prātimokṣa Sūtra and Bhikṣukarmavākya, ed. Anukul Chandra Banerjee, Calcutta 1977, pp. 1-56.
Faks. in GBM 17-60
Input by Klaus Wille, Göttingen
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/1_sanskr/4_rellit/buddh/prmosubu.htm

 

MSV 2,0: Prātimokṣasūtra

https://www2.hf.uio.no/polyglotta/index.php?page=record&vid=236&level=2&cid=327593