๓. การประสูติของมหาบุรุษ

การประสูติของเจ้าชายสิทธัตถะ ตามคำบอกเล่าของพระอานนท์ ปรากฏใน สุตตันตปิฎก มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์ อัจฉริยัพภูตธัมมสูตร มีความว่า:

“ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ข้าพระองค์ได้สดับรับมาจากพระโอษฐ์ของพระผู้มีพระภาคเจ้า ดังนี้ว่า—

ดูก่อนอานนท์ เมื่อพระโพธิสัตว์ประสูติขึ้นในบัดดล ก็ทรงประทับยุคลบาทบนพื้นปฐพีโดยเสมอ

แล้วทรงหันพระพักตร์ไปทางทิศอุดร เสด็จดำเนินไปด้วยพระบาทเจ็ดก้าว

ขณะนั้น เทพบุตรถือเศวตฉัตรกั้นตามพระองค์ไป พระโพธิสัตว์จึงทรงเหลียวดูทั่วทุกทิศ และตรัสวาจาอันองอาจว่า:

เราเป็นผู้เลิศในโลก
เราเป็นผู้เจริญที่สุดในโลก
เราเป็นผู้ประเสริฐสุดในโลก
ชาตินี้เป็นชาติสุดท้าย
บัดนี้ ความเกิดอีกมิพึงมี

ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ แม้ข้อนี้ ข้าพระองค์ก็จดจำไว้ว่า เป็นธรรมอันน่าอัศจรรย์ เป็นเรื่องเหนือธรรมดาของพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น”